Σε Λευκαδίτισσα πριν 50 χρόνια η πρώτη εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς στην Ελλάδα
Σε μια 17χρονη Λευκαδίτισσα, και δη Αλεξανδρίτισσα (από τον Αλέξανδρο Λευκάδας), έγινε πριν 50 χρόνια η πρώτη εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς στην Ελλάδα. Όπως ήταν φυσικό το περιστατικό είχε γίνει πρωτοσέλιδο στις περισσότερες αθηναϊκές εφημερίδες που είχαν αναφερθεί με εκτενή ρεπορτάζ στην πρωτοποριακή για την εποχή της επέμβαση.
Ο Αμερικανός καρδιοχειρουργός Ε. Γουέρμαν και η ασθενής Δήμητρα Μανωλίτση
Η επέμβαση έγινε στις 1 Νοέμβρη του 1967 από ομάδα Αμερικανών καρδιοχειρουργών, επικεφαλής της οποίας ήταν δρ Γουέρμαν, στον «Ευαγγελισμό». Αφορμή για να το ψάξουμε ήταν μια πρόσφατη συζήτηση της τότε ασθενούς που έπασχε από μεσοκολπική επικοινωνία1 και χαίρει σήμερα, μετά την επέμβαση, πλήρους υγείας. Όπως η ίδια διηγείται Διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής του «Ευαγγελισμού» ήταν ο Κωνσταντίνος Σαμαράς πατέρας του μετέπειτα πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά.
ΕΣΤΕΦΘΗ ΥΠΟ ΠΛΗΡΟΥΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
Επέμβασιν επί νεαράς μαθητρίας διενήργησαν εις τας Αθήνας οι Αμερικανοί καρδιοχειρουργοί – Απέφραξαν μικράν οπήν μεταξύ των δύο κόλπων
ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑΙ ΕΓΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
ΑΘΗΝΑΙ. 1.- Η εν Αθήναις ευρισκομένη ομάς Αμερικανών καρδιοχειρουργών, επραγματοποίησε την πρώτην, σειράς εγχειρήσεων επί Ελλήνων καρδιοπαθών. Η εγχείρησις διενηργήθη επί της ασθενούς Δήμητρας Μανωλίτση, ετών 17, εκ του χωρίου Αλέξανδρος της νήσου Λευκάδος.
Την εγχείρησιν ανοικτής καρδίας εξετέλεσεν ο επί κεφαλής της Αμερικανικής ομάδος αρχιχειρουργός δρ Γουέρμαν, εις το θεραπευτήριον «Ευαγγελισμός». Μεταξύ των βοηθών του, ως και των παρακολουθησάντων την εγχείρησιν, ήτο ο Έλλην δρ Χ. Σκαφάτος, διευθυντής της θωρακικής χειρουργικής κλινικής του θεραπευτηρίου, έτερος Έλλην χειρουργός και δύο καρδιολόγοι.
Την πνευμονοκαρδιακήν συσκευήν2 του νοσοκομείου, της οποίας γίνεται απαραιτήτως χρήσις, κατά τας εγχειρήσεις ανοικτής καρδίας, εχειρίσθησαν Έλλην και Αμερικανός τεχνικοί.
Η εγχείρησις συνίστατο εις την φράξιν μικράς οπής, ευρισκομένης εις το τοίχωμα μεταξύ των δύο κόλπων της καρδίας. Η ύπαρξις της οπής εις το μεσοκολπικόν διάφραγμα της καρδίας της ασθενούς, την υπεχρέωνεν εις την έλλειψιν πάσης δταστηριότητος, παρά το γεγονός ότι αύτη είχε κατορθώσει να φοιτήση κανονικώς εις το δημοτικόν σχολείον.
Μόλις συνήλθεν η ασθενής επρόφερε τας πρώτας λέξεις: «Σας ευχαριστώ». Ήδη ευρίσκεται υπό την συνεχή παρακολούθησιν της αδελφής Λ. Σάττεν, της αμερικανικής χειρουργικής ομάδος, ως και του τακτικού προσωπικού του θεραπευτηρίου. Οι γονείς της, οι οποίοι την συνώδευον εις το νοσοκομείον, ηδυνήθησαν να την επισκεφθούν ολίγον μετά την εγχείρησιν.
Η ομάς των Αμερικανών καρδιοχειρουργών θα πραγματοποιήση ετέραν εγχείρησιν την Παρασκευήν. Ημέραι εγχειρήσεων δια την ερχομένην εβδομάδα, ορίζονται η Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή. Εν τω μεταξύ, οι ξένοι επιστήμονες θα εξετάσουν πολλάς δεκάδας ασθενών, οι οποίοι υποφέρουν από σοβαρά καρδιακά νοσήματα.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία», Φύλλο της Πέμπτης 2 Νοεμβρίου 1967).
_______________________________________________
1 Η μεσοκολπική επικοινωνία είναι μια τρύπα στο μεσοκολπικό διάφραγμα, δηλαδή στο τοίχωμα που διαχωρίζει τον δεξιό από τον αριστερό κόλπο της καρδιάς. Σ’ αυτή τη συχνή συγγενή καρδιοπάθεια, μιά σημαντική ποσότητα αίματος που έχει επιστρέψει στον αριστερό κόλπο οξυγονωμένο από τους πνεύμονες με φυσιολογικό προορισμό να προωθηθεί όλο στην αριστερή κυκλοφορία, δηλαδή να διαμοιραστεί σ’ όλο το σώμα μεταφέροντας οξυγόνο στα διάφορα όργανα και ιστούς, περνώντας μέσα από την τρύπα προς τον δεξιό κόλπο επιστρέφει και πάλι άσκοπα προς τους πνεύμονες. (Πηγή: Γιώργος Η. Σαρρής στο www.athensheartsurgery.gr).
2 Για να γίνει μια εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς πρέπει η καρδιά να είναι ακίνητη και το πεδίο αναίμακτο. Αυτό επιτυγχάνεται με υποκατάσταση της καρδιάς και των πνευμόνων, με τη χρησιμοποίηση της μηχανής εξωσωματικής κυκλοφορίας. Η μηχανή αυτή που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1953 κυκλοφορεί και οξυγονώνει το αίμα αφού η καρδιά και οι πνεύμονες σταματούν να λειτουργούν κατά τη διάρκεια της καρδιακής επέμβασης.
