Ένα παλιό πέτρινο αγροτόσπιτο στην περιοχή «Αχούρια» της Νικιάνας και ένα παλιό σύνθημα υπέρ της ΕΔΑ

Ως αχούρι περιγράφεται στο νησί της Λευκάδας κυρίως ο σταύλος. Όπως γράφει ο Θοδωρής Γεωργάκης, το αχούρι χρησίμευε για την στέγαση των ζώων. Βρίσκονταν πάντα κοντά στο σπίτι, στον περίβολο της αυλής, όταν δεν στέγαζαν τα ζώα στο κατώγι. Ήταν κοντά στο σπίτι και για λόγους λειτουργικούς, αλλά και για λόγους ασφαλείας, από ζωοκλοπές. Η κατασκευή του ήταν πρόχειρη, με υλικά ευτελούς αξίας και χωρίς καμιά ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, αρκεί να διασφάλιζε μόνο την διαβίωση των ζώων.

Έτσι όμως λέγονταν στην περιοχή του Αλέξανδρου και τα πρόχειρα καταλύματα που έφτιαχναν οι κάτοικοι κοντά στα λιοστάσια τους όπου και έμεναν πολλές φορές μαζί με τις οικογένειές τους για όσο διάστημα διαρκούσε το μάζεμα της ελιάς, που ξεκινούσε από τις αρχές περίπου του Νοέμβρη και κράταγε, ανάλογα με τον καιρό και την παραγωγή, μέχρι πέρα τον Μάρτη. Μαθητής στο δημοτικό σχολείο Αλεξάνδρου θυμάμαι που κάθε χειμώνα μισοάδειαζε το σχολείο, αφού πολλοί μαθητές μετακόμιζαν προσωρινά με τους γονείς τους στην περιοχή της Νικιάνας όπου βρισκόταν και τα περισσότερα λιοστάσια των Αλεξανδριτών και έμεναν σε αχούρια που ήταν πολλές φορές κατασκευασμένα με λαμαρίνες καρφωμένες σε ξύλινο σκελετό από κυπαρίσσια.

Κάποιες όμως φορές το αχούρι είχε και μονιμότερο χαρακτήρα και τότε φτιάχνονταν μικρά σε μέγεθος πέτρινα αγροτόσπιτα, όπως το συγκεκριμένο που φωτογραφήσαμε στην περιοχή «Αχούρια» της Νικιάνας. Παρεμπιπτόντως έτσι λεγόταν παλιά και μέχρι τη μετονομασία του το 1954 σε Περιγιάλι, το επίνειο των Πλατυστόμων. Το αγροτόσπιτο είναι καμιά τριανταριά τ.μ. και η είσοδος του βλέπει στην ανατολή. Δίπλα από την πόρτα βρίσκεται ένα παράθυρο καθώς και ένα άλλο ακόμη στη βορεινή πλευρά του σπιτιού. Στη νότια πλευρά και κολλητά με το κυρίως κτίσμα βρισκόταν ένα μικρότερο κτίσμα, όπου στέγαζε τον φούρνο της οικογένειας και τον οργό για την αποθήκευση του ελαιόκαρπου. Εδώ είναι χαραγμένη η χρονολογία 1965, που είναι κατά πάσα πιθανότητα και η χρονιά που χτίστηκε το σπίτι και τα αρχικά Β.Μ. που παραπέμπουν στο ονοματεπώνυμο του ιδιοκτήτη του σπιτιού, στον Βελισάριο Μανωλίτση.

Στο βορεινό παράθυρο κάποιος τσοπάνης έχει χαράξει με μαχαίρι τα αρχικά του κόμματος της ΕΔΑ, της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς, που είχε ιδρυθεί το 1951 με την πρωτοβουλία του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας που βρισκόταν στην παρανομία ως συνασπισμός κομμάτων της Αριστεράς και είχε μεγάλη απήχηση στην περιοχή του Αλέξανδρου.

Στις τελευταίες πριν την επιβολή της χούντας βουλευτικές εκλογές του 1964 βουλευτής Λευκάδας είχε επανεκλεγεί με την ΕΔΑ ο γιατρός Ξενοφώντας Γρηγόρης, ο οποίος ανακηρύχθηκε βουλευτής από την τρίτη κατανομή με απόφαση του Εκλογοδικείου και ορκίστηκε βουλευτής τον Ιούλιο του 1964 στη θέση του Άγγελου Καλκάνη της Ένωσης Κέντρου. Στις εκλογές αυτές η ΕΔΑ είχε πάρει πανελλαδικά 11,8% και 22 έδρες παρά το γεγονός ότι δεν κατέβασε υποψήφιους σε 24 εκλογικές περιφέρειες, προκειμένου να υπερψηφιστούν σε αυτές οι υποψήφιοι του Κέντρου.

Στο εκλογικό τμήμα Αλεξάνδρου, στους ορεινούς δηλαδή οικισμούς τα Κολυβάτα, τα Μαυρογιαννάτα και την Κιάφα, στις εκλογές αυτές η ΕΔΑ επί 170 εγκύρων ψηφοδελτίων πήρε 48 ψήφους έναντι 65 της ΕΡΕ και 57 της Ένωσης Κέντρου, ενώ στο εκλογικό τμήμα Νικιάνας επί 356 εγκύρων ψηφοδελτίων η ΕΔΑ ήρθε πρώτο κόμμα με 178 ψήφους έναντι 107 που πήρε η ΕΡΕ και 71 η Ένωση Κέντρου. Οι ορεινοί οικισμοί του Αλέξανδρου ήταν εκείνη την εποχή ακόμη ακμαίοι. Ο μεγάλος συγκριτικά αριθμός φηφισάντων στο εκλογικό τμήμα της Νικιάνας, το επίνειο του Αλέξανδρου, εξηγείται από το γεγονός ότι οι εκλογές έγιναν τον χειμώνα, στις 16 Φλεβάρη, σε μια εποχή δηλαδή όπου βρισκόταν σε εξέλιξη η συγκομιδή της ελιάς και ένα μεγάλο μέρος των Αλεξανδριτών είχε μετεγκατασταθεί προσωρινά στη Νικιάνα.