Τα δαφνόφυλλα της Βασιλικής (του Παναγιώτη Σκληρού)
Του
Παναγιώτη Σκληρού*
Τι αξία μπορεί να έχει το να μαζεύεις δαφνόφυλλα, φύλλα δάφνης, απ’ το λόγγο;
Κι όμως πολλές οικογένειες στο χωριό μου, στη Βασιλική που ήταν τότε ένα κλασσικό ψαροχώρι αλλά και το κύριο λιμάνι στο νότο του νησιού, είχαν ένα μικρό εισόδημα απ’ αυτή τη διαδικασία.
Θυμάμαι πολύ καλά ότι ανεβαίναμε ίσα πάνου τον Άη Νικόλα, παν’ απ’ το χωριό και «μπαίναμε» μέσα στο δάσος για να φτάσουμε στις μεριές που ήταν δάφνες. Η δάφνη φύεται σε σκιερό μέρος κι έτσι εξηγείται ότι αρκετή δάφνη για μάζεμα υπήρχε στο δυτικό μέρος του βουνού Σικερό, πάνω απ΄ το χωριό. Το ίδιο και στα δυτικά μέρη του Καλάμου που βλέπει προς το Μεγανήσι…. Οι μεριές ήταν χωριστές για κάθε οικογένεια ανάλογα ποιος τις είχε ανακαλύψει αλλά γινόταν και μικροπαραξηγήσεις σε περιπτώσεις που ένας έμπαινε στο… λόγγο του άλλου.
Βέβαια υπήρχε στην ερημιά του δάσους κι αρκετός κίνδυνος από φίδια και αγρίμια αλλά το πάθος για να βγει ένα εισόδημα τα ξεπερνούσε. Εξ’ άλλου οι φωνές κι οι χαιρετισμοί κατ’ απ τα πλατύφυλλα δέντρα ενός χωριανού στον άλλο έδιναν μια ξεχωριστή ηχητική εικόνα στην διαδικασία του μαζέματος που γινόταν σχεδόν σκυφτά κάτω απ΄ την αντρειωμένη άγρια φύση… Μάζευαν τη δάφνη φύλλο φύλλο, την τσουβάλιαζαν και την κουβάλαγαν όση μπορούσαν και μια και δυο στρατιές στο σπίτι. Ακόμα, με μια φωνή γιατί ο λόγγος έχει ησυχία κι ακούγονται όλα, έφτανε κάποιος συγγενής ν’ αϊτάρει στο κουβάλημα για στο σπίτι.
Εννοείται ότι εμείς τα μικρότερα παιδιά φτάναμε ως ένα σημείο. Δεν αντέχαμε όλη την ανηφόρα. Καλύτερα γιατί απασχολούσαμε και τους γονείς μας να μας προσέχουν. Πηγαίναμε όμως από περιέργεια αν και αρκετές φορές μέναμε σπίτι περιμένοντας να γυρίσουν.
Γύριζαν η μάνα κι ο πατέρας, φορτωμένοι με σακιά γεμάτα δαφνόφυλλα αλλά με καταξεσκισμένα τα παλιόρουχα που φόραγαν απ’ τα «ρούσκλα» και τους ασφελαχτούς του δάσους. Σχεδόν πάντα είχαν μαζί τους και τη γαϊδούρα μας που την λέγαμε -δεν ξέρω για ποιο λόγο- «γαράμπο», φορτωμένη τα τσουβάλια.
Το δαφνόφυλλο το αποθήκευαν στα σακιά κι όταν είχαν μαζεμένα καμιά δεκαριά, τα πήγαιναν -θυμάμαι- στο Σπύρο το Ζώγκο ή το Φλίππο τον Καπέο και έπαιρναν διάφορα είδη μπακαλικής ή τούβλα ή κάνα τσουβάλι τσιμέντο για την αυλή. Μπορεί να πέρναγε ο πατέρας κι απ΄ τον Σταύρο τον Πολίτη για καμιά φετούλα ψιλοκομμένο σαλαμάκι Λευκάδος που μοσχοβόλε κι ήταν να το μυρίζεις και να τρως 2 φέτες ψωμί χωρίς να τ’ αγγίζεις για να μη σωθεί. Καμιά φορά πέρναγε κι απ’ τον Σπύρο τον Κορμώζο (Καγκελάρη) να μας φέρει κάνα μπισκότο «Μιράντα» κι αυτό με το δελτίο για να δικήσουν αρκετές μέρες…
Τα βράδια ο πατέρας μας διάβαζε -αν δεν ήταν ψόφιος απ’ την κούραση- ένα μυθιστόρημα που αναφερόταν στο γνωστό βουνό της Ελβετίας το Ζερμάτ. Έτσι όταν ετοιμαζόμαστε να πάμε για δαφνόφυλλα, λέγαμε ότι θ’ ανέβουμε στο Ζερμάτ όπως έκαναν οι ήρωες του βιβλίου. Αυτό μας έδινε δύναμη αλλά κι εξερευνητική διάθεση να δούμε τι κρύβει το δάσος κάτω απ τα ψηλά πουρνάρια και τις θεόρατες βατσουνιές.
Ήταν συναρπαστική όλη αυτή η διαδικασία να μαζεύουν οι χωριανοί δαφνόφυλλα κι είχε κι ένα μύθο από πίσω για το τι έκαναν αυτό το δαφνόφυλλα οι έμποροι.
Άλλος έλεγε ότι κάνουν μπαρούτι άλλος ότι το βάνουν στα φαγιά τους οι πλούσιοι, μα πόσα φαγιά τέλος πάντων, άλλοι ότι έφτιαχναν σπίρτο, οινόπνευμα κι άλλα τέτοια.
Τα δαφνόφυλλα πάντως που μαζεύαμε κι εμείς και οι χωριανοί στις εξορμήσεις μας στο βουνό, το πηγαίναμε όπως είπαμε στον έμπορο. Αυτός το συσκεύαζε σε μεγάλες μπάλες τετράγωνες με καναβάτσα και περίμενε να’ρθει το καράβι να τα φορτώσει ποιος ξέρει για ποιο ενδιάμεσο σταθμό μέχρι να πάει στα εργοστάσια για να βγει ότι ήταν να βγει..
Θυμάμαι τα καράβια που διπλάρωναν στο μόλο, κάτι μαύρα θεόρατα με ξένα γράμματα με μπίγα, το βίντσι δηλαδή που άρπαζε τους μπόγους και τα φόρτωνε στ’ αμπάρια για το ταξίδι τους. Έμαθα ότι και στον Κάλαμο και στον Αστακό πήγαιναν αυτά τα καράβια και μάζευαν το δαφνόφυλλο για τα εργαστήρια ή τις κουζίνες των πλουσίων.
Ακόμα δεν έχω μάθει στ’ αλήθεια τι γινόταν αυτά τα δαφνόφυλλα. Εξ άλλου σίγουρα θα μάζευαν κι απ’ άλλα χωριά κι απ’ άλλους τόπους, όπως νομίζω κάνουν τώρα για άλλα είδη που τα βλέπουμε σε καταστήματα τυποποιημένα και γράφουν ότι προέρχονται από τις «πολιτισμένες χώρες», είναι όμως μόχθος χεριών και ιδρώτα από τις λεγόμενες «τρίτες χώρες» όπως είμαστε κι εμείς τότε…
* Κοινοποιήθηκε στην ομάδα «Λευκαδίτικα Νέα» που διατηρεί η σελίδα μας στο facebook
