«Η μάνα μου λέει ότι όταν βλέπει τον Ρίκο (Fritz Berger) νομίζει ότι βλέπει τον πατέρα της…»

Αναδρομική Έκθεση Φωτογραφίας του Fritz Berger – Τιμήθηκε στο πρόσωπό του η ολιγομελής ομάδα της Χριστιανικής Υπηρεσίας Ειρήνης

Πραγματοποιήθηκαν με επιτυχία το Σάββατο 21 Ιουνίου 2014 το βράδυ στον φιλόξενο και πλήρως εξοπλισμένο πολυχώρο της ARTηρίας, στην μαρίνα Λευκάδας, τα εγκαίνια της αναδρομικής έκθεσης φωτογραφίας του Fritz Berger. Η έκθεση που περιλαμβάνει αρκετές αδημοσίευτες ως ώρας φωτογραφίες θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Ιουνίου και θα είναι καθημερινά ανοιχτή, με ελεύθερη είσοδο, από τις 20.00 έως 22.00.

Παρουσία του ίδιου του Ρίκου, όπως χαϊδευτικά αποκαλείται ακόμη μέχρι σήμερα από τους Λευκαδίτες φίλους του ο Ελβετός ακτιβιστής, που βρέθηκε στη δεκαετία του ΄60 στο νησί μας ως μέλος μιας ολιγομελούς ομάδας, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της Χριστιανικής Υπηρεσίας Ειρήνης (Christlicher Friedensdienst). Μιας οργάνωσης με έδρα κυρίως την Ελβετία που δραστηριοποιήθηκε μετά το τέλος του Β΄ παγκοσμίου Πολέμου κατά της απειλής ενός νέου πολέμου και της βίας.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η εθελοντική αυτή οργάνωση, που αυτοπροσδιορίζεται ως φεμινιστική Οργάνωση Ειρήνης (feministische Friedensorganisation), συνεχίζει ακόμη μέχρι σήμερα τη δράση της σε χώρες της Νότιο-Ανατολικής Ευρώπης, το Ισραήλ και την Παλαιστίνη, καθώς και στις χώρες του Μαγκρέμπ (Μαρόκο, Αλγερία, Τυνησία), ενάντια στις πατερναλιστικές παραδόσεις, για τη βελτίωση της πρόσβασης των γυναικών στην εκπαίδευση, την εργασία και την υγειονομική περίθαλψη καθώς και την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας – δες εδώ την επίσημη διαδικτυακή παρουσίαση της οργάνωσης.

Η έκθεση έγινε με πρωτοβουλία του κ. Νίκου Θερμού, από τις εκδόσεις Fagotto. Ένας εκδοτικός οίκος που έχει επικεντρώσει το ενδιαφέρον του σε μουσικές κυρίως εκδόσεις, αλλά και σε βιβλία λευκαδίτικης θεματολογίας. Από τον εκδοτικό αυτό οίκο κυκλοφορούν δύο βιβλία του Fritz Berger: ΛΕΥΚΑΔΑ, ένα ταξίδι στο χρόνο (Δίγλωσση έκδοση: Ελληνικά-Αγγλικά, ISBN:978-960-6685-01-9) και ΛΕΥΚΑΔΑ, άνθρωποι και τοπία (Τρίγλωσση έκδοση: Ελληνικά-Αγγλικά-Γερμανικά, ISBN:978-960-6685-21-7).

Ανοίγοντας την εκδήλωση ο κ. Νίκος Θερμός καλωσόρισε τους πολυπληθείς επισκέπτες και ιδιαίτερα την παρουσιάστρια κ. Λίντα Παπαγαλάνη που ήρθε ειδικά για την εκδήλωση αυτή από την Αθήνα. Σκοπός της έκθεσης είναι, όπως ανέφερε, να τιμηθεί στο πρόσωπο του Fritz Berger η ομάδα της Χριστιανικής Υπηρεσίας Ειρήνης που πρόσφερε πολλά σε μια δύσκολη για τον τόπο μας εποχή, μιας και καμιά δημοτική Αρχή δεν το έχει κάνει ως σήμερα και εξέφρασε την ευχή η νέα δημοτική Αρχή να τιμήσει την ομάδα εν ζωή, κηρύσσοντας τα μέλη της επίτιμους δημότες Λευκάδας, γιατί, όπως πρόσθεσε, αυτοί το αξίζουν πραγματικά.

Τον Ελβετό φωτογράφο και το πολυσχιδές έργο της ομάδας παρουσίασε η κα. Λίντα Παπαγαλάνη, άριστος γνώστης της Αγιοπετρίτικης κοινωνίας. Η ίδια έζησε κάμποσα χρόνια στο άλλοτε κεφαλοχώρι της Νότιας Λευκάδας, κάνοντας ανθρωπολογική έρευνα. Σε μια εποχή που η ομάδα ετοιμάζονταν να αποχωρήσει από το νησί μας αφήνοντας όμως πίσω της τα καλύτερα λόγια για το έργο της και ανεξίτηλα τα σημάδια της καλυτέρευσης του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής της νότιας κυρίως Λευκάδας που είχε αναπτύξει δραστηριότητες. Δεν είναι και λίγο πράγμα την εποχή εκείνη, να έχουν ένα μεροκάματο, τόσο οι άνδρες, όσο και οι γυναίκες.

Η κ. Παπαγαλάνη χαρακτήρισε τον Fritz Berger ως «άξιο συντοπίτη μας από επιλογή και θεματοφύλακα, μέσα από το φακό, του τόπου μας», προσθέτοντας ότι «ακινητοποίησε για πάντα την μετέωρη στιγμή του χρόνου και μας χάρισε για πάντα ζωντανό τον αντικατοπτρισμό του χρόνου». Αναφέρθηκε στη συνέχεια στο ιστορικό της Χριστιανικής Υπηρεσίας Ειρήνης και στο έργο της ομάδας που δραστηριοποιήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 στη Λευκάδα, μια επιλογή που είχε να κάνει με το γεγονός ότι τα Ιόνια Νησιά, και ιδιαίτερα η Λευκάδα, κατατάσσονταν την εποχή εκείνη ανάμεσα στις τρεις πιο φτωχές περιοχές της Ελλάδας.

Πέρα από την πρακτική βοήθεια στην καθημερινότητα των ανθρώπων σημαντική ήταν η συμβολή της ομάδας στην ανύψωση του πνευματικού επιπέδου των κατοίκων της περιοχής με τη δημιουργία, μεταξύ άλλων, βιβλιοθηκών στο Νικολή και τον Άγιο Πέτρο. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα χρόνια αυτά κυκλοφόρησαν μάλιστα, με την έμπρακτη βοήθεια του δασκάλου Θανάση Μελά και της Ασπασίας König, μετά από τη δωρεά ενός πολύγραφου στο σχολείο του Αγίου Πέτρου, το περιοδικό Παιδικές Φωνές, με συνεργασίες από πολλά χωριά εντός και εκτός Λευκάδας, καθώς και σε δύο τεύχη η εφημερίδα Νότια Λευκάδα. Η ομάδα αφουγκράζονταν τις ανάγκες των ανθρώπων, πρόσθεσε η παρουσιάστρια, βοηθώντας στον οικιακό πολιτισμό, προσφέροντας τεχνογνωσία και υλικά για την καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων. Στον καθένα που συμμετείχε στα δημόσια έργα καταβάλλονταν άμεσα ένα μεροκάματο, πράγμα σημαντικό τον καιρό εκείνο. Δινόταν σε όποιον το επιθυμούσε η δυνατότητα να μην πληρωθεί και αντί αυτού αναλάμβανε η ομάδα την πληρωμή σε είδος, με την κατασκευή του ταβανιού του σπιτιού του, της κουζίνας κ.λπ.

Κάτω απ΄ αυτές τις προϋποθέσεις οι άνθρωποι γινόταν ανεξάρτητοι, μη χειραγωγήσιμοι, δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι η δραστηριότητα της ομάδας αρχίζει να φθίνει -υπήρξε και μια απέλαση του μέλους της ομάδας Ασπασίας König- μετά το απριλιανό πραξικόπημα του ΄67 που δεν είδε με καλό μάτι όλες αυτές τις κυψέλες δημιουργικότητας.

Στη συνέχεια η κα. Παπαγαλάνη στάθηκε σε σημερινές μαρτυρίες τόσο μελών της ομάδας, όσο και κατοίκων της περιοχής. Χαρακτηριστικό της σημαντικής προσφοράς της ομάδας είναι αυτό που αναφέρει, μεταξύ άλλων, εκ των υστέρων στη γραπτή του νοσταλγική μαρτυρία ο δάσκαλος Τάσος Βουκελάτος:

«Σήμερα αυτά τα χωριά έχουν περισσότερα παιδιά που σπούδασαν. Φως στη ζωή και παιδεία μας έδωσαν. Μας ηρέμησαν, μας διαπαιδαγώγησαν σαν άτομα. Ειλικρινά τους ευγνωμονώ. Η μάνα μου λέει ότι όταν βλέπει τον Ερρίκο (σημ. Fritz Berger) νομίζει ότι βλέπει τον πατέρα της…».

Στη συνέχεια προβλήθηκε το υποτιτλισμένο στα Ελληνικά διάρκειας 28 λεπτών φιλμ Avrio, που γυρίστηκε κυρίως την περίοδο 1965-1969 από τον Fritz Berger. Χρηματοδοτήθηκε από τους ανθρώπους της ομάδας. Ο Fritz Berger ευχαρίστησε όλους τους ανθρώπους που φωτογραφήθηκαν -κάποιοι απ΄ αυτούς παρίσταντο στην εκδήλωση- και έγραψαν την πραγματική ιστορία της Λευκάδας.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τα εγκαίνια της Έκθεσης Φωτογραφίας, όπου εκτίθενται πολλές φωτογραφίες του Fritz Berger για πρώτη φορά δημόσια. Μεταξύ άλλων διακρίναμε μια φωτογραφία από το Λιμάνι της Νικιάνας.