Βάτος (Βατσινιά) – Ρούβος ο θαμνώδης (Rubus fruticosis)
Συνταγή για μαρμελάδα με άγρια βατόμουρα
Φυτό κοινό σε όλη την Ευρώπη (οικογένεια Ροδίδες, Rosaceae), με λευκά ή ροζ άνθη και ξυλώδεις βλαστούς, έρποντες ή αναρριχώμενους, που το μήκος τους μπορεί να φτάσει τα 5 μέτρα, «οπλισμένους» με ισχυρά αγκάθια. Τα φύλλα του είναι παλαμοειδή με οδοντωτά άκρα, ενώ ο μίσχος και οι νευρώσεις τους έχουν μικρά αγκάθια.
Ο βάτος ήταν γνωστός από την αρχαιότητα για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες και αναφέρεται μεταξύ άλλων από τον Διοσκουρίδη (1ος μ.Χ. αι.), τον Θεόφραστο (371-287 π.Χ.) και τον Γαληνό (129-199 π.Χ.).1.
Το αφέψημα των φύλλων του χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση του πονόλαιμου, της φαρυγγίτιδας, των αφθών και της ουλίτιδας. Τα φύλλα του βάτου χρησιμοποιούνται ακόμα για την επούλωση των πληγών και για την καταπολέμηση εσωτερικών αιμορραγιών και της δυσεντερίας.2
Στην περιοχή μας ο βάτος (ή βατσινιά) απαντάται σχεδόν παντού και οι καρποί του -τα βατόμουρα- είναι νόστιμοι. Όσο πιο ψηλά τα συλλέξετε τόσο το καλύτερο. Είναι πιο ζουμερά και μεγάλα.
| Και μια συνταγή για μαρμελάδα με άγρια βατόμουρα: |
Διαλέξτε ώριμα βατόμουρα. Πλύντε ντα προσεκτικά, ώστε να μην τα συνθλίψετε, και στεγνώστε τα σε απορροφητικό χαρτί. Βάλτε τα βατόμουρα σε ένα σκεύος εναλλάξ με τη ζάχαρη και αφήστε τα να σταθούν για ένα δίωρο σε θερμοκρασία δωματίου. Μεταγγίστε τα μαζί με το ζουμάκι που θα βγάλουν σε μια κατσαρόλα και βάλτε την στη φωτιά.
Μόλις πάει να βράσει κατεβάστε την κατσαρόλα από την φωτιά και αφήστε την να κρυώσει. Μεταγγίστε πάλι σε ένα σκεύος, γυάλινο κατά προτίμηση, σκεπάστε με ένα κομμάτι αντικολλητικό χαρτί και αφήστε τα να σταθούν 12 ώρες σε θερμοκρασία δωματίου.
Μεταφέρετε το μίγμα στην κατσαρόλα, προσθέστε χυμό λεμονιού και βάλτε την στη φωτιά. Αφήστε τη μαρμελάδα να βράσει μέχρι να δέσει (δεν θέλει πολύ ώρα). Όσο είναι ακόμη καυτή γεμίστε τα αποστειρωμένα βαζάκια και κλείστε τα καπάκια τους. Διατηρούνται σε σκοτεινό και δροσερό μέρος για αρκετούς μήνες.3
______________________________
1 Classen B.: Rubus fruticosis agg. L – Die Brombeere, Zeitschrift für Phytoterapie 2008
2 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστοριάς
3 Μαρμελάδα με άγρια βατόμουρα (MERMELLATA DI MORE DI ROVO)
Véronique Witzigmann: Brombeermarmelade
