Και κάπως έτσι μάθαμε τι εστί «ιρλανδική τάφρος» ή «ιρλανδική διάβαση»…

Η «ιρλανδική διάβαση»!! στον αποπερατωμένο δημοτικό δρόμο της Ακόνης

Ένα από τα λίγα καλά της ενασχόλησής μας με την παρούσα σελίδα είναι ότι όλο και κάτι νέο μαθαίνουμε κάθε φορά. Αναγκάζεσαι να ψάχνεις για πράγματα που κάτω από διαφορετικές περιστάσεις εύκολα θα τα προσπερνούσες χωρίς ποτέ να έκανες τον κόπο να ασχοληθείς μαζί τους. Ένα από αυτά που μάθαμε τώρα τελευταία, με αφορμή την πρόσφατη ανάρτησή μας με τίτλο «Είναι ποτέ δυνατόν να περνάει δημοτικός δρόμος μέσα από την κοίτη χειμάρρου;!!» και κάποια σχόλια που έφτασαν εμμέσως στα αυτιά μας, είναι ο όρος «ιρλανδική τάφρος» ή «ιρλανδική διάβαση». Ο όρος αυτός έχει παίξει κατά καιρούς στην επικαιρότητα με αφορμή διάφορα δυσάρεστα περιστατικά, στα οποία όμως δεν είχαμε δώσει τη δέουσα προσοχή.

Η ανάρτηση είχε να κάνει με την πρόσφατη ασφαλτόστρωση ενός αγροτικού δρόμου που βρίσκεται στα όρια των περιφερειών Καρυάς, Σφακιωτών και Αλεξάνδρου, μήκους τριών περίπου χιλιομέτρων και πλάτους κοντά στα τέσσερα μέτρα. Διασχίζει την περιοχή της Ακόνης και καταλήγει στον Επίσκοπο Νικιάνας, όπου και συνδέεται με την παλιά Ενετική στράτα. Η μελέτη για το έργο με προϋπολογισμό 300.000 ευρώ είχε γίνει από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Λευκάδας. Μια μελέτη η οποία, σύμφωνα με τα όσα έχουμε πληροφορηθεί, δεν προέβλεπε την κατασκευή ενός γεφυριού ή έστω, για λόγους οικονομίας, τεχνικό έργο μικρότερης κλίμακας (αγωγός) που θα παροχέτευε τα νερά, με αποτέλεσμα ο δρόμος να περνά και σήμερα, μετά την ασφαλτόστρωση, από την κοίτη του χειμάρρου και με τα νερά να διασχίζουν κάθετα το οδόστρωμα.

O χείμαρρος της Ακόνης στο συγκεκριμένο σημείο του δρόμου το χειμώνα

Το γεγονός βέβαια ότι έτσι ήταν πάντα ο δρόμος, όταν διανοίχτηκε κάποτε πρόχειρα για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες μιας υδρομάστευσης της Κοινότητας Αλεξάνδρου, στην «προ-καποδιστριακή» ακόμη εποχή, δεν αποτελεί σίγουρα επιχείρημα να παραμένει και σήμερα, μετά τόσα χρόνια, σε αυτή την κατάσταση, από τη στιγμή μάλιστα που δαπανήθηκαν αρκετά χρήματα για την ασφαλτόστρωσή του και θα μπορούσε να είχαν προβλεφτεί στη μελέτη διορθωτικές παρεμβάσεις στο σημείο που υπάρχει το πρόβλημα.

«Ιρλανδική διάβαση» ποταμιού (Πηγή: topontiki.gr)

Όπως, λοιπόν, διαβάζουμε στο διαδίκτυο, σε ρεπορτάζ της εφημερίδας topontiki.gr, με τον όρο «ιρλανδική διάβαση» ή «ιρλανδική τάφρος» ονομάζονται διεθνώς (ή πάντως σε πολλές χώρες) κάποιες τρόπον τινά πρόχειρες διαβάσεις που έγιναν για να εξυπηρετούνται τα ΙΧ και τα φορτηγά σε χειμάρρους χωρίς να δαπανώνται χρήματα για πολυέξοδη κατασκευή μεγάλης γέφυρας. Ενώ δηλαδή δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν να κατασκευάσουν ασφαλή υψηλή γέφυρα ώστε να περνάει κάποιος τον χείμαρρο από πάνω με ασφάλεια, έριξαν άσφαλτο ώστε τα καλoκαίρια ή γενικά σε εποχές που ο χείμαρρος δεν έχει πολλά νερά, να μπορούν να τον διαβαίνουν αυτοκίνητα και πεζοί. Οι ιρλανδικές διαβάσεις ΔΕΝ πρεπει να διασχίζονται όταν ο καιρός είναι βροχερός ή όταν για οιοδήποτε λόγο αρχίζει ο χείμαρρος να γεμίζει έστω και το καλοκαίρι (π.χ. λιώσιμο πάγων, μπουρίνια).

«Ιρλανδική διάβαση» ποταμιού (Πηγή: topontiki.gr)

Ονομάσθηκαν έτσι επειδή στον αγγλοϊρλανδικό πόλεμο οι Ιρλανδοί είχαν τέτοιες διαβάσεις που οι Βρετανοί δεν ήξεραν ότι υπήρχαν, καθώς όταν έβρεχε έστω και λίγο, η διάβαση σκεπαζόταν και γινόταν αόρατη, οπότε πίστευες ότι εκεί δεν υπήρχε πέρασμα να διαβείς το ποτάμι. Στην ιρλανδέζικη διάβαση είτε έχει γίνει μικρή ασφαλτόστρωση σε χείμαρρο (δηλαδή σε «ποτάμι» που έχει νερό μόνον όταν βρέχει) είτε έχει στηθεί ένα χαμηλό γεφύρι που εξυπηρετεί τα αυτοκίνητα όταν υπάρχει ελάχιστο νερό στο χείμαρρο.

«Ιρλανδική διάβαση» στην κοίτη του ποταμού Τιταρήσιου (Από μελέτη του Δήμου Τυρνάβου)

Φυσικά, όταν τα νερά ενός χειμάρρου περνούν πάνω από μία ιρλανδική διάβαση, είναι επικίνδυνο να περάσει κάποιος από αυτή, γιατί π.χ. δεν βλέπει το τσιμέντο ή την άσφαλτο και έτσι δεν μπορεί να υπολογίσει το ύψος του νερού. Πόσο μάλλον, όταν αυτό το επιχειρήσει κανείς τις νυχτερινές ώρες. Δεν βλέπει πιθανές μεγάλες πέτρες που κουβάλησε το νερό πάνω στο οδόστρωμα και μπορούν να κάνουν ζημιά στο μέσο με το οποίο κινείται και να το ακινητοποιήσουν πάνω στη διάβαση. Δεν αντιλαμβάνεται πιθανές φθορές στη διάβαση, (μεγάλες λακκούβες, ξήλωμα τσιμέντου ή ασφάλτου) με τα ίδια αποτελέσματα για το μέσο κλπ., ενώ δεν ενδείκνυται για πέρασμα ούτε με τα … πόδια! Μπορεί κανείς να γλιστρήσει και να είναι αδύνατο να σηκωθεί με την ορμή του νερού.

Να επισημάνουμε ακόμη ότι για οικονομικούς λόγους προβλέπονται σε διάφορες μελέτες ιρλανδικές διαβάσεις σε κοίτες ποταμιών. Σε κοίτες ποταμιών όμως που το πλάτος της κοίτης τους αριθμεί πολλές δεκάδες μέτρα (π.χ. Τιταρήσιου ποταμού στον Τύρναβο) κι όχι σε χειμάρρους όπως αυτόν της Ακόνης με πλάτος κοίτης λίγων μόλις μέτρων όπου το πρόβλημα θα μπορούσε να είχε λυθεί, αν μη τι άλλο, με οκτώ περίπου σωληνωτά και μια μπετονιέρα τσιμέντο… Ποτέ όμως δεν είναι αργά για να γίνουν οι αναγκαίες διορθωτικές παρεμβάσεις, ακόμη και τώρα μετά την αποπεράτωση του έργου.