«Αντιγόνη» του Σοφοκλή: Μια παράσταση του Γυμνασίου το 1957 που συζητιόταν καιρό
Έρευνα-επιμέλεια: Διονύσιος Κούρτης, μαθητής της Η΄ τάξης του Γυμνασίου Λευκάδας
Άννα Συνοδινού – Αντιγόνη Βαλάκου; ΟΧΙ!
ΕΛΠΙΝΙΚΗ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗ – ΝΑΤΑΛΙΑ ΔΙΓΕΝΗ! (Σάββατο, 25.05.1957)
Ήταν μέρα Σάββατο, 25 Μάη του 1957. Στον Κινηματογράφο «Πάνθεον», όπου προβάλλονται, συνήθως, «επί της οθόνης τα ωραιότερα αριστουργήματα» του ελληνικού και διεθνούς κινηματογράφου, δεν χωρούσε να πέσει ούτε καρφίτσα. Η κατάλληλα διακοσμημένη σκηνή του κινηματοθεάτρου, από τον Γιάννη Αθηνιώτη, δεν είχε τίποτα να ζηλέψει και από τις πιο κεντρικές ακόμη αθηναϊκές σκηνές.
Άννα Σινοδινού – Βιβέτα Τσιούνη; ΟΧΙ!
ΕΥΛΑΜΠΙΑ (ΠΙΤΣΑ) ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ – ΙΩΑΝΝΑ ΝΙΚΟΛΟΥ! (Κυριακή, 26.05.1957)
Αφορμή για όλα αυτά στάθηκε η διδαχή (έτσι λεγόταν την εποχή εκείνη) της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή, του ωραιότερου, ίσως, από τα σωζόμενα δράματα του τραγικού ποιητή της κλασσικής αρχαιότητας, από μαθητές και μαθήτριες της τελευταίας τάξης (Η΄) του μικτού Γυμνασίου Λευκάδας. Η παράσταση θα δοθεί με εξαιρετική επιτυχία και την επόμενη μέρα, Κυριακή 26 Μάη του 1957, με διαφορετικούς στην πλειοψηφία τους πρωταγωνιστές.
Κρέων – Χορός. Κώστας Φωτεινός – Χρήστος Διγενής (Κορυφαίος)
Στους πρωταγωνιστές της εποχής εκείνης οι παραστάσεις αυτές θα μείνουν αξέχαστες, έστω και αν αδυνατίζουν σήμερα οι μνήμες, αλλά και ο απλός κόσμος που τις παρακολούθησε θα τις θυμάται για καιρό. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν οι πρωταγωνιστές κυκλοφορούσαν στο παζάρι της πόλης της Λευκάδας ακούγονταν φωνές, όπως «να, ο καμπούρης ο Τειρεσίας!» κ.ά., ή δεν έλειψαν ακόμη και οι συγκρίσεις με κορυφαίους Έλληνες ηθοποιούς της εποχής εκείνης, όπως ο λευκαδίτης ηθοποιός Τζαβαλάς Καρούσος, που είχε διακριθεί κυρίως, στην τραγωδία και τους σεξπηρικούς ρόλους.
Κρέων – Κωνσταντίνος Φωτεινός
Την ίδια χρονιά, το 1957, η κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου είχε ανεβάσει το ίδιο έργο, την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου με την Άννα Συνοδινού στο ρόλο της Αντιγόνης και την Βιβέτα Τσιούνη στο ρόλο της Ισμήνης. Έπαιζαν ακόμη ο Θάνος Κωτσόπουλος (Κρέων), ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ (Αίμων), ο Παντελής Ζερβός (Φύλακας), ο Γιάννης Αποστολίδης (Τειρεσίας) κ.ά.. Εξού και οι παραλληλισμοί…
Κρέων – Αντιγόνη. Θάνος Κωτσόπουλος – Άννα Συνοδινού; ΟΧΙ!
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΩΤΕΙΝΟΣ – ΕΥΛΑΜΠΙΑ (ΠΙΤΣΑ) ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Ο αείμνηστος Πανταζής Κοντομίχης, που είχε κάνει τη θεατρική προσαρμογή της μετάφρασης, στο πόνημά του «Το Νεοελληνικό Θέατρο στη Λευκάδα (1800-1964)», Εκδόσεις Μέλισσα, 1964, αφιερώνει λίγες γραμμές στην παράσταση, αλλά έχει κάνει λάθος στη χρονιά που διδάχτηκε η τραγωδία. Γράφει στη σελ. 96 του βιβλίου του, στο Κεφάλαιο 20 για τις «Σχολικές Παραστάσεις»: «… Στα 1953 διδάχτηκε η «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη και 1956 (σ.σ.: 1957 είναι το σωστό) η «Αντιγόνη» του Σοφοκλέους…».
Αντιγόνη – Ισμήνη – Κρέων – Χορός (Παπακωνσταντίνου – Νικολού – Φωτεινός – Διγενής (Κορυφαίος))
Πιο κάτω αναφέρονται οι συντελεστές της παράστασης, μαζί με τη διανομή των ρόλων και για τις δύο μέρες που παίχτηκε το έργο.
Χορός – Κρέων – Τειρεσίας (Χρ. Διγενής – Κ. Φωτεινός – Πέτ. Κοψιδάς)
ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΟ
| Τίτλος: | Αντιγόνη |
| Είδος: | Αρχαίο δράμα, τραγωδία |
| Συγγραφέας: | Σοφοκλής |
| Έτος: | 442 π.Χ. |
Ο μαθητικός θίασος στη σκηνή
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
| Μετάφραση – Θεατρική προσαρμογή: | Πανταζής Κοντομίχης, Φιλόλογος |
| Σκηνοθεσία: | Γεράσιμος Κατωπόδης, Φιλόλογος Ξενοφώντας Σταύρακας, Μαθηματικός |
| Σκηνογραφία: | Γιάννης Αθηνιώτης |
| Ενδυματολόγος: | Φεβρωνία Παπαδάκη, Φιλόλογος (ή κυρία κατά τον μαθητόκοσμο). Στην κατασκευή των κοστουμιών βοήθησαν οι μαθήτριες: Ελπίδα Θερμού, Ελπίδα Κούρτη, Αγγελική Καρελή, Ελένη Κάτσενου, Αναστασία Σκιαδαρέση. |
| Χορογράφος, Συνθέτης: | Νίκος Θάνος (Μορίνας) Θρασύβουλος Βρεττός (Βούλης) |
| Διδασκαλία: | Γεράσιμος Κατωπόδης, (Φιλόλογος) Πανταζής Κοντομίχης (Φιλόλογος), Γεώργιος Καββαδάς (Φιλόλογος) |
| Συντονιστής: | Ξενοφώντας Περδικάρης (Φυσικός) |
| ΑΝΤΙΓΟΝΗ: | Ελπινίκη Κακλαμάνη (Σάββατο 25.05.1957) Ευλαμπία (Πίτσα) Παπακωνσταντίνου (Κυριακή 26.05.1957) |
| ΙΣΜΗΝΗ: | Ναταλία Διγενή (Σάββατο 25.05.1957) Ιωάννα Νικολού (Κυριακή 26.05.1957) |
| ΚΡΕΩΝ: | Κωνσταντίνος Φωτεινός |
| ΑΙΜΩΝ: | Θωμάς Κατωπόδης |
| ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ: | Γεώργιος Καββαδάς (Σάββατο 25.05.1957) Πέτρος Κοψιδάς (Κυριακή 26.05.1957) |
| ΕΥΡΥΔΙΚΗ: | Όλγα Φέτση |
| ΦΥΛΑΚΑΣ: | (;) |
| ΠΡΩΤΟΣ ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ (ΑΓΓΕΛΟΣ): | Νικόλαος Σουμίλας |
| ΔΕΥΤ. ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ (ΕΞΑΓΓΕΛΟΣ) | Σπύρος Κακαβούλης |
| ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΧΟΡΟΥ: | Μιχάλης Παπουτσόπουλος (Σάββατο 25.05.1957) Χρήστος Διγενής (Κυριακή 26.05.1957) |
| ΧΟΡΟΣ | Μάριος Μεσσήνης, Σωκράτης Μπουρσινός, Στέφανος Πάλμος και 11 ακόμη άγνωστοι μαθητές της Η΄ Τάξης του Γυμνασίου Λευκάδας |
Ο μαθητικός θίασος με τους καθηγητές στη σκηνή.
Διακρίνονται: Χρήστος Διγενής (Κορυφαίος), Ευλαμπία (Πίτσα) Παπακωνσταντίνου (Αντιγόνη), Ιωάννα Νικολού (Ισμήνη), Γεράσιμος Κατωπόδης (Φιλόλογος), Θεοδόσιος Σταματέλος (Γυμνασιάρχης), Πανταζής Κοντομίχης (Φιλόλογος), Φύλακας (;), Νικόλαος Σουμίλας (Άγγελος), Θωμάς Κατωπόδης (Αίμων), Όλγα Φέτση (Ευριδίκη), Κωνσταντίνος Φωτεινός (Κρέων), Πέτρος Κοψιδάς (Τειρεσίας), Σπύρος Κακαβούλης (Εξάγγελος)
Και κάποιες άλλες φωτογραφίες από τις παραστάσεις:
Ημιχόριο, στο ρόλο του Κορυφαίου ο Χρήστος Διγενής
Ενθύμιο της παράστασης. Φαίνεται ότι το έργο ανεβάστηκε το 1957
 |
 |
Σχετικά με τη θεατρική παράσταση, (Αντιγόνη, 1957) θέλω να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια και ευχαριστήρια στο συμμαθητή μου Διονύσιο Κούρτη για την επιμέλειά του.
Είμαι ο Νίκος Σουμίλας, ο πρώτος αγγελιοφόρος του έργου. Μετά την αποφοίτηση μου από το Γυμνάσιο Λευκάδας, μετανάστευσα στις Η.Π.Α. για σπουδές απ΄ όπου και πείρα το δίπλωμα του Μηχανολόγου Μηχανικού. Ακολούθησε καριέρα στην ιδιωτική βιομηχανία, γάμος, παιδιά, εγγόνι, μια ζωή ολόκληρη 58 χρόνων.
Έμεινα πραγματικά συγκινημένος βλέποντας τις φωτογραφίες προσώπων που ζήσαμε μαζύ για έξη χρόνια που πολλά εκ των οποίων δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή. Οι ενθυμίσεις είναι πολλές. Και πάλι ευχαριστώ!
Συγχαρητήρια στον αγαπητό συνάδελφο Διονύσιο Κούρτη με τον οποίο είχα την τύχη να συνυπηρετήσω και γνωρίζω την εργατικότητα και ευσυνειδησία του.
Επανέφερε στη μνήμη όχι μόνο των συμμαθητών του, αλλά ολόκληρης της λευκαδίτικης κοινωνίας, συγκινητικά, ωραία παλαιά μαθητικά χρόνια, τα οποία δείχνουν την εργατικότητα των καθηγητών και τη φιλομάθεια των μαθητών της εποχής εκείνης.
Τέτοιες τέλειες σχολικές παραστάσεις πρέπει να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση από τις νεότερες γενιές σε όλα τα ελληνικά σχολεία.
Είναι αξιοθαύμαστη μια τέτοια βιωματική προσέγγιση του μεγάλου τραγικού εν ετει 1957!
Στα πλαίσια της ετεροαναφορικότητας αντί σχολίου, θα παραθέσω τα λόγια του Θουκυδίδη: «Η αρετή μας κάνει συνετούς, διότι εκπαιδεύομαστε όχι με πολυμάθεια, ώστε υπεροπτικά να φανταζόμαστε τους εαυτούς μας σοφότερους από τους νόμους, αλλά με σκληραγωγία, η οποία μας κάνει τόσο σώφρονες, ώστε να μην τους παραβαίνουμε». Άλλωστε η φρόνηση είναι της ευδαιμονίας το πρώτο, τονίζει ο Ποιητής! Αυτή είναι η πόλη των ιδεών!