Η κατάληψη της Λευκάδας το 1810 σε χάρτη της «Ιστορίας του Βρετανικού Στρατού»

Ο έγχρωμος χάρτης έχει δημοσιευτεί στον 7ο τόμο (1912 – 1η έκδοση) της «Ιστορίας του Βρετανικού Στρατού» που έγραψε μεταξύ του 1899 και 1930 ο στρατιωτικός ιστορικός Sir John Fortescue.

Το έργο του Sir John Fortescue θεωρείται ακόμη και σήμερα κορυφαίο στο χώρο της στρατιωτικής ιστορίας και οι χάρτες του είναι ακριβείς ως προς τις τοποθεσίες και τα γεγονότα, επιτρέποντας στον αναγνώστη να παρακολουθήσει τους πολέμους, τις εκστρατείες και τις αψιμαχίες του Βρετανικού Στρατού κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 500 ετών.

Στο χάρτη απεικονίζονται τα νησιά Ίσκια και Προτσίντα στον κόλπο της Νάπολης, τα στενά της Μεσσήνης μεταξύ του βορειοανατολικού άκρου της Σικελίας και του νοτιοδυτικού άκρου της Καλαβρίας καθώς και τα Ιόνια Νησιά (Σάντα Μαύρα, Ιθάκη, Κεφαλληνία και Ζάκυνθος) με τις επιχειρήσεις του αγγλικού ναυτικού, υπό τη διοίκηση του στρατηγού Τζον Όσβαλντ (John Oswald), μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου του 1810 για την κατάληψη της Σάντα Μαύρας (Λευκάδας). Η παράδοση του φρουρίου στους Άγγλους έγινε στις 21 Απριλίου 1810.

Χαρακτηριστικό είναι, όπως γράφει ο Γρηγόρης Γιοβανόπουλος στο σάιτ alexandreia-gidas.gr, ότι όταν τα βρετανικά στρατεύματα έφθασαν στη Λευκάδα το 1810, βρέθηκαν αντίπαλοι αφενός οι Έλληνες, που είχαν ήδη στρατευθεί στο πλευρό των Βρετανών, υπό τους Λεπενιώτη (αδελφό του Κατσαντώνη), Κωνσταντή Πετμεζά και Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, και αφετέρου η ελληνο-αλβανική φρουρά, που υπεράσπιζε το φρούριο εν ονόματι των Γάλλων.

Αρχικά αποβιβάστηκε στο νησί ο Κολοκοτρώνης που προσπάθησε να πείσει τους ομοεθνείς του της απέναντι πλευράς να έρθουν σε συμβιβασμό: «Αντάμωσα εις ένα μέρος τους Έλληνας εις την γαλλικήν δούλευση και τους είπα «Τι κάμνετε; Ιδού ο στόλος ο αγγλικός έρχεται!». Αυτοί με απεκρίθησαν ότι «Είμεθα ορκωμένοι και θα πολεμήσομε». «Ε, τους είπα, πολλά καλά σαν είναι έτσι, τραβηχθήτε εις τας θέσεις σας και ημείς θα πολεμήσομε».

Ο Βρετανός διοικητής σκέφτηκε να πραγματοποιηθεί απόβαση τη νύχτα, αλλά ο Κολοκοτρώνης τον απέτρεψε, επισημαίνοντας του ότι «δεν πρέπει να κάμομε τεσβάρκο, διότι είμεθα μαζευμένοι από διάφορα μέρη και τα στρατεύματά μας δεν γνωρίζονται και ημπορούμε να σκοτωθούμε αναμεταξύ μας, αλλά να έβγουμε με τα χαράματα».

Πράγματι, την επομένη 4.000 στρατιώτες, Άγγλοι, Κορσικανοί, Σικελοί και Έλληνες αποβιβάστηκαν και επακολούθησαν σκληρές συγκρούσεις. Βγαίνοντας με δέκα συντρόφους του σε μια ράχη, ο Κολοκοτρώνης δέχθηκε τα πυρά των Αρβανιτών, που υπερασπίζονταν την κανονιοστοιχία: «Μου ρίχνουν. «Τι χτυπάτε; Εγώ είμαι». Ήλθαν δύο καπετάνιοι, Τσίτσης, Χορμόβας, τους είπα και ετραβήχθηκαν και δεν εβάρεσαν. Μου είπαν «θα πολεμήσομε». Επιάσθη ο πόλεμος και τους διώξαμε. Εις τους ανεμόμυλους εκαβαλίκαμε τα κανόνια».

Η τρίτη κανονιοστοιχία καταλήφθηκε με ρεσάλτο, στη διάρκεια του οποίου οι Έλληνες επιτιθέμενοι είχαν τριάντα πέντε απώλειες, ενώ τραυματίστηκε και ο διοικητής τους Τσωρτς. Υποχωρώντας η γαλλική φρουρά κλείστηκε στο κάστρο, αφήνοντας έξω τους Έλληνες συμπολεμιστές της, που μετά από αυτό παραδόθηκαν στον Κολοκοτρώνη.

Στη μάχη της Λευκάδας πρωταγωνίστησαν οι Έλληνες και οι Αρβανίτες και από τις δυο πλευρές. «Όλα αυτά τα εκάμαμε οι πεντακόσιοι Έλληνες, επί κεφαλής ο Τζουρτζ» υπογραμμίζει ο Κολοκοτρώνης, αλλά προσθέτει ότι «εις αυτή την περίσταση οι Κόρσοι εσύμβαλαν πολύ».

(Πηγή για το χάρτη: ebay)