Σκέψεις για τα δρώμενα στο ΤΑΟΛ και την μετατροπή των μουστοδεξαμενών σε… πισίνες

Του Παύλου Βλάχου.
Χημικού μηχανικού, πρώην εργαζομένου στη ΕΑΣ Λευκάδας, μέλους του αγροτικού συνεταιρισμού.

Στην δεκαετία του 1980 το τότε παντοδύναμο και κυβερνών ΠΑΣΟΚ αποφάσισε να «εκσυγχρονίσει» τις ενώσεις αγροτικών συνεταιρισμών και να τις μετατρέψει σε κακέκτυπα αντίγραφα των συνεταιρισμών που υπάρχουν στα «προηγμένα» ευρωπαϊκά κράτη. Τους έδωσε αφειδώς οικονομικά κίνητρα με ταυτόχρονη όμως υποθήκευση των περιουσιών τους και του μέλλοντός τους. Έκτισε ένα οικοδόμημα χωρίς μελέτη και σχέδιο χρησιμοποιώντας κακής ποιότητας υλικά. Παράβλεψε, ηθελημένα κατά τη γνώμη μου, ότι οι ελληνικοί συνεταιρισμοί είναι συνήθως ενώσεις παραγωγών μικρού κλήρου που έχουν σαν κύριο μέλημα την προστασία του εισοδήματος των μελών τους, ενώ αντίθετα οι συνεταιρισμοί των «προηγμένων» ευρωπαϊκών χωρών είναι συνεταιρισμοί αγροτών μεγάλου κλήρου άρτια οργανωμένοι στελεχωμένοι και διοικούμενοι από τεχνοκράτες (συνήθως με την μορφή Α.Ε.) που δεν έχουν καμιά σχέση με το ήθος και τους σκοπούς των ελληνικών συνεταιρισμών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιου συνεταιρισμού – Α.Ε. είναι η γνωστή σε όλους Ολλανδική πολυεθνική ΝΟΥΝΟΥ friesland.

Τελικά με αυτή την πολιτική οι ενώσεις μετατράπηκαν σε μικροεκδοχές-αντίγραφα του σαθρού και διαβρωμένου «σοσιαλιστικού» – ΠΑΣΟΚικού κράτους με όλες τις παθογένειες και στρεβλώσεις που είχε αυτό και φυσικά, αυτή η πολιτική, απέτυχε παταγωδώς, Οι λόγοι της αποτυχίας πολλοί και γνωστοί απλά υπενθυμίζω μερικούς:

1. κακοδιαχείριση των κονδυλίων
2. προσωπικές μικροπολιτικές αγροτοπατέρων
3. δημοσιοϋπαλληλική αντίληψη (με την κακή της εκδοχή) των, συνήθως υπερβολικών και με αμφιβόλου νομιμότητας διαδικασίες, διορισθέντων υπαλλήλων.
4. αρνητική επίδραση της ΚΑΠ στην αγροτική παραγωγή.

Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής καταστροφικά. Αναφέρω μόνο δύο:

1. διάλυση και κλείσιμο πολλών συνεταιρισμών (στην περιοχή μας της Πρέβεζας της Άρτας κ.λ.π.). Ο λόγος που δεν έκλεισε ο λευκαδίτικος συνεταιρισμός είναι η περιουσία που διέθετε.
2. Απαξίωση της συνεταιριστικής ιδέας. Σήμερα στο νησί μας κανένας παραγωγός δεν εμπιστεύεται εύκολα την διαχείριση του προϊόντος του (με εξαίρεση ίσως τους οινοπαραγωγούς) στον συνεταιρισμό..

Έτσι φθάσαμε στην σημερινή κατάσταση όπου όσον αφορά το νησί μας:

1. Ο συνεταιρισμός θέλει να μετατραπεί σε εταιρεία real estate, ασχολούμενος με δραστηριότητες που δεν έχουν καμιά σχέση με τους αρχικούς- ιδρυτικούς σκοπούς του (που έδιναν νόημα στην ύπαρξή του). Στα πλαίσια αυτά η διοίκηση ισχυρίζεται ότι προσπαθεί να αξιοποιήσει την ακίνητη περιουσία του συνεταιρισμού με προτεραιότητα το οινοποιείο του κάστρου, προσδοκώντας έσοδα(;) (για τους συνεταιρισμένους(;) για τους εργαζόμενους(;) για ποιους (;)). Και ενώ το αδιαμφισβήτητο δεδομένο είναι ότι η περιουσία ανήκει στους συνεταιρισμένους, το βέβαιο συμπέρασμα που προκύπτει από την μέχρι σήμερα αξιοποίησή της είναι ότι μόνο στους συνεταιρισμένους δεν απέφερε έσοδα. Φυσικά η προσπάθεια της διοίκησης σκοντάφτει στην καχυποψία των μελών του συνεταιρισμού αλλά και όλου του κόσμου. Και πως θα μπορούσα να είναι διαφορετικά τα πράγματα όταν τόσα χρόνια γύρω μας η «αξιοποιήσεις περιουσιών» και η προσδοκώμενη από αυτό «ανάπτυξη της οικονομίας» είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με κάθε είδους αδιαφανείς διαδικασίες. Βέβαια αυτές οι κινήσεις των διοικήσεων, (τωρινών και παλαιοτέρων), θεωρούν δεδομένο ότι μπορούν να διαχειρισθούν την περιουσία του συνεταιρισμού κατά το δοκούν. Ξεχνούν ότι αυτή η περιουσία αποκτήθηκε με σκληρό αγώνα και είναι απέρρεα της αγωνίας για επιβίωση των σκληροτράχηλων προγόνων μας αγροτών. Φυσικά δεν μπορεί να διαφύγει της προσοχής ότι ορισμένα έως αρκετά μέλη των εκάστοτε διοικήσεων είναι περιφερόμενα στελέχη κομμάτων εξουσίας (και όχι μόνο) που η συνήθης αποστολή τους είναι να «στελεχώνουν», με το αζημίωτο συμβούλια και επιτροπές του κρατικού (και του παρόμοιου με αυτόν) μηχανισμού διακυβέρνησης και έχουν από ελάχιστη έως μηδενική σχέση με την αγροτιά.

2. Οι εργαζόμενοι στον συνεταιρισμό διεκδικούν, δικαίως, αξιοπρεπείς εργασιακές σχέσεις και συνθήκες δουλειάς ενώ ταυτόχρονα έχουν παραχωρήσει οικιοθελώς στη διοίκηση, άτυπα, πολλά από τα εργασιακά τους δικαιώματα, ελπίζοντας σε καλύτερες μέρες. Απέναντί τους όμως έχουν μια διοίκηση που με πρωτεργάτη τον πρόεδρο του Δ.Σ. προσπαθεί να προωθήσει ότι πιο αντιδραστικό και αντεργατικό μέτρο έχει εφαρμοσθεί μέχρι τώρα στον ιδιωτικό τομέα. Έχουν απέναντί τους ένα πρόεδρο που επί χρόνια υπήρξε σημαίνων στέλεχος αριστερού πολιτικού κόμματος, πρόεδρος για πολλά χρόνια του εργατικού κέντρου, πρόεδρος του ίδιου του σωματείου των εργαζομένων στο συνεταιρισμό, …. Ένα συνδικαλιστή που σαν πρόεδρος του εργατικού κέντρου και άρα πρότυπο εργαζόμενου – διεκδικητή, γαλούχησε τους εργαζόμενους στους δρόμους του αγώνα με λόγια που σήμερα αποδιώκονται επιεικώς ψεύτικα και για τον οποίο, μιλώντας πάντα πολιτικά, η αριστερά θα πρέπει να κάνει την αυτοκριτική της επειδή πρότυπα σαν αυτόν είναι αυτά που έχουν διώξει τον κόσμο από τις όποιες διεκδικήσεις και κινητοποιήσεις επιχειρεί να οργανώσει. Και ενώ στον αγώνα των εργαζομένων συμπαρίστανται ενεργά το ΚΚΕ και το κόμμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ο (εκλογικά) μεγαλύτερος πόλος της αριστεράς και πιθανός μελλοντικός διαχειριστής εξουσίας, ο ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται να βρίσκεται σε αμηχανία (ηθελημένα ή αθέλητα) μπροστά σε όλες τις εξελίξεις που συμβαίνουν σε αυτό τον εργασιακό χώρο και μέχρι σήμερα δεν έχει εκφράσει άποψη για το θέμα.

Κλείνοντας θα μου επιτραπεί η διατύπωση της παρακάτω πρότασης:

Το θέμα της αξιοποίησης του κάστρου αλλά και όλης της περιουσίας του συνεταιρισμού να το διαχειρισθεί αδιάβλητη επιτροπή που θα αποτελείται από προσωπικότητες του νησιού μας. Στην επιτροπή αυτή προτείνω να μετάσχουν (μεταξύ των άλλων) ο Δήμαρχος, ο πρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου και ο πρόεδρος του ΤΕΕ. Η ΓΣ των αντιπροσώπων θα αποφασίσει για την τελική μορφή της επιτροπής. Ταυτόχρονα η Γ.Σ. να δεσμεύσει την διοίκηση ότι η όποια αξιοποίηση του κάστρου πρέπει να περιλαμβάνει και την ταυτόχρονη δημιουργία σύγχρονου οινοποιείου (μικρού και ευέλικτου όπως απαιτούν οι καιροί) από τον υποψήφιο επενδυτή.

Η πρόταση αυτή στηρίζεται στην άποψη ότι η περιουσία του συνεταιρισμού είναι κληρονομιά όλων μας και άρα ανήκει σε όλους τους κατοίκους του νησιού ενώ ταυτόχρονα δεν αποκόπτει τον συνεταιρισμό από τον ιδρυτικό του σκοπό που είναι η εξυπηρέτηση των οινοπαραγωγών και γενικότερα των αγροτών.