Νίκος Κατηφόρης: Όταν σκάβαμε τον ουρανό

Ο Νίκος Κατηφόρης (1903-1967) γεννήθηκε στον Άγιο Πέτρο της Λευκάδας. Σπούδασε στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έζησε στην Αθήνα όπου εργάστηκε ως δικηγόρος. Δημοσίευσε λογοτεχνικά κείμενα και κριτικά δοκίμια στα περιοδικά Νέοι Βωμοί (1924), Νέα Επιθεώρηση (1929), Πρωτοπόροι (1930-1931) και Νέοι Πρωτοπόροι (1932-1936), ενώ από το 1924 και για δέκα περίπου χρόνια συνεργάστηκε με διάφορα ψευδώνυμα (προλετάριος, πρωτοπόρος, αγωνιστής) με την εφημερίδα Ριζοσπάστης ως χρονικογράφος.

Κατά τη μεταπολεμική περίοδο εμφανίστηκε στα περιοδικά Ελεύθερα Γράμματα και Επιθεώρηση Τέχνης και στην εφημερίδα Αυγή. Παράλληλα ασχολήθηκε με τη θεατρική γραφή. Υπήρξε μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών (1950-1967) και Γενικός Γραμματέας της Εταιρίας Θεατρικών Συγγραφέων (1946-1953). Πέθανε στην Αθήνα το 1967. Ο Νίκος Κατηφόρης ανήκει στους Έλληνες πεζογράφους του Μεσοπολέμου που στρατεύτηκαν υπέρ της μαρξιστικής ιδεολογίας. Με καταβολές στο έργο των Δημοσθένη Βουτυρά, Κωνσταντίνου Θεοτόκη και Κωνσταντίνου Χατζόπουλου, αλλά και στους Ρώσους και Σκανδιναβούς μαρξιστές λογοτέχνες το έργο του κινήθηκε στο χώρο του ψυχογραφικού ρεαλισμού και διαπνέεται από κοινωνικό και πολιτικό προβληματισμό.

[1944. Στη φωτογραφία διακρίνονται: Αγγελική Μικρώνη φιλόλογος, Τασία Μικρώνη φιλόλογος, Τέλης Χαραμόγλης, Νίκος Κατηφόρης, Πάνος Ζαβερδινός δημοσιογράφος (Σπανοχώρι), Ευθυμία Ρομποτή-Μανιάκη φιλόλογος, Μήτσος Φωτεινός γιατρός (Κατούνα) ]

Στην πορεία του ο συγγραφέας συγκεκριμενοποίησε την ιδεολογική του τοποθέτηση στην εναπόθεση των ελπίδων του για ένα καλύτερο μέλλον στο κομμουνιστικό όραμα. Εκδόθηκαν οι συλλογές διηγημάτων του Τραβώντας στην τρέλα (1922), Το ανοιχτό παράθυρο (1926), Όσο κρατάει το σκοτάδι (1929), Ο Άρχοντας κι άλλα διηγήματα (1945). Επίσης τα μυθιστορήματα Η πιάτσα (1930), Η διχτατορία του Σατανά (1935), Όταν σκάβαμε τον ουρανό (1962), Ο Καρχαρίας και τα εννέα κύματα (1965). Θεατρικά: Οι λύκοι και τα πρόβατα (1931), Το μεράκι του Άρχοντα (1934), Απόψε θα γελάσουμε (1942), Ο ανήλιαστος (1943), Οι φασουλήδες (1945), Ο Φωτεινός (1959).

Ζεις ακόμα, θα της πω, γιατί ο λαός μας έχει αισιοδοξία στην καρδιά του… Έμπα μέσα στη ζωή του και γέψου το μεγαλείο του, αν θες να χαρείς τη ζωή! Καμάρωσέ τονε πώς αντρειεύεται! Φυλακισμένος, λευτερώνεται, σκλαβωμένος, ξεσηκώνεται, άοπλος, οπλίζεται! Αυτό το καματερό, που σκύβει και δουλεύει και δουλεύει και πεινάει και προσκυνάει – να! Έρχεται η στιγμή, που τα βροντάει όλα χάμω και ρίχνει στον ξέσκεπο χώρο του θανάσιμου αγώνα, το τομάρι του γυμνό, μπροστά σε λόγχες και σε φλόγες και σε σφαίρες… Να σκέφτεσαι μόνο, πως βγαίνεις από ένα τέτοιο λαό, θα χαρείς τη ζωή και με τον πόνο της ακόμα…

Περισσότερα για το συγγραφέα, με αναφορές, μεταξύ άλλων, στην «ανατρεπτική και απομυθοποιητική διάθεσή» του απέναντι σε επίσημα προβεβλημένες μορφές της ελληνικής λογοτεχνίας, όπως αποτυπώνεται στο αφήγημά του «Ένας μεγάλος γάιδαρος και ένας μικρός άνθρωπος» με χώρο δράσης του τη Λευκάδα και τον ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, στην πιο κάτω μελέτη της Χριστίνας Ντουνιά.

(Οι φωτογραφίες είναι από το βιβλίο του Πανταζή Παπαδάτου «Ήρωες και Μάρτυρες της Λευκάδας», Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1982).
___________________________
Περαιτέρω σύνδεσμοι:
BiblioNet: Κατηφόρης, Νικόλαος, 1903-1967
Νίκος Κατηφόρης: Ο Κλέφτης της γαλέτας (Από τα Ελεύθερα Γράμματα)
Νίκος Κατηφόρης: Το καύκαλο (Διήγημα που δημοσιεύτηκε στο λογοτεχνικό περιοδικό «Νέα Επιθεώρηση» το 1929)