Τρύγος σήμερα το πρωί στον Αλέξανδρο
Τρύγος σήμερα το πρωί στο Αλέξανδρο με το Ζώη και τη Δέσποινα, που είναι και οι ιδιοκτήτες του αμπελιού, και τον αεικίνητο Λεωνίδα. Η ποικιλία των σταφυλιών βαρτζαμί και κάποια λίγα κλήματα με χλώρη. Είναι από τα λίγα αμπέλια που έχουν ακόμη απομείνει στην περιοχή του Αλέξανδρου. Τα περισσότερα έχουν εγκαταλειφθεί λόγω κυρίως της ανεπιτήρητης και ανεξέλεγκτης βόσκησης των βοειδών.
Το αμπέλι βρίσκεται στην περιοχή «Γωνιές» Αλεξάνδρου, Η φετινή σοδειά δεν ήταν και τόσο καλή. Αυτό οφείλεται σε ένα μεγάλο μέρος γιατί δεν είχε δεθεί, λόγω του ότι δεν βρέθηκε κάποιο κατάλληλο άτομο γι΄ αυτή τη δουλειά, με αποτέλεσμα να θεριέψουν οι βέργες των κλημάτων και να αδυνατίσουν τα σταφύλια.
Όπως γράφει ο Θ. Γεωργάκης, κατά το δέσιμο, μάζευαν όλες τις βέργες του κλίματος, τις οποίες, εύκαμπτες, όπως είναι, τις έστριβαν και τις γυρνούσαν εσωτερικά στο κλίμα. Το δέσιμο είναι το γνωστό κορφολόγημα, το οποίο σταματά την ανάπτυξη των βλαστών, προκειμένου να αρχίζουν να χοντραίνουν τα σταφύλια.
Με την ευκαιρία μία μικρή ιστορική αναδρομή στην αμπελοκαλλιέργεια στη Λευκάδα, η οποία βασίζεται σε στοιχεία του έτους 1976.
Η καλλιέργεια του αμπελιού στη Λευκάδα είναι πολύ παλιά. Γι΄ αυτή αναφέρει ο Θουκυδίδης καθώς επίσης βυζαντινά, βενετσιάνικα και φράγκικα κείμενα. Από τον 12ο μέχρι τον 14ο αιώνα το κρασί της Λευκάδας με το όνομα «Vino di Santa Mavra» ήταν γνωστό σ΄ όλη την Ευρώπη χάρις στο οργανωμένο εμπόριο των Βενετών. Επί Τουρκοκρατίας η παραγωγή του κρασιού σχεδόν μηδενίσθηκε για να πάρει νέα ώθηση επί Ενετοκρατίας και να συνεχιστεί επί Γαλλικής και Αγγλικής κατοχής.
Η παραγωγή έφθασε σε μεγάλη ακμή μετά το 1850 όταν καταστράφηκε η παραγωγή της Γαλλίας από τον περονόσπορο και κατόπιν το 1869 όταν η φυλλοξήρα κατέστρεψε τους γαλλικούς αμπελώνες. Αναφέρεται ότι την εποχή αυτή η παραγωγή έφτασε τους 18.000 τόνους. Μετά την ανασύσταση των γαλλικών αμπελώνων δημιουργήθηκε πρόβλημα στη διάθεση της παραγωγής το οποίο οδήγησε στην ένοπλη εξέγερση των παραγωγών το 1935. Από τότε παρατηρείται εγκατάλειψη των αμπελιών και μείωση της παραγωγής κυρίως κατά τα τελευταία χρόνια.
Σήμερα (σ.σ. το άρθρο γράφτηκε το 1976) στη Λευκάδα τα αμπέλια καταλαμβάνουν έκταση 18.400 στρ. στα πλάγια του ορεινού συγκροτήματος το οποίο διασχίζει κατά μήκος το νησί και σε ύψος από 350 έως 500 μέτρα. Είναι εκτάσεις επικλινείς, αναμορφωμένες σε πεζούλες με εδάφη χαλικώδη, αβαθή και φτωχά. Το μεγαλύτερο μέρος των εκτάσεων περίπου το 80% καταλαμβάνει η ποικιλία βαρτζαμί, 5% το πατρινό και 15% η βαρδέα με άλλες λευκές ποικιλίες. Από αυτές το βαρτζαμί είναι η περισσότερο βαφική ελληνική ποικιλία το δε πατρινό και η βαρδέα δίνουν κρασί εξαιρετικής ποιότητας.
Η παραγωγή τα τελευταία χρόνια ήταν: 1971 5.880.700, 1972 5.737.700, 1973 6.739.950, 1974 5.125.000. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της Λευκάδας οινοποιείται για λογαριασμό των παραγωγών από την Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών (ΤΑΟΛ) η οποία ασκεί και το εμπόριο του κρασιού.
Η Λευκάδα παράγει κυρίως βαφικά κρασιά και μικρές ποσότητες λευκό ξηρό κρασί από τις λευκές ποικιλίες. Το μεγαλύτερο μέρος του κρασιού διατίθεται στο εξωτερικό και το υπόλοιπο στο εσωτερικό. Όμως οι επιτυγχανόμενες τιμές δεν μπορούν να χαρακτηριστούν σαν ικανοποιητικές με αποτέλεσμα οι Συνεταιρισμοί να οφείλουν στην Τράπεζα, οι παραγωγοί να δυσανασχετούν και τα αμπέλια να εγκαταλείπονται. Μετά την παγκόσμια υπερπαραγωγή των τελευταίων χρόνων και τα μέτρα που ελήφθηκαν από την ΕΟΚ εσταμάτησε τελείως η ζήτηση των κρασιών με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής του περασμένου χρόνου να βρίσκεται στις αποθήκες.
Ως εκ τούτου η αμπελοκαλλιέργεια στη Λευκάδα έχει γίνει προβληματική διότι οι αποδόσεις είναι μικρές -γύρω στα 300 με 400 κιλά το στρέμμα- λόγω των φτωχών εδαφών. Είναι γνωστό ότι οι μικρές αποδόσεις για τις οινοποιήσιμες ποικιλίες αποτελούν βασικό στοιχείο ποιότητας. Όταν όμως δεν γίνεται καμία διάκριση για την ποιότητα το οικονομικό αποτέλεσμα εξαρτάται από την ποσότητα…
(Πηγή: Εφημερίδα «Δημοκρατική Λευκάδα», Αριθ. φύλλου 9, Ιούνιος 1976)
