Σαν σήμερα, στις 19 Γενάρη του 1947, το πολύνεκρο ναυάγιο του «Χειμάρρα»

Το μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκος Ζαγουρτζής και άλλοι 18 κομμουνιστές πολιτικοί κρατούμενοι ανάμεσα στα θύματα

Το ατμόπλοιο «Χειμάρρα»

Σαν σήμερα, στις 19 Γενάρη του 1947, σε ένα από τα πλέον πολύνεκρα ναυάγια, αυτό του ατμοπλοίου «Χειμάρρα», πνίγεται σιδηροδέσμιος το μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκος Ζαγουρτζής, καθώς και άλλοι 18 κομμουνιστές πολιτικοί κρατούμενοι.

Αντιγράφουμε από το «Ριζοσπάστη», Φύλλο της Τρίτης 21 Γενάρη του 1947:

Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη», Φύλλο της Τρίτης 21 Γενάρη 1947

«Σχετικά με το τραγικό ναυάγιο του ατμοπλοίου «Χειμάρρα» που βύθισε στο πένθος εκατοντάδες οικογένειες και συγκλόνισε ολόκληρο τον ελληνικό λαό, πληροφορούμαστε από έγκυρη πηγή, ότι από τις μέχρι τούδε ανακρίσεις προκύπτουν τα εξής:

Το πλοίο προσέκρουσε σε νάρκη μέσα στο δίαυλο ασφαλείας και κοντά στη νησίδα Βερδούχι. Με την έκρηξη προεκλήθη μεγάλο ρήγμα στα ύφαλα του σκάφους με αποτέλεσμα να ανατιναχθούν τα καζάνια και μαζύ να αχρηστευθεί και το μηχάνημα του ασυρμάτου. Σ΄ αυτό οφείλεται και το γεγονός ότι ο ασυρματιστής δεν μπόρεσε να εκπέμψει το Σ.Ο.Σ., αν και διέθετε βοηθητικές μπαταρίες μια και κατεστράφησαν οι λυχνίες.

Σχετικά με τη στάση του πλοιάρχου, των αξιωματικών και του πληρώματος από την πορεία των ανακρίσεων δεν φαίνεται να προκύπτουν επιβαρυντικά στοιχεία. Η κατηγορία ότι ο πλοίαρχος και το πλήρωμα έσπευσαν να εγκαταλείψουν πρώτοι το σκάφος δεν αποδείχνεται βάσιμη. Από την ανάκριση προκύπτει αντίθετα ότι τα πολλά θύματα που εσημειώθηκαν οφείλονται κατά πολύ όχι στην αδιαφορία του πληρώματος, αλλά στην απειθαρχία που έδειξαν οι ένοπλοι επιβάτες του πλοίου, χωροφύλακες και φαντάροι. Αυτοί με τη σπουδή τους να μπουν πρώτοι στις βάρκες και την ανυπακοή τους στον πλοίαρχο επέφεραν τη σύγχυση που οδήγησε στην καταστροφή. Μάλιστα από πολλούς μάρτυρες αυτόπτες καταγγέλθηκε ότι οι χωροφύλακες και φαντάροι πυροβολούσαν με την έκρηξη και ότι άρπαξαν τις βάρκες, βγήκαν στη στεριά και δεν επέστρεψαν στο καράβι να παραλάβουν και άλλους ναυαγούς…

Από την ανάκριση αποκλείεται οπωσδήποτε η περίπτωση σαμποτάζ. Όλα τα στοιχεία που προκύπτουν μαρτυρούν ότι το ναυάγιο είναι τυχαίο.

Το πλοίο «Χειμάρρα» ήταν ασφαλισμένο για 70 χιλ. λίρες σε αγγλικές εταιρείες… ».

Κεντρικό άρθρο που υπογράφει ο Κώστας Καραγιώργης στην ίδια εφημερίδα αναφέρει:

«… Η προχθεσινή μέρα έφερε την είδηση για την μεγαλύτερη καταστροφή από νάρκη που έγινε έπειτα από τον πόλεμο. Είναι και η μεγαλύτερη καταστροφή από νάρκη που έγινε οπουδήποτε αλλού στα δύο τελευταία χρόνια. Φαίνεται πως οι νεκροί είναι πάνω από 350. Και μέσα σ΄ αυτούς είναι πολλοί εξόριστοι, από τους ομήρους που πιάνουν ομαδικά οι αρχές του κ. Τσαλδάρη και τους στέλνουν στα νησιά της εξορίας, καθώς και στελέχη των εθνικών απελευθερωτικών οργανώσεων. Το Κομμουνιστικό Κόμμα χάνει ένα από τα καλύτερα στελέχη του, τον Νίκο Ζαγουρτζή, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής. Χωρίς καμία απολύτως αιτία ο Ζαγουρτζής είχε συλληφθεί στη Θεσσαλονίκη αφού πληγώθηκε από τους χωροφύλακες στην κοιλιά. Γλύτωσε παρά τρίχα τότε το θάνατο από περιτονίτιδα. Μόλις έγινε κάπως καλά οι αρχές που είχαν κάνει τόσο θόρυβο για στοιχεία που κατείχαν εις βάρος του ως «αρχηγού της ΟΠΛΑ», δεν μπόρεσαν να παρουσιάσουν το παραμικρό στοιχείο. Αλλά μοσοάρρωστο ακόμη τον έστειλαν στο νησί της εξορίας με το τραγικό βαπόρι…

Η «Χειμάρρα» χτύπησε σε νάρκη, όπως τόσα άλλα ιστιοφόρα και βαπόρια. Αλλά μπαίνει το ερώτημα: Τι έγινε λοιπόν για να καθαρίσουν οι ελληνικές θάλασσες από τις νάρκες; Και πόσα χρόνια θα βαστήξει ακόμη αυτή η συνέχιση της αιμορραγίας του ελληνικού λαού και η καταστροφή πολυτίμων καραβιών από τα μετρημένα που διαθέτει στο εσωτερικό η ακτοπλοΐα και εμπορική ναυτιλία μας;…

Ο ασυρματιστής της «Χειμάρρας» κ. Γ. Φρέρης στο ερώτημα μοναρχικής εφημερίδας:

-Ποιους νομίζετε υπεύθυνους για το δυστύχημα; απάντησε με τα εξής καταπληκτικά για την ευθύνη του κράτους πράγματα:

-Για μένα όλη την ευθύνη την έχει το υπουργείο της Εμπορικής Ναυτιλίας. Όλα τα καράβια δεν πρέπει να ταξιδεύουν νύκτα, αλλά ημέρα. Βγάζουν διαταγές να βάζουμε «οπτήρες». Τη νύχτα τι να ιδούν οι «οπτήρες»; Την ημέρα βλέπουμε του κόσμου τις νάρκες. Σημειώνουμε το στίγμα που τις βρίσκουμε. Νοιάζεται κανείς να τις καταστρέψει; Την ευθύνη λοιπόν ακέραια φέρουν οι αρμόδιοι του υπουργείου. Και αυτοί μόνον…».