Δεύτερη μέρα η χθεσινή του τριημέρου των εκδηλώσεων που διοργανώνει ο Σύλλογος Φίλων Αλεξάνδρου «Φηγός»

Δεύτερη μέρα των εκδηλώσεων του Συλλόγου Φίλων Αλεξάνδρου «Φηγός» η χθεσινή και στο πρόγραμμα ήταν αυτή τη φορά τα «Δώρα του Αλεξάνδρου»: Μια περιήγηση στον κόσμο των βοτάνων και των αρωματικών φυτών της περιοχής από την Brigitte Roth και τον σύζυγό της Άρη Κοκοτσή.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα βότανα ήταν τα πρώτα φάρμακα πού χρησιμοποίησε ο άνθρωπος. Οι γνώσεις για τις θεραπευτικές ιδιότητες της φύσης χάνονται στα βάθη των αιώνων, αναφέρει στο βιβλίο του «Η Ελληνική Χλωρίδα» ο Ε. Μπάουμαν και ακόμη ότι την πρώτη καταγραφή της θεραπείας με βότανα την οφείλουμε στο Θεόφραστο (372-287 π.Χ.) τον πατέρα, όπως τον αποκαλεί, της Βοτανολογίας. Ακολούθησε ο Διοσκουρίδης (40-90 μ.Χ.) -το έργο του «Περί Ύλης Ιατρικής», με μοναδικές απεικονίσεις φαρμακευτικών φυτών, έχει πρακτική αξία έως σήμερα- που θεωρείται ο θεμελιωτής της Φαρμακολογίας, αλλά και οι γιατροί της αρχαιότητας Ιπποκράτης, Γαληνός κ.ά.

Είναι πολλά τα δώρα, τα «καλούδια», που προσφέρει απλόχερα στους επισκέπτες της η φύση της ευρύτερης περιοχής του Αλεξάνδρου. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι φυσικά να διαθέτει ο επισκέπτης κάποιες γνώσεις, μάτια, αλλά και… χρόνο για να κοντοσταθεί να τα παρατηρήσει και ακόλουθα να τα δεχτεί.

Τα βότανα φυτρώνουν στην κυριολεξία έξω από την πόρτα μας και οι πρόγονοι μας ήξεραν να τα χρησιμοποιούν.Οι γνώσεις μεταφέρονταν παλιότερα από γενιά σε γενιά, υπήρχε συνέχεια. Σήμερα φαίνεται ότι το νήμα αυτό έχει κοπεί. Οπότε το ρόλο αυτό έχουν αναλάβει στην περιοχή μας η Brigitte Roth και ο Άρης Κοκοτσής, από τους πρωταγωνιστές της χθεσινής βραδιάς, για τους οποίους θα αναφέρουμε περισσότερα πιο κάτω. Είχα ακούσει κατά καιρούς σε διάφορες συζητήσεις για τη «Γερμανίδα» που ζει μόνιμα εδώ και αρκετά χρόνια στο χωριό και ασχολείται με τα βότανα, δεν είχα όμως δώσει όπως φαίνεται την απαιτούμενη προσοχή. Χθες μου δόθηκε για πρώτη φορά η ευκαιρία να τη γνωρίσω μέσα από τις ιστορήσεις της για τα βότανα και τα αρωματικά φυτά της περιοχής και έμεινα πράγματι κατάπληκτος. Ένα Ελντοράντο είναι από άποψης χλωρίδας η ορεινή περιοχή του Αλεξάνδρου!

Η φυτοθεραπεύτρια Brigitte Roth και ο σύζυγός της διαθέτουν εδώ και κοντά 15 χρόνια ένα εργαστήριο βοτάνων στο χωριό. Παλιότερα ήταν στην Αμοργό. Συλλέγουν άγρια βότανα από την περιοχή του Αλεξάνδρου κυρίως και παράγουν διάφορα προϊόντα κατάλληλα για βοτανοθεραπεία: Ροφήματα, τσάγια, αλοιφές κ.ά. Προμηθεύουν καταστήματα των Αθηνών αλλά και του εξωτερικού, κυρίως της Γερμανίας, όπου και έχουν δημοσιευτεί διάφορα άρθρα στον γερμανόφωνο τύπο για τις δραστηριότητες της Brigitte Roth. Προσφέρουν ταυτόχρονα βοτανικές περιηγήσεις καθώς και σεμινάρια Πρακτικής Βοτανοθεραπείας στο πλαίσιο του εναλλακτικού τουρισμού.

«Σεβόμενοι τις παραδόσεις αλλά και τη νέα εποχή προσπαθούμε να μεταδώσουμε μια γνώση που όσο πάει χάνεται. Ο απώτερος σκοπός αυτής της γνωριμίας με το μαγικό κόσμο των βοτάνων είναι να γίνουμε πιο συνειδητοί κάτοικοι αυτού του παραδείσου που ονομάζεται Γη», αναφέρουν στην ιστοσελίδα τους. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να τα ακούσουμε είπε χθες η Brigitte, η οποία μίλησε λόγω των αλλοδαπών επισκεπτών στα Αγγλικά, ενώ ο σύζυγός της Άρης είχε αναλάβει χρέη διερμηνέα στα Ελληνικά. Αντί αυτού όμως χειριζόμαστε τα βότανα σαν να ήταν εχθροί μας, τα καλύπτουμε με μπετόν κ.ά.

Μετά τη μικρή εισαγωγή στην πλατεία του χωριού ακολούθησε βοτανική περιήγηση μέσα στο χωριό -είπαμε δεν χρειάζεται κανείς να περιπλανηθεί μακρυά αρκεί να “χει μάτια- που κατέληξε στο παλιό Δημοτικό Σχολείο Αλεξάνδρου και ξανά στην πλατεία όπου και συνεχίστηκε η παρουσίαση των βοτάνων.

Είδαμε και ακούσαμε για: μολόχα, μελισσόχορτο, λαμπάδα, δαχτυλήθρα, αγριοκρεμμύδα (κουτσούνα), αγριοτριανταφυλλιά, αγράμπελη, θυμάρι, ρίγανη, αγριοκαρότο, πεντάνευρο, ομπρελίτσα, σκίνο, πουρνάρι, αγράμπελη, σαμπούκο (κουφοξυλιά), λεβάντα, αστράκι, βάλσαμο, πικρό ραδίκι (κιχώριο) και πολλά άλλα… Μάθαμε για τον θεραπευτικό τροχό, ακούσαμε ιστορίες, μύθους και θρύλους σε σχέση με τα βότανα στους διάφορους πολιτισμούς, για το πότε και πώς συλλέγονται και φυσικά για τις θεραπευτικές τους χρήσεις.

Θα ήθελα να σταθώ ακόμη λίγο στα όσα είπε η Brigitte Roth προς το τέλος της παρουσίασής της και στο γεγονός ότι παρακολουθούν τα σεμινάρια πρακτικής βοτανοθεραπείας που προσφέρει Αθηναίοι, αρκετοί ξένοι -Γερμανοί και Άγγλοι κυρίως- αλλά μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού οι Λευκαδίτες που έχουν κατά καιρούς πάρει μέρος σε κάποιο από αυτά. Θα το συνιστούσα λοιπόν σε όλους ανεπιφύλακτα και να σημειώσω ότι τα σεμινάρια συνδυάζονται με βοτανική περιήγηση στους ορεινούς οικισμούς της περιοχής Αλεξάνδρου, τα Κολυβάτα και τον Αλέξανδρο (Μαυρογιαννάτα).

Θα ήθελα να πω τελειώνοντας ότι εκείνο που με μπερδεύει προσωπικά ως αδαή, είναι, πέρα από την επιστημονική ονομασία, η κοινή ονομασία των διαφόρων βοτάνων, αγριολούλουδων κλπ. που διαφέρει από τόπο σε τόπο και πολλές φορές ακόμη και από χωριό σε χωριό. Η Βέρα Λάζαρη – Σταματέλου κυκλοφόρησε το 2008 με τη βοήθεια της Νομαρχίας ένα βιβλίο με τίτλο «Αγριολούλουδα της Λευκαδίτικης Γης», αλλά δεν έχει πέσει ως ώρας στα χέρια μου.

Γράφει η Δρ. Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού με αφορμή το άνω βιβλίο για τα τοπικά ονόματα των λουλουδιών: «Κατάλογοι λαϊκής ποίησης -λυρικής και σατιρικής- τα τοπικά ονόματα των λουλουδιών κι αν ακουστούν δίπλα από την αρχαιοελληνική ή ευρωπαϊκή ονοματολογία τους είναι ως να συγκροτούν τις περιοδολογήσεις μιας γνήσιας «γραμματολογίας των λουλουδιών»: πεντανεύρι, πεντάνευρο ή επτάνευρο το μείζον ή αρνόγλωσσο – plantago lanceolata, γουρνοπάπουτσο, κεκλαμιά ή γουρνοχόρτι – cyclamen graecus…».