Αργυρόχορδη πάτρια κιθάρα… (Του Θοδωρή Γεωργάκη)

Η νέα ποιητική συλλογή της Βιβής Κοψιδά με τίτλο: «Κεραίες βραχείας εκπομπής»

Του Θοδωρή Γεωργάκη

Θεωρώ πως η ποίηση της Βιβής Κοψιδά, έτσι όπως ξεχύνεται απ’ την τελευταία ποιητική της συλλογή με τίτλο «ΚΕΡΑΙΕΣ ΒΡΑΧΕΙΑΣ ΕΚΠΟΜΠΗΣ», υπηρετεί ένα σχέδιο συγκεκριμένο, το οποίο δεν κατατρώγεται, πρωτίστως, από κάποια λανθάνουσα οίηση, αλλά συνειδητά, ακριβοδίκαια και ρηξικέλευθα απευθύνεται στον αναγνώστη, σαν ισότιμο μα και κυρίαρχο δομικό στοιχείο του δίπολου Δημιουργός – Αναγνώστης, ώστε τα δύο μέρη να συναποφασίσουν μαζί να αντικατοπτρισθούν στον τεράστιο καθρέφτη, που ονομάζεται «ο σημερινός άνθρωπος και οι αξίες του». Να δοκιμασθούν σαν χρυσός εν χωνευτηρίω και τελικά να δεχθούν ετοιμοκαμωμένη την κάθαρση, με την μορφή ενός αυτοαναγνωριστικού ελέγχου… Έχει, ως εκ τούτου, θαρρώ, το ποιητικό της έργο μια εξαίσια πολυλειτουργική, μα και διαδραστική υφή και πλοκή, η οποία αναγορεύει σε κορυφαίο ρόλο τη συμμετοχή του αναγνώστη, υλικό που καταλήγει στην πνευματική γοητεία μιας ζευγαρωτής έλξης, που διαποτίζεται από άφατη ενδοσπλαχνική αγαλλίαση και αμφίπλευρη συναισθηματική οικειότητα!

ΟΙ ΤΕΧΝΙΤΕΣ

Αποτάσσονται πια την ομορφιά
Ταπεινή ήταν λέει και οικτίρμων
Το θράσος της ασχημίας εντέλλονται
Ολόκληρη μόχθου ζωή
Γενοβολάει κι η νέα εποχή
Τους μεγάλους της τροβαδούρους.

Θεματική μήτρα στο έργο της ποιήτριας, είναι μεν ο καθημερινός ορίζοντας, όμως ολοφάνερα περνάει, μέσα απ’ την ανιχνευτική διαδικασία της καθημερινότητας, σ’ ένα ευρύτερο πλέγμα προταγμάτων, τα οποία λειτουργούν σαν διελκυστίνδα μεταξύ των στοιχείων επιφάνειας και των στοιχείων βάθους! Απ’ τον μέσα ηγεμονικό πλούτο της, μεταγγίζει συντρίμματα, σπαράγματα, αλλά και σκιρτήματα στον σημερινό άνθρωπο, που ναι μεν επιγραμματοποιούνται λακωνικά, εμπεριέχοντας ενίοτε την ανάγκη αποκρυπτογράφησης, αλλά πληθαίνουν στο νου του αναγνώστη, όμοια με κοπάδια σπουργιτιών σε αθυμωνιές και διαχέουν βομβίδες οξυδερκούς μοντέλου ζωής μιας στιχουργικής αντεπίθεσης, προς τον σκληρό και αδυσώπητο καθρέφτη της ζωής, που μας επιστρέφει ακριβώς αυτό που είμαστε… «Αυτό ακριβώς που είμαστε» μορφοποιείται στον ψυχικό κόσμο της Βιβής Κοψιδά σαν διαρκής αγωνία, την οποία, νοιώθει απελπιστική την ανάγκη, να μεταποιήσει σε παραινετικό ποιητικό λόγο, μήπως μέσα απ’ τις παραγγελίες της, μπορέσει να περισώσει, τελικά, την ελλειμματική ελπίδα…

IMAGO Ή ΤΕΧΝΗ ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗ

Κοιτάχτηκες στον καθρέφτη
Και γέλασες ηχηρά αχαλίνωτα
Ήσουν ακριβώς όπως σε ήθελαν…
Το άνετο διεκδίκησες χειροκρότημα
Των μελλόντων θυμάτων σου
Συ μεγάλε ηθοποιέ της ασχήμιας!

Έτσι ορίζει το ποιητικό της «θέλω», στο οποίο πρωτίστως και απαραιτήτως αυτοσυμπεριλαμβάνεται, γροικά στα στήθη της και οπλίζεται με ασυνήθιστη υπομονή, πως αναγκαστικά, τα εξαμολημένα θεριά του ευδαιμονισμού, που όλο και μεγαλύτερα ορθώνουν τα τείχη της προσωπικής και μόνο ευωχίας, είναι δυνατόν να σωριασθούν, όμοια της Ιεριχούς, στην εφόρμηση των σαλπιγκτικών της στίχων…

Η ποιήτρια έχει τα δομικά πρωτοϋλικά ενός ευστοχότατου επιγραμματοποιού και μάλιστα σε ζητήματα, που η κοινωνία αρνείται, ή επιδεικτικά τα προσπερνά, αλλά εξακολουθούν στον δικό της αξιακό κώδικα να παίζουν κορυφαίο ρόλο στην ζωή. Αυτός ακριβώς ο συνειδητός «ωχαδερφισμός» της κοινωνίας μας, παίρνει στην ποιήτριά μας μια καίρια ειρωνεία, με αιχμή του δόρατος έναν επιθετικό σαρκασμό, μέσα απ’ την ανατρεπτική ψηλάφηση στιγμών του παρόντος, διανθισμένος με ένα βάθος σκέψης, που επενεργεί γρονθοειδώς στις αναλγησίες και αβελτηρίες της εποχής. Μια συνειδητή προσπάθεια της ποιήτριας να μεταλαμπαδεύσει στον σημερινό νεοέλληνα σταγόνες απ’ την εσωτερική της αγωνία, ιθαγενοποιώντας τα μηνύματα της κοινωνίας, γιατί έχει την στέρεη πεποίθηση, πως, βρίσκονται στην σφαίρα της σκόπιμης αποποίησης, αν και θάπρεπε να είναι ολοδικά μας, καθημερινά μας…

ΕΠΑΙΤΕΙΟΙ ΙΙ

Είχαν όλοι μεταλλαχτεί
Σε αθλίους επαίτες
Αλλ’ έκτοτε προς τιμήν τους
-καθώς στους πεσόντες-
Οι Ύπατοι λαμπρές καθιέρωσαν
Επαιτείους!

Μια βιοθεωρητική, ως εκ τούτου ποίηση, που αρνείται το τεμαχισμό της κοινωνίας, αλλά σεληνιάζεται στ’ αμόνι της αδερφοσύνης, την οποία δεν μπορούμε να δούμε ξεκομμένη, αλλά σαν μια λειτουργική αθανασία συμβολισμού και μοντελοποίησης σε πολλές των εκφάνσεων της ζωής, οι οποίες πρέπει να αειρροούν στην ίδια κοίτη με την επιποθούμενη συναισθηματική διέγερση…

Η γλώσσα της Βιβής Κοψιδά αρτιώνει τεχνικά τα ποιήματα, αφού η εκφραστικότητα, η ευθυβολία της, περνά με καταπληκτικό όσο και μοναδικό τρόπο απ’ την οικεία και πολυδουλεμένη της πρόζα, στην επιγραμματοποίηση, που προαναφερθήκαμε, ψαύοντας ολοκάθαρα τον άρτιο εσωτερικό της άνθρωπο, που επιτελεί τον άθλο της καλλιτεχνίας. Και εδώ ακριβώς, που μπαίνει η σφραγίδα του προσωπικού στοιχείου, είναι, συνάμα, και καθόλου οξύμωρη η απελευθερωτική πορεία προς το αναγνωστικό κοινό, σε μια στόχευση ταύτισης σ’ έναν καλοβαλμένο και ζυγισμένο αμφίπλευρο ενθουσιασμό, ο οποίος, τελικά οδηγεί σε διανοητική συγκίνηση…

Χρόνια τώρα η Βιβή Κοψιδά, με έναν μανικό έρωτα θεραπεύει και διακονεί τα Ελληνικά Γράμματα και απ’ την θέση του εκπαιδευτικού και απ΄ αυτή του δοκιμιογράφου. Μα τούτο το τελευταίο ποιητικό της πόνημα, έχουν προηγηθεί ακόμη δύο, απότοκο ενός χαρισματικού οίστρου, με την διάχυτη λυτρωτική απελευθερωτική διαχείριση της εικόνας και τον συσσωματικό συγκερασμό του με το κοινωνικό ενδιαφέρον, την αναδεικνύει στους κορυφαίους ποιητές του καιρού μας, που στο πλήρωμα του χρόνου και στην κατάλληλη ώρα ήρθε σαν εκπύρωση, για να δρέψει το άνθος, απ’ τις εκτεταμένες καλλιέργειες, που μέσα της χρόνια επιμελώς συντήρησε και αυγάτεψε…

Προσωπικά της εύχομαι καλοτάξιδη να είναι η εξαίσια νέα ποιητική της συλλογή, στης οποίας την παρουσίαση παραβρέθηκα στην Αθήνα, την Τετάρη 22 Ιανουαρίου, ενώ αισθανόμενος την ανάγκη του δημόσιου φιλικού χαιρετισμού, δύο στίχους θα παραθέσω του Σεφέρη… Είναι απ’ το έργο του «Διπλές μαντινάδες για μαχαίρια» και γράφτηκε στα 1961:

«… Bάλε ξανά την πλώρη σου στο θυμωμένο κύμα
και σκαμπανεβαζέ τηνε κ’ εγώ φυσώ σου πρύμα…»