Η επιμέλεια ενός εικονίσματος στην ορεινή Λευκάδα

Ανέβαινε το ανηφορικό μονοπάτι του χωριού κρατώντας με το ένα της χέρι της τον μεταλλικό χειρολισθήρα που κάποιοι προνοητικοί είχαν φροντίσει να τοποθετήσουν δεξιά και αριστερά του στενού μονοπατιού. Μαυροντυμένη ήταν. Δεν φορούσε την παραδοσιακή λευκαδίτικη φορεσιά. Ίσως γιατί το χειμώνα μετακομίζει στην Αθήνα για να είναι κοντά στα παιδιά της. Τα καλοκαίρια όμως έρχεται στο χωριό.

Όταν μετά από λίγο βγήκε στο ίσωμα περπάτησε λίγα μέτρα και σταμάτησε μπροστά σε ένα εικόνισμα που ήταν στην άκρη του δρόμου. Όχι τίποτα το ιδιαίτερο, από αυτά τα μεταλλικά που είναι γεμάτη η λευκαδίτικη ενδοχώρα. Έβγαλε από την τσάντα της ένα μπουκαλάκι λάδι που καθρέφτιζε το φως του ανοιξιάτικου ήλιου. Άνοιξε την πορτοπούλα του εικονίσματος και με αργές και σταθερές κινήσεις γέμισε το καντήλι. Άναψε κατόπιν με έναν αναπτήρα το φυτίλι. Έκλεισε το πορτάκι, έκανε δυο τρία βήματα πίσω και στάθηκε και το κοίταξε με ικανοποίηση.

Παρατηρώντας αργότερα πιο προσεκτικά το εικόνισμα που είναι αφιερωμένο στην Παναγία την Φανερωμένη η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι έλαμπε από καθαριότητα. Τα φρέσκα λουλούδια που ήταν μέσα στο εικόνισμα θα πρέπει να τα είχε φέρει την προηγούμενη μέρα.

Πιάσαμε συζήτηση. Μας επέτρεψε να την φωτογραφίσουμε. Μας είπε το όνομά της και πως ο άνδρα της που είχε παλιότερα μαγαζί στο χωριό δεν ζει πια. Έκαναν δύο παιδιά που ζούνε στην Αθήνα. Το καλοκαίρι που μένει στο χωριό φροντίζει σε καθημερινή βάση να ανάβει το καντήλι και να διατηρεί καθαρό το εικόνισμα. Τον χειμώνα μετακομίζει κοντά στα παιδιά της στην Αθήνα.

Κρατήσαμε κάποιες πρόχειρες σημειώσεις που κάπου θα παράπεσαν και δεν τις βρίσκουμε τώρα. Μα μας συμπαθεί η καλή κυρούλα, η οποία ευλαβείται το αφιέρωμα στην άλλη μεγάλη Κυρά του νησιού μας, όπως αποκαλείται από πολλούς η προστάτιδά του Παναγία η Φανερωμένη, που δεν συγκρατήσαμε το όνομά της.

Γράφει για τα εικονίσματα ο Θ. Γεωργάκης: «Τα εικονίσματα τα ευλαβούνταν οι γείτονες, γι΄ αυτό και επιμελώς τα φρόντιζαν τα βράδυα ανάβοντας ανελλιπώς το καντήλι, ή τα άσπριζαν και τα καθάριζαν, κυρίως την Μεγάλη Πέμπτη, όταν φρόντιζαν και τα μνημεία των νεκρών. Ανείπωτης μαγείας ήταν οι εικόνες με τις προγιαστές, σγουμπά – σγουμπά, τα δειλινά, με νωχελικό βηματισμό και το φυτίλι ή το λάδι ανά χείρας να στέκονται μπροστά στην πορτοπούλα του εικονίσματος και να το φροντίζουν!!! Σε όλα τα χωριά του νησιού, διασώζονται και σήμερα αρκετά εικονίσματα, τα οποία ευλαβούνται οι χωρικοί και με ιδιαίτερο ζήλο εξακολουθούν να ανάβουν το καντηλάκι τους». (Η ναοδομία, τα λευκαδίτικα εικονίσματα στα τρίστρατα και τα «ντεσίματα»…).