Εβδομαδιαία στήλη «Το Κέρας της Αμάλθειας»: «Ποιες αρετές λείπουν από τον σύγχρονο Έλληνα»

Ποιες αρετές μάς λείπουν; Δεν είναι ερώτηση αυτή. Πάμπολλες. Αναρίθμητες σχεδόν. Σε σημείο που μας σηκώνεται η τρίχα.

Από ποια να αρχίσουμε και σε ποια να φτάσουμε.

Θα χάσουμε το λογαριασμό, τον μπούσουλα, έτσι και τις εξετάσουμε μία προς μία.

Ενδεικτικά μόνο να αναφέρουμε δυο – τρεις:

Το συλλογικό πνεύμα: Πείτε μου, σας παρακαλώ, πού βλέπετε γύρω σας συνεργασιμότητα μεταξύ των Νεοελλήνων, ανάληψη συλλογικών πρωτοβουλιών και δράσεων, επίδειξη πνεύματος υπευθυνότητας και άμιλλας, αλληλοκατανόησης και ανοχής στο διαφορετικό, συναδελφικότητα, αλληλεγγύη, αμοιβαία υποχωρητικότητα, συστράτευση, συμπόρευση, συνδημιουργία, τιμιότητα;

Η απάντηση; Που – θε – νά !

Ποιος από εμάς είχε ποτέ την τεράστια τύχη να μεγαλώσει μέσα σε δημοκρατικές αρχές, μέσα σε ένα κλίμα αγάπης, συγκατάβασης, επίδειξης σεβασμού στην προσωπικότητα, πρώτα τη δική μας φυσικά και, ύστερα, του συνανθρώπου μας;

Ελάχιστοι εξ ημών, διότι οι περισσότεροι παραμείναμε ακατέργαστοι, μάρμαρα αλατόμητα, ξύλα απελέκητα.

Περάσαμε από τα Πανεπιστήμια ή, έστω, τα σχολειά και δεν μάθαμε να ενώνουμε τις δυνάμεις μας.

Γίναμε απόκοσμοι και αρτηριοσκληρωτικοί. Ομφαλοσκόποι.

Η αυταρχικότητα και η αδικία ενδημεί παντού γύρω μας. Αυτό είναι πασιφανή απόδειξη ότι δεν εκπαιδευτήκαμε να ζούμε με γνώμονα τις κοινωνικές ανάγκες του περιβάλλοντος, τις περίσσιες απαιτήσεις του.

Από τα μικράτα μας κιόλας, μάθαμε να ζούμε μόνοι μας, με τον εαυτό, για τον εαυτό μας, κοιτάζοντας πώς θα καλοπεράσουμε, πώς θα αρπάξουμε λαίμαργα ό,τι μας προσφέρεται, πώς θα αποκτήσουμε εξωτερική μόρφωση -για εσωτερική καλλιέργεια ούτε καν λόγος!- πώς θα βγάλουμε εύκολα «έναν σκασμό» λεφτά, «μια…καραβιά» (!), πώς θα κογιονάρουμε τον πλησίον, κ.λπ., κ.λπ.

Και ιδού τι καταφέραμε!

Πήραμε τον κατήφορο, το κακό παράγινε, οι λίγες λαμπρές εξαιρέσεις συνανθρώπων μας περνάνε «στα ψιλά» των ειδήσεων, «στο ντούκου», όλοι μας χαλαρώσαμε υπερβολικά, το αγωνιστικό πνεύμα μας ατόνησε, επαναπαυτήκαμε στα ατομικά μας «κατορθώματα», η καρδιά μας σοβαντίστηκε κι έγινε αναίσθητη!

Εσωτερική γαλήνη και ισορροπία: Βλέπετε πουθενά γύρω σας κάποιον Έλληνα να επιδεικνύει πνεύμα αυτοκυριαρχίας και εγκράτειας;

Να διατηρεί την ψυχραιμία του, όσο κι αν κάποια πράγματα τον αποσυντονίζουν ή τον βγάζουν εκτός εαυτού;

Να επιδίδεται σε νηφάλιες κρίσεις;

Όχι.

Διότι, απλούστατα, από κάθε ενέργεια, δική του ή ξένη, θέλει να βγαίνει κερδισμένος πάντοτε αυτός, να αναπαύεται μόνο αυτός, να ωφελείται μόνο αυτός.

Δεν κοιτάζει τι αναπαύει τον άλλο, μόνο ο εαυτός του τον νοιάζει.

Αν είχε γνώθι σαυτόν, αν αντιλαμβανόταν πόσους ψυχικούς λεκέδες έχει, αν αγαπούσε τους άλλους και τους αποδεχόταν με τα κουσούρια τους -όσο αγαπά και αποδέχεται τον «κουτσουρεμένο» από αρετές εαυτό του- θα έβλεπε πιο πέρα, θα είχε ευρύτητα αντίληψης και δεν θα βλαστημούσε κάθε τρεις και λίγο, θα απόφευγε την κατάκριση, που την έχει κάνει ψωμοτύρι του, θα ήταν πιο μακρόθυμος και επιεικής.

Αυτή η συμφεροντολογική λογική αποδιοργανώνει το μυαλό του, τον κάνει να ζητάει το απόλυτο από τους άλλους και ψίχουλα από τον ίδιο.

Έτσι όμως δεν κάνει προκοπή, δεν γίνεται διακριτικός, κρίνει με δικά του μέτρα και σταθμά και παραλογίζεται.

Φαντασία: Παρατηρείστε την Αθήνα, την αρχιτεκτονική της, τους δρόμους της, τα πάρκα της, την αισθητική της.

Θα αναρωτηθείτε˙ ζουν άνθρωποι εδώ ή ανθρωποειδή;

Δεν είναι δυνατόν να μας αρέσει μια τέτοια πόλη, όπως και όποια άλλη ελληνική πόλη την ακολουθεί στο κατόπι.

Το καταλαβαίνει κάποιος με μία ματιά. Δεν χρειάζεται περισσότερες.

Αυτή η πόλη έχει αποξενωθεί από τη ζωή, έχει αποκοπεί από τον εαυτό της.

Έχει μετατραπεί σε ένα γιγάντιο κλουβί, από το οποίο μπορείς να ξεφύγεις μόνο νοερά.

Προκαλεί ίλιγγο, σάλο, πυρετό.

Περιέχει το άλφα και το ωμέγα του παραλόγου, της κακογουστιάς, της παράκρουσης.

Απορροφημένοι όλοι από τη βιοπάλη, το παραβλέπουμε.

Ή, καλύτερα, συμπεριφερόμαστε λες και έχουν αδειάσει από καιρό οι πενιχρά φορτισμένες μπαταρίες μας.

Βιδωμένοι στους καναπέδες μας, έχουμε πάψει να επινοούμε, να εφευρίσκουμε, να φανταζόμαστε, να σχεδιάζουμε, να ονειροπολούμε.

Δεν κρατάμε άγρυπνη την προσοχή μας, γίναμε ατροφικοί σε οράματα, κοντόφθαλμοι, βολευόμαστε στο σκοτάδι, μας τυφλώνει η αλήθεια, το φως της.

Οι Νεοέλληνες έχουμε κρυολογήσει πνευματικά.

Πουντιάσαμε ψυχικά.

Αδιαθετήσαμε πολιτιστικά.

Εγκαταλείψαμε τον προσήλιο τρόπο ζωής που μας χαρακτήριζε για δεκαετίες και πήγαμε απέναντι, στον ανήλιο.

Τώρα σπέρνουμε ό,τι θερίσαμε.

Βλαφτήκαμε ανεπανόρθωτα και τώρα δεν ξέρουμε ποιο όργανό μας να πρωτοθεραπεύσουμε, με τόσο προχωρημένες παθήσεις που έχουμε.

Φυσικά δεν συμπυκνώνεται το πρόβλημα αυτό σε ένα άρθρο.

Όσο και να προσπαθείς να το μαζεύεις, να το σουρώνεις.

Έπεται συνέχεια.

Είναι μεγάλη η σκουριά των πνευματικών μας καλωδίων και, για να δεχτούμε εκ νέου πνευματικό ρεύμα, οφείλουμε να ξαναγίνουμε αγωγοί καλοί, όπως ήμασταν τα παλιά χρόνια, δεκαετίες πριν (Άγιος Παΐσιος).

Αυτό προτιθέμεθα να κάνουμε.

Να επανέλθουμε με μια σειρά αντίστοιχων κειμένων κι εμείς.

Μήπως και με νέα καύσιμα ξαναβρούμε κάποτε το χαμένο μας προορισμό.