Εγώ, ο Δομάζος και η φωτογραφία (του Δημήτρη Χ. Παξινού)
Πηγή φωτογραφίας: mixanitouxronou.gr
Του Δημήτρη Χ. Παξινού*
Χριστούγεννα ήταν όταν πείστηκε ο φίλος μου ο Νίκος να μου χαρίσει μία φωτογραφία του Μίμη Δομάζου με ιδιόχειρη αφιέρωση!
Ήμουν ακόμη στη Λευκάδα στη Β΄ Γυμνασίου. Ήμασταν κι οι δύο παθιασμένοι με τον Παναθηναϊκός, ο δε Νίκος ήξερε πολλά και για το Ιταλικό ποδόσφαιρο.
Μόνο που στο μάθημα Γεωγραφίας δεν τα πήγαινε καθόλου καλά. Ο καθηγητής μας λοιπόν, που γνώριζε πρόσωπα και πράγματά ρωτούσε το Νίκο: Πες μου ποιες πόλεις της Ιταλίας ξέρεις; Κόκκαλο αυτός κι όλο σκέφτονταν κι έξυνε το κεφάλι του. Πες μου τότε ποιές ομάδες ξέρεις: Κι άρχιζε ο Νίκος ν΄ αραδιάζει τις ομάδες: Μίλαν, Τορίνο, Ρόμα, με τον καθηγητή να δίνει και τη σφαλιάρα σε κάθε ομάδα που έδρευε σ΄ αντίστοιχη Πόλη.
Έπεισα λοιπόν το Νίκο να μου δώσει την φωτογραφία, έσβησα την αφιέρωση, που ήταν στο πίσω μέρος για να την παρουσιάζω σαν δική μου. Του είχα υποσχεθεί ότι θα του έστελνα άλλη από την Αθήνα.
Όταν φθάσαμε στην Αθήνα, με τα πολλά φώτα, το μυαλό μου ήταν στον Παναθηναϊκό. Περάσαμε από τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας και η ξαδέλφη που μας συνόδευε και ήξερε το πάθος μου, μου έδειξε το γήπεδο του Παναθηναϊκού. Κοίταζα και ανυπομονούσα πότε να μπω μέσα σ αυτό σαν οπαδός η και σαν ποδοσφαιριστής, αν είχα τύχη! Δεν έτυχε όμως.
Έτσι μόλις γνώρισα λίγο την περιοχή κάθε τόσο κατέβαινα από του Ζωγράφου, που μέναμε, μέχρι το ναό του ποδοσφαίρου για να παρακολουθήσω τις προπονήσεις. Εκεί είδα και τον φίλο μου Αντώνη Αντωνιάδη, που είχε έλθει με την στολή του Εφέδρου Αξιωματικού. Ένα ντιρέκι ίσα με κει πάνω. Μετά τον είδα και στις προπονήσεις κι αναρωτιόμουν πώς θα παίξει μπάλα αυτός ο ατσούμπαλος, που δεν θα ξέρε πως να κονομήσει τα κανιά του. Και τι να κάνει κι ο Δομαζος σκεφτόμουν με δαύτον.
Κι όμως έγιναν το καλλίτερο δίδυμο, με τον Δομάζο να σερβίρει και τον ψηλό να βάζει αμέτρητα γκολ, με σουτ η κεφαλιά. Όταν είχε επίσημο αγώνα, τον παρακολουθούσαμε από μια γειτονική, υπό ανέγερση πολυκατοικία, κι από πάνω βλέπαμε την αυλή του Αναμορφωτηρίου Θηλέων. Ή μπαίναμε το τελευταίο τέταρτο του αγώνα, που άνοιγαν οι πόρτες του γηπέδου και παίρναμε μια γεύση, που τότε ήταν μεγάλη υπόθεση.
Αργότερα, βέβαια, με το μειωμένο εισιτήριο, τα λεγόμενα φοράκια, απολάμβανα τα ινδάλματα μου, με κραυγές και πανηγύρια όταν κερδίζαμε. Δεν είχαμε τότε βαρβαρότητες και μαζί με φίλους του Ολυμπιακού ή της ΑΕΚ παρακολουθούσαμε τους αγώνες. Ανελλιπώς! Μετά το φαγητό το μεσημέρι της Κυριακής με πανό, σημαίες, ξεκινάγαμε για την Κυριακάτικη απόλαυση της ομάδας μας. Άλλοι για το Καραϊσκάκης κι άλλοι για τη Λεωφόρο. Αγοράζαμε σπόρια απ΄ τους πλανόδιους ή αφρολέξ ή εφημερίδα για να καθόμαστε στις πέτρινες κερκίδες κι είμαστε έτοιμοι. Μετά τους αγώνες η καζούρα έδινε κι έπαιρνε. Πάντα πολιτισμένα και χωρίς εξαλλοσύνες που ήταν άγνωστα κι αδιανόητα.
Από συνθήματα στο γήπεδο θυμάμαι το Ολυμπίκ ντε κουρελέ σαν απάντηση στους Ολυμπιακούς φιλάθλους ή το Γκελ Μπουρντά σαν απάντηση στους ΑΕΚτζήδες.
Κάποιες φορές τα συνθήματα εκτραχύνονταν με προσωπικές αναφορές αλλά μέχρι εκεί, συνήθως. Ποτέ όμως δεν μπόρεσα να εκπληρώσω την υπόσχεσή μου στον φίλο μου το Νίκο, δηλαδή να του στείλω φωτογραφία του Μίμη του Δομαζου με νέα αφιέρωση.
Θυμάμαι όμως πάντα αυτό το Χριστουγεννιάτικο δώρο του φίλου μου κι ακόμα το έχω. Δηλαδή τη φωτογραφία με την αφιέρωση σβησμένη: Στο φίλο μου το Νίκο.
*Πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών
(Αναδημοσίευση από το «Πρώτο Θέμα», στήλη Blogs, 03.01.2021)
ΠΑΟ Γουέμπλε’υ”, το πρώτο γκόλ του Άγιαξ στον τελικό και τυχερό ήταν για το κεφάλι του Βαν Ντά’ι’κ , που δεν περίμενε την μπάλα για τούτο και ξόφαλτση η κεφαλιά . Ομολογία και του τερματοφύλακα του Παναθηνα’ι΄΄κού μετά από χρόνια και του Κά’ι’ζερ του παίχτη που έκανε την σέντρα απ τα αριστερά. Και σε αυτό συμφωώνησε και ο μετέπειτα προπονητής του Ολυμπιακού Λάκης Πετρόπουλος( παλαιός παίχτης του Παναθηνα’ι’κού).
Το δεύτερο γκόλ ήταν και αυτό από κόντρα – άλλαξε πορεία η μπάλα – .. αλλά από την αρχή του 2ου ημιχρόνου οι παίχτες του Παναθηναικού είχαν καταλάβει ότι το μάτς δεν μπορούσαν να το χτυπήσουν γιατί ουσιαστικά ο Άγιαξ είχε ρυθμό και κατοχή της μπάλας , έστω και αν ήταν ρυθμός ήταν για τον ρυθμό χωρίς απόλυτα συγκεκριμένο στόχο σε κάθε φάση. Πιέζοντας , σουτάροντας, σεντράροντας οι παίχτες του Άγιαξ προσδοκούσαν ότι θα τους βγεί το γκόλ , όπως και γινόνταν, μια και ο ρυθμός ξεδιπλώματος μιας επίθεσης απ την την αντίπαλη ομάδα – και τον Παναθηνα’ι’κό εν λόγω- έχαναν χρόνο.
Αυτή ήταν και η τεχνική του τότε ονομασθέντα ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου, που αρχή είχε να ανεβάσει τον ωφέλιμο χρόνο ποδοσφαίρου μέσα στο 90λεπτο, και βέβαια ο χρόνος αυτός νάναι υπερ του Άγιαξ αφού προπονούνταν για αυτό. Οι γυμναστές τότε της Ολλανδικής ομάδος είχαν 2-3 χρόνια αρχίσει την εφαρμογή στις προπονήσεις του συστήματος της αύηξησης της ταχύτητας τωμ παιχτών στα 25-30 μέτρα στον γηπεδικό χώρο, στην βάση της αρχής : εφ όσον η μπάλα δεύγει γρηγορότερα απ τον παίχτη οφείλει ο παίχτης να μπορεί να φτάσει όσο ταχύτερα μπορεί σε χρόνο στην μπάλα » . Αυτή ήταν και η αρχή του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου, που ουσιαστικά δεν ήταν τεχνική αμοιγώς ποδοσφαιρική αλλά ταυτόχρονα και εφαρμογή της γυμναστικής – ο ποδοσφαιριστής ώς αθλητής- στο ποδόσφαιρο.
Με την μεγαλύτερη κατοχή της μπάλας και την ταχύτερη εναλλαγή της μεταξύ των παιχτών που μπορούσαν να βρίσκονται όσο ταχύτερα σε χρόνο κοντά ή πάνω στην μπάλα, μπορούσαν να εξουδετερώνουν μέχρι να εξεουθενώνουν τον αντίπαλο , και το γκόλ έτσι θα ερχόνταν. Στην περίπτωση του μάτς Άγιαξ- Παναθηνα’ι’κός η τυχαιότητα των γκόλ ήταν και προφανής και αποτέλεσμα της κάποιας ολοκλήρωσης και εφαρμογής του παραπάνω συστήματος του » ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου» για πρώτη φορά.
Τα πειράματα για το είδος αυτού του ποδοσφαίρου είχαν αρχίσει στην Νότιο Αφρική όπου ο Άγιξ άρχισε το βασικό φυτώριο ταλέντων και εκγυμνασμού από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, στα πλαίσια της ανάδειξης φθηνών παιχτών από τις παλαιότερες Ολλανδικές αποικίες . Και οι μετέπειτα Μουλούκοι – Φιλιπίνες- Ρά’ικαρντ- κλπ , ήταν αποτέλεσμα με τα χρόνια αυτού του προγραμματισμού, και ταυτόχρονα ανάδειξη παιχτών χωρίς κόστος και για εμπορία όπως και έγινε.
Το σύστημα αυτό- που αργότερα ονομάστηκε ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο στην τριετία 1971-1972-1973 του Άγιαξ- στα αρχικά του στάδια με επικεφαλής γυμναστή και βοηθό προπονητή τον Φάντροκ ( πέρασε και απ την ΑΕΚ αργότερα) και προπονητή τον Ολλανδό Ρίνους Μίχελς, είχε ώς ένα σημείο οδηγήσει τον Άγιαξ στον τελικό κυπέλου πρωταθλητριών το 1969 , αλλά ήταν ημιτελές και στα αρχικά του στάδια. Ήθελε χρόνο ωρίμανσης λειτουργικά στο γήπεδο. Για τούτο και το 1969 στον τελικό πρωταθλητριών ο Άγιαξ ηττήθηκε με βαρύ σκόρ 4-1 απ την Ισχυρή τότε Ιταλική Μίλαν , γιατί ασφαλώς με το αποτελεσματικό εκ παραδόσεως τότε αμυντικογενές Ιταλικό ποδόσφαιρο και με δόρατα αιχμής ποδοσφαιριστές επιθετικούς που την κάθε ευκαιρία την έκαναν γκόλ, το ευάλωτο αμυντικό σύστημα του τότε Άγιαξ τρυπήθηκε για τα καλά. Εξ άλλου ακόμη και στην εποχή της κυριαρχίας του 1971-1973 η αμυντική λειτουργία του άγιαξ ήταν αναποτελεσματική, μια και το ίδιο το ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο δεν ήταν παρά το επιθετικό κινησιακά και ώς στόχευση ποδόσφαιρο. Ουσιαστικά οι αμυντικοί παίχτες του Αγιαξ έπρεπε κα αυτοί να κινούνται επιθετικά εν πολύς για να εξουδετερώνουν δίκην πρέσσινγκ τον αντίπαλο.
Ο Άγιαξ στην εποχή του 1971-1973 ανέβασε τον ωφέλιμο χρόνο του ποδοσφαίρου μέσα στο 90λεπτο του μάτς και κατά τους υπολογισμούς από 43 45 κοντά λεπτά που ήταν ώς τότε , στα παιχνίδια του Άγιαξ έφτανε τα 55-59 λεπτά. Και ο πρόσθετος αυτός χρόνος ήταν κύρια χρόνος κατοχής της μπάλας απ την ομάδα του Άγιαξ, πλέον το ότι κέρδιζε και χρόνο κατοχής απ τον ώς τότε ωφέλιμο χρόνο ( των 43-45 λεπτών) ποδοσφαίρου.
Το σύστημα αυτό δεν βασιζόνταν κύρια σε παίχτες – καίτοι πάντα οι μεγάλες ομάδες έχουν και θέλουν και μεγάλους παίχτες που είχε ο Άγιαξ ώς ταλέντα με κύρια τον Κρό’ι’φ- αλλά κύρια στην ομαδικότητα στην ομοείδια τεχνικών δυνατότήτων και αθλητικής ικανότητας των ποδοσφαιριστών. Για τούτο και όταν ο Γιόχαν Κρό’ι’φ ίσως έφυγε απ τον Άγιαξ για τα πολλά χρήματα της μεταγραφής του ( και για τον ίδιο και για τον Άγιαξ που εφάρμοσε το σύστημα να πουλά παίχτες υπερ της αναπαγωγήςτου ώς ομάδα- επιχείρηση), στην Μπαρτσελόνα που πήγε ο Κρό’ι’φ ουσιαστικά δεν μπόρεσε να προσφέρει πολλά πράγματα, γιατί στο ισπανικό τότε ποδόσφαιρο, περισσότερο τεχνικό με παίχτες ατομικές μονάδες τεχνίτες και λιγότερο με παίχτες ώς αθλητές, δεν μπορούσαν να μεταλαμπαδευτούν τα διδάγματα του Ολλανδικού ποδοσφαίρου.
Το ονομαζόμενο » ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο » την αρχή της δεκαετίας του 1970 απετέλεσε μια καινοτομία στην ποδοσφαιρική εξέλιξη. Και οδήγησε πρός την κατεύθυνση της επί μέρους ειδικής εκγύμνασης των ποδοσφαιριστών, πρός την αίσθηση του ποδοσφαιριστή αθλητή, και της βιομετρικής εξέλιξης και μελέτης και εφαρμογής στον χώρο του αθλήματος.
Στον εκλεκτό Λευκάδιο Δημήτρη Παξινό και στους αναγνώστες του θέματος τούτου και του φιλόξενου site Λευκαδίτικα νέα , καλή χρονιά με υγεία και γαλήνη.