Ένας ημιτελής Αγγλικανικός ναός στην πόλη της Λευκάδας

Στο Η΄ Επιστημονικό Συμπόσιο Νεοελληνικής Εκκλησιαστικής Τέχνης του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάρτιο, ο Αρχιμανδρίτης Ιωαννίκιος Ζαμπέλης παρουσίασε μία εισήγηση με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το ναό της Αγ. Μαύρας στο ομώνυμο Κάστρο της Λευκάδας.

Αναφερόμενος στα χρόνια της Αγγλοκρατίας, σημείωσε ότι οι Άγγλοι, για αμυντικούς λόγους και την καλύτερη οργάνωση, επιδίωξαν να απομονώσουν τους κατοίκους από το Κάστρο της Αγίας Μαύρας, σχεδιάζοντας παράλληλα την ανέγερση ενός νέου ναού μέσα στην πόλη.

«Επειδή οι Άγγλοι ήθελαν να απομονώσουν τους πολίτες από το Κάστρο για αμυντικούς λόγους, προφανώς για την καλύτερη οργάνωσή τους, θα επιχειρήσουν την ανέγερση νέου ναού μέσα στην πόλη της Λευκάδας – έχουμε κάνει σχετική παρουσίαση με τον καθηγητή κ. Μαμαλούκο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο π. Ιωαννίκιος.

Ο ναός αυτός, όπως τόνισε, επρόκειτο να είναι ένα μνημειακό οικοδόμημα, που θα σηματοδοτούσε τη νέα αστική ταυτότητα της Λευκάδας και θα εξέφραζε το πνεύμα της εποχής. Ωστόσο, ο σεισμός του 1825 ανέτρεψε ριζικά τα σχέδια, αφήνοντας το φιλόδοξο αυτό έργο ανεκπλήρωτο.

Για τη κατανομή των θρησκειών στην Ιόνιο Πολιτεία [περιλάμβανε τα μεγάλα νησιά: Κέρκυρα, Παξοί, Σάντα Μαύρα (Λευκάδα), Κεφαλληνία, Ζάκυνθος (Zante), Θειάκι, Κύθηρα (Cerigo) και άλλα μικρότερα] το 1836 γράφει o Dr. Julius V. Höninghaus (Dr. Julius V. Höninghaus, «Gegenwärtiger Bestand der Römisch-Katholischen Kirche auf der ganzen Welt», Aschaffenburg, 1836), ότι 133.898 κάτοικοι ήταν ελληνορθόδοξοι (ως Ελληνικό Σχίσμα χαρακτηρίζεται η θρησκεία) με 1 Αρχιεπίσκοπο, 3 Επισκόπους και 2 Πρωτοπαπάδες, 35.200 ήταν Ρωμαιοκαθολικοί με 1 Αρχιεπισκοπή στην Κέρκυρα και 2 Επισκοπάτα, που είχαν ακόμη συνολικά σε όλα τα νησιά 32 ρωμαιοκαθολικά μοναστήρια, 5.500 ήταν Εβραίοι και 800 ήταν αγγλικανικοί και πρεσβυτεριανοί Άγγλοι.

Το 1842 σε σύγγραμμά του ο Julius Wiggers (Julius Wiggers, «Kirchliche Statistik, oder, Darstellung der gesammten christlichen nach ihrem gegenwärtigen äußeren und inneren Zustand», Erster Band, 1842.) αναφέρει: Από τους 176.000 κατοίκους των Ιονίων Νησιών η πλειοψηφία ανήκει στο Ελληνικό Θρήσκευμα που είναι μαζί με το Ρωμαιοκαθολικό το επικρατέστερο. Οι οργανικοί νόμοι για τον Ελληνικό και Ρωμαιοκαθολικό κλήρο ρυθμίζονται από το Σύνταγμα. Εκτός αυτών έχει και η Αγγλικανική εκκλησία το δικαίωμα της ελεύθερης άσκησης ενώ οι υπόλοιπες οφείλουν να είναι ανεκτές. Η Ελληνική εκκλησία υφίσταται μεταξύ των Ελλήνων κατοίκων, η Ρωμαιοκαθολική μεταξύ των κατοίκων με ιταλική καταγωγή. Η πρώτη έχει ένα Αρχιεπίσκοπο, τρεις Επισκόπους (στην Κέρκυρα, Αγία Μαύρα και Κεφαλονιά) και τρεις Πρωτοπαπάδες, η τελευταία ένα Αρχιεπίσκοπο και δύο Επισκόπους και επίσης 31 Μοναστήρια, ο δε αριθμός των ομολογητών της ανέρχεται σε 35.000. Εκτός αυτών ζουν στα επτά νησιά 500 Λουθεριανοί και 5.500 Εβραίοι.