Βιβλιοπαρουσίαση: «Η τέχνη να μην αισθάνεσαι τίποτα» της Έρσης Σωτηροπούλου
Της Κατερίνας Λιβιτσάνου-Ντάνου
Το Δεκέμβρη του 2022 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ ένα ακόμη βιβλίο της σημαντικής για τη Λογοτεχνία Ελληνίδας Έρσης Σωτηροπούλου με τίτλο “Η ΤΕΧΝΗ ΝΑ ΜΗΝ ΑΙΣΘΑΝΕΣΑΙ ΤΙΠΟΤΑ”. Πρόκειται για “15 διηγήματα με λάμψεις ομορφιάς κροτίδες μαύρου χιούμορ και κάτι άλλο, αδύνατο να εντοπιστεί, που τα κάνει αξέχαστα, κάτι σαν χάδι του ανθρώπου χωρίς χέρια” όπως διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου.
Η Έρση Σωτηροπούλου έχει εκδώσει ποίηση, διηγήματα, νουβέλες, μυθιστορήματα, έχει βραβευτεί, ενώ ήταν προτεινόμενη για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2024. Τα έργα της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, ισπανικά, σουηδικά, φινλανδικά, τουρκικά, αραβικά και ιταλικά.
Το βιβλίο (165 σελίδες) αφιερώνεται στην Τούλα Κόντου, ο τίτλος του επιδέχεται διάφορες ερμηνείες, ίσως όμως ότι χρειάζεται ιδιαίτερη ικανότητα να μην αισθάνεσαι τίποτα για όσα βλέπεις να συμβαίνουν γύρω σου ή “μεταμορφώσεις της καθημερινότητας, συναντήσεις μεταξύ του γνωστού και του αγνώστου”.
Κάποια διηγήματα είναι βιωματικά, κινούνται στην πραγματικότητα και τα προβλήματα που ο σημερινός άνθρωπος αντιμετωπίζει. Η Πάτρα που η συγγραφέας γεννήθηκε και μεγάλωσε, πόλεις του εξωτερικού που έζησε, η Αθήνα που ζει, αποτελούν τους χώρους που κινείται και περιγράφει. Αναφέρεται στον Πολωνό συγγραφέα Β. Γκομπρόβιτς που θαυμάζει και στην ποίηση του Κάμινγκς, σε περιπέτειες στην όαση Σίουα, σε εικόνες και εμπειρίες από τη Μαδουρή και το σπίτι του Βαλαωρίτη, σε εντυπώσεις από το ναό του Επικουρείου Απόλλωνα στις Βάσσες, σε στιγμές από το νησί με τους μετανάστες και το Γερμανό ερευνητή με τα πενηντάευρα ενοίκια, σε αναμνήσεις από τα κάλαντα των γύφτων στο πατρικό σπίτι.
Κάποια άλλα διηγήματά της κινούνται πέρα από τη σφαίρα του πραγματικού, με σουρεαλιστικό ή δυστοπικό χαρακτήρα, με μυθοπλασία και φαντασία, που μόνο η συγγραφέας γνωρίζει τη σημασία τους. Η Ρόη που γίνεται Άννα και επιβιώνει όπως εκείνη ξέρει, οι έρωτες με τον παράξενο χαρακτήρα, ο θάνατος στο πρόσωπο του κυρίου με το πράσινο κοστούμι, η μελαγχολία της γοργόνας, ο μισός εαυτός με τα “σ” αγαπώ” και ο άλλος μισός με τα “σε μισώ” κάτω από το φεγγάρι, η τραγικότητα της μοναξιάς, ο χρόνος που απειλεί μια γυναίκα, που θέλει να πάρει πρόωρη σύνταξη.
Με ιδιαίτερη γραφή, με λιτό και εύληπτο νεοελληνικό λόγο, με βαθύ προβληματισμό η Σωτηροπούλου περνάει τα μηνύματα που θέλει για τον έρωτα, την οικογένεια, το σύγχρονο κόσμο, την Ελλάδα. Στο διήγημα Η ΕΛΞΗ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ (σελίδες 102 – 3) α) για τον εαυτό της γράφει “τώρα πρέπει να αφήσω πίσω μου αυτά τα νεανικά επεισόδια και να κάνω ένα μεγάλο άλμα μπροστά, να δω τι απέγινε η αλλού ταυτότητά μου μετά από δύο παιδιά, δυο συζύγους, τρία κατοικίδια και δεκαέξι βιβλία” β) για την ποίηση αναφέρει “η ποίηση ήταν η ασπίδα μου, γιατί επιβίωσα, ήταν πράξη, καμιά σχέση με οτιδήποτε εγκεφαλικό ή διανοουμενίστικο. Ήταν ένα ανοιχτό παράθυρο προς την ελευθερία, το παράδοξο, το ανορθόδοξο, το αντισυμβατικό”. Τέλος, γ) ας κρατήσουμε την άποψή της για τα βιβλία και τη Λογοτεχνία “Κάθε νέο βιβλίο, κάθε νέο διήγημα, κάθε νέα παράγραφος είναι ένα αλλού. Διαφορετικά θα βαριόμουν πρώτη εγώ, για να μην πω ο αναγνώστης. Η ποίηση, η λογοτεχνία, ένα καλό βιβλίο είναι ακόμα ασπίδες”.
