Χλωρίδα Λιμνοθάλασσας Λευκάδας: 47. Σόγχος ο λαχανώδης (Ζώχος ή ζοχιά) – Sonchus oleraceus

Ένας από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους στο νησί μας, την Λευκάδα, με εξαιρετικά πλούσια βιοποικιλότητα χλωρίδας και πανίδας είναι η λιμνοθάλασσα.

Εκτός από τα πολλά είδη της ορνιθοπανίδας που κατά καιρούς όλοι θαυμάζουμε, φιλοξενεί μια ιδιαίτερα πλούσια χλωρίδα. Ένας μεγάλος αριθμός φυτών ζει και αναπτύσσεται σε απόσταση 0-100 μέτρα από τις παρυφές του μικρού ιβαριού. Συνεχίζουμε με την παρουσίαση αυτού του πλούτου, όπως έχει καταγραφεί μέσα από τον φακό του γεωπόνου κ. Μπάμπη Λάζαρη.

47. Ζώχος ή ζοχιά, στη Κύπρο γαλατούνα. Sonchus oleraceus (Σόγχος ο λαχανώδης). Οικογένεια: Asteraceae.

Είναι μονοετές ποώδες φυτό, με ύψος που φθάνει τα 1 μέτρο, έχει όρθιο βλαστό, γραμμωτό, με λίγες διακλαδώσεις, λείος στο μεγαλύτερο μέρος του και με λίγες κοκκινωπές αδενώδεις τρίχες στη κορυφή, με χυμό σαν γάλα, κοκκινίζει κοντά στη βάση στα μεγάλα φυτά. Η ρίζα του είναι βαθιά, απλή ή διακλαδιζόμενη.

Τα φύλλα του συνήθως είναι ατρακτοειδή, οδοντωτά στη περίμετρο, με μυτερή άκρη, λεία και η βάση τους περιβάλλει το βλαστό.

Έχει μικρά και κίτρινα άνθη που βγαίνουν από ανθοφόρους βλαστούς, συγκεντρωμένα σε ταξιανθία κεφάλιο που περιβάλλονται από επιμήκη βράκτια. Aνθίζει από το Φεβρουάριο έως και τον Ιούνιο.

Ο καρπός είναι αχαίνιο με πολλούς σπόρους εφοδιασμένους με πολλά χνουδωτά νήματα που λειτουργούν ως εξαρτήματα πτήσης για τη διάδοση του σπόρου.

Το γνωστότερο είδος είναι ο Σόγχος ο λαχανώδης ο οποίος έχει πτερόλοβα και οδοντωτά φύλλα. Το ύψος του φθάνει το 1 μ.

Θεωρείται γενικά ζιζάνιο, γιατί παρεμποδίζει τις καλλιέργειες, ενώ ο ετήσιος κύκλος ζωής του βοηθά στη γρήγορη εξάπλωσή του. Το συναντάμε παντού σε καλλιεργημένα ή χέρσα χωράφια, σε βραχώδη εδάφη, σε ξέφωτα δασών, σε άκρες δρόμων, σε πάρκα και αυλές. Συλλέγεται από τα τέλη του χειμώνα μέχρι το τέλος της άνοιξης.

Μαζεύεται προς το τέλος του χειμώνα και όλη την άνοιξη, όλο το υπέργειο τμήμα όσο είναι τρυφερό και πριν σκληρύνουν οι βλαστοί και τα φύλλα και χάσει τη γεύση του.

Είναι φυτό γνωστό από τα αρχαία χρόνια, με το όνομα Σόγχος (σόγχος του Θεόφραστου). Αναγνωρίστηκε κυρίως η φαρμακευτική του αξία. Οι ιθαγενείς της Χιλής Μαπούτσε χρησιμοποιούσαν το ζοχό ως αντιπυρετικό και αιμοκαθαρτικό.

Στην Ελλάδα υπάρχουν συνολικά πέντε είδη και συλλέγονται όταν είναι τρυφερά. Ο καρπός του λέγεται ζοχί, ζωχί, ζώχι -πληθυντικός ζοχιά ή ζώχια-, είναι εδώδιμος (για τον άνθρωπο και, όταν ξεραθεί, για τα πτηνά ) και πολύ θρεπτικός.

Τα ζοχιά μαγειρεύονται συνήθως μαζί με άλλα άγρια χόρτα. Η γεύση τους είναι λίγο γλυκιά, τρώγεται σε σαλάτες, βραστός με μπόλικο λεμονάκι, σε μικρές ποσότητες, λόγω της ιδιαίτερης γεύσης του σε χορτόπιτες και φυσικά σε συνδυασμό με κατσίκι ή αρνί.

Περιέχει βιταμίνη C και βιταμίνη Κ, πολυφαινόλες, φλαβονοειδή, ω-3 λιπαρά οξέα και α-λινολενικό οξύ, συστατικά που συνεισφέρουν σημαντικά στην αντιοξειδωτική ικανότητα του οργανισμού.

Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.

Δες εδώ όλες τις αναρτήσεις για την χλωρίδα της Λιμνοθάλασσας της Λευκάδας.