Η Οδύσσεια ενός κινηματογραφιστή – Μέρος 10ο

Η «Οδύσσεια ενός κινηματογραφιστή» είναι η ιστορία του μπάρμπα-Λία του Λάζαρη και του γιου του Θοδωρή, συνεργάτη και συνοδοιπόρου του μπάρμπα-Λία και συγγραφέα του παρόντος πονήματος, που περιέχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία, αλλά και πολλές αναφορές στην δύσκολη, ιδιαίτερα για την Αριστερά, εποχή εκείνη.

Ο μπάρμπα-Λίας και ο γιος του ο Θοδωρής ήταν οι πρώτοι πλανόδιοι κινηματογραφιστές στην ύπαιθρο, και όχι μόνο, της Λευκάδας.

Συνέχεια από το 9ο Μέρος

Τέλη καλοκαιριού ξαναπήγαμε απέναντι στην Αιτωλοακαρνανία. Στο χωριό Παραβόλα μου ζήτησαν να φέρω τις «τολμηρές» ταινίες, στις οποίες πρωταγωνιστούσε ο συμπατριώτης τους ηθοποιός Άλκης Γιαννακάς¹. Το ζητάνε, μου είπαν, και τα γύρω χωριά. Όταν, λοιπόν, πήγα «Το ρεμάλι της Φωκίωνος Νέγρη»², τους είπα να περιφρουρήσουμε την αίθουσα, γιατί η ταινία ήταν ακατάλληλη για ανηλίκους. Αυτό όμως στάθηκε αδύνατο λόγω της κοσμοσυρροής. Ευτυχώς που δεν είχαμε «επίσκεψη» της Αστυνομίας, γιατί δεν θα μου έκαναν απλώς μήνυση· θα πήγαινα δεμένος. κατά τη διάρκεια της προβολής μερικοί φώναζαν: «Α, ρε Γιαννακά και μαζί τρώγαμε τις κότες!».

Στο χωριό Καλύβια δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα και προσπάθησα να παίξω με μια προβληματική γεννήτρια που είχα. Τα πρόσωπα όμως και τα γράμματα στην οθόνη μόλις διακρίνονταν. Τόσο όμως διψούσε ο κόσμος να δει την ταινία «Γη ποτισμένη με ιδρώτα» που απαίτησε και την έπαιξα έτσι.

«Τολμηρές» σκηνές από την ταινία «Το ρεμάλι της Φωκίωνος Νέγρη»

Κοντινά στα Καλύβια είναι το Αγγελόκαστρο και το Δοκίμι. Στο Αγγελόκαστρο, όπου η πλειονότητα ήταν αριστεροί, όταν πηγαίναμε, οι χωροφύλακες έλεγαν: «Έρχονται οι Λαμπράκηδες από τη Λευκάδα!». Στο Δοκίμι πέρασα μια λαχτάρα, όταν μου έσβησε το αυτοκίνητο πάνω στις ράγες του τραίνου, ενώ ακουγόταν κοντά το σφύριγμα της αμαξοστοιχίας. Ο οδηγός της με έβλεπε και σφύριζε. Την τελευταία στιγμή, ενώ όμως ήμουν έτοιμος να εγκαταλείψω το αυτοκίνητο, κατάφερα και το έβαλα μπροστά…

Στο Μενίδι, κοντά στην Άρτα, έπαθα τροφική δηλητηρίαση βαριάς μορφής από ψάρι που έφαγα σε μια ταβέρνα. Για καλή μου τύχη την ταινία την παρακολουθούσε ένας γιατρός, που αφού με περιποιήθηκε, μου λέει: «Αν δεν ήμουνα εδώ, δεν θα γλύτωνες. Πες μου που έφαγες να του κλείσω το μαγαζί!». Εγώ όμως του είπα ψέματα, ότι έφαγα κάπου στην Αμφιλοχία. Δεν ήθελα να δημιουργήσω προβλήματα… Αργότερα, όταν άνοιξα ψαράδικο, τον ιδιοκτήτη της ταβέρνας τον είχα πελάτη· γίναμε φίλοι…

Αρχές Σεπτέμβρη γνωρίζω έναν συνάδελφο από το Κομπότι της Άρτας. Ανταλάσσω την ταινία «Ζορμπάς» με μια δική του για δύο μέρες. Περνούν οχτώ μέρες, άφαντος ο συνάδελφος, η εταιρεία απαιτεί την επιστροφή της ταινίας, κι εγώ αναγκάζομαι να ζητήσω τη συνδρομή της Αστυνομίας στο Κομπότι στην Άρτα. Ο Διοικητής, ακούγοντας το όνομα «Λάζαρης» και γνωρίζοντας τον συνεπώνυμό μου εισαγγελέα, που ήταν και μακρινός μου συγγενής, κινητοποιείται. Μετά από μια ώρα μου τηλεφωνεί: «Κύριε Λάζαρη, τον βρήκα. Πήγαινε στο Άκτιο να πάρεις την ταινία σου. χαιρετισμούς στον Εισαγγελέα».

Σιγά σιγά οργανωθήκαμε και καταφέρνουμε να έχουμε δέκα κινηματογραφικές μηχανές. Στο Μύτικα, στην Καντήλα και στον Κάλαμο ήμαστε τρεις συνέταιροι και είχαμε μια μηχανή σε κάθε χωριό· οι άλλοι δύο συνέταιροι ήταν ο Στάθης Λεκατσάς και ο Κώστας Μουρκούσης. Στη Ζαβέρδα υπεύθυνος ήταν ο Γιάννης Καββαδίας – Μητρογιάννος. Στη Λευκάδα υπήρχαν μηχανές μόνιμες με υπεύθυνους στην Καρυά τον Χρήστο Αραβανή – Μολταζά ή Γερακλή και στα Λαζαράτα τον εμπνευστή και «ιδρυτή» Ηλία Λάζαρη. Στη Λυγιά είχαμε μόνιμη εγκατάσταση τα καλοκαίρια σε ένα χωράφι του αείμνηστου Στάθη Φωτεινού. Εκεί παίζαμε τρεις-τέσσερις φορές την εβδομάδα. Τον χειμώνα στη Λυγιά παίζαμε στο καφενείο του Κώστα Παπαδάτου, στην Κατούνα σε ένα πρώην λιτροβιό του Θεόδωρου Γουρζή, στους Καρυώτες στο καφενείο του αείμνηστου Γιάννη Χαλικιά. Στο Νυδρί παίζαμε περιοδικά χειμώνα-καλοκαίρι, όταν μπορούσαμε εγώ ή ο πατέρας μου και συχνότερα ο βοηθός μας Πάνος Λογοθέτης. Σπανιότερα, καλοκαίρι, πηγαίναμε στην Εγκλουβή, όπου παίζαμε στην αυλή του Φίλιππου Κοντογιώργη. Στους Πηγαδησάνους κάπου κάπου παίζαμε μόνο τον χειμώνα, στο καφενείο του αείμνηστου Λάμπρου Μικρώνη.

Το Φθινόπωρο και τον Χειμώνα πηγαίναμε τακτικά στην Αιτωλοακαρνανία, στα μεγάλα χωριά, όπου είχε σταματήσει η καλλιέργεια καπνού, και ο κόσμος «διψούσε» για κινηματογράφο. Τις γιορτές των Χριστουγέννων παίζαμε κυρίως στη Λευκάδα, όπου πια μαζευόταν κόσμος.

1966: Μετά τις γιορτές ξανά στην Αιτωλοακαρνανία μέχρι το Πάσχα. Φυσικά δεν αποκοβόμαστε από τη Λευκάδα. Τα Σαββατοκύριακα γίνονται προβολές στην Καρυά, στους Σφακιώτες και στο Νυδρί, όπου έχουμε μόνιμες εγκαταστάσεις. Μετά το Πάσχα δραστηριοποιούμαστε στα παράλια της Αιτωλοακαρνανίας, στο Μεγανήσι, στον Κάλαμο και βέβαια στα χωριά της Λευκάδας.

Στο μεταξύ έχουμε φτιάξει μια εκλεκτή παρέα. «Μάνα» της παρέας ο Άγγελος Φραγκούλης, πρατηριούχος καυσίμων στον Άγιο Μηνά. «Αντιπρόεδρος» ο Φίλιππος Φέτσης, επιπλοποιός. Τα λοιπά μέλη ο Βασίλης Βρεττός, ηλεκτρολόγος αυτοκινήτων, οι αδελφοί Σπύρος και Γιώργος Μαραγγός, οδηγοί στον ΟΤΕ, ο Παναγιώτης Θεριανός, φοιτητής τότε -νυν έμπορος- και η αφεντιά μου, «υπεύθυνος επί των δημοσίων σχέσεων». Στον Άγιο Μηνά χτυπούσε η καρδιά της Λευκάδας. Κίνηση εμπορική, πολιτική, επιστημονική. Εκεί και το σπίτι και συνάμα ιατρείο και πολιτικό στέκι του αείμνηστου Ξενοφώντα Γρηγόρη. Το πρατήριο του Φραγκούλη είναι η «γιάφκα» για την παρέα μας.

Στις Απόκριες λειτουργούσαν περί τα δέκα συγκροτήματα στην πόλη. Περάσαμε απ΄ όλα. Στο κέντρο «Η Χαρά» του Μπάμπη Φραγκούλη, αδελφού του Άγγελου, παραγγέλνω το «Βράχο βράχο τον καημό μου». Μόλις το ανακοινώνει η ορχήστρα, γίνεται χαμός από τον χαρτοπόλεμο κι από τα παλαμάκια. Τελειώνοντας το τραγούδι ο Αποστόλης ο Κοντογιώργης και ο Γιάννης ο Πετούσης παραγγέλνουν από αντίδραση τον «Ζέρβα». Αμέσως αρχίζει και αδειάζει η αίθουσα. Ο Μπάμπης, ο καταστηματάρχης, μου λέει: «Μου χάλασες τη βραδιά, με κατάστρεψες!».

(Συνεχίζεται)
_____________________________________
¹ Ο Άλκης Γιαννακάς είναι Έλληνας ηθοποιός, γνωστός κυρίως από τις συμμετοχές του στις ταινίες «Ένας ντελικανής» (1963) και «Το ρεμάλι της Φωκίωνος Νέγρη» (1965). Γεννήθηκε στην Αθήνα τον Αύγουστο του 1941. Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 εγκατέλειψε τo θέατρο. Ζει σήμερα μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Κατά πολλούς ο πιο όμορφος Έλληνας ηθοποιός στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Έπαιξε ρόλους του «καλού παιδιού» στην κλασική εποχή του ελληνικού κινηματογράφου. Ως «ρεμάλι» της Φωκίωνος Νέγρη έγινε ευρύτερα γνωστός ως ωραίος κακός του σινεμά.
² Η ταινία προβλήθηκε το 1965 και προκάλεσε θόρυβο με τις τολμηρές για τα ήθη της εποχής σκηνές, όπως η γυμνή εμφάνιση της Ζέτας Αποστόλου