Μια μικρή φωτογραφική ιστορία του Πορθμείου Λευκάδας (+ Βίντεο εγκαινίων 1973)

Θα αποτολμήσουμε, με όσα στοιχεία συλλέξαμε στα γρήγορα εδώ κι εκεί, λιγοστά ομολογουμένως, μια μικρή φωτογραφική ιστορία του Περάματος («Περαταριάς») Λευκάδας. Με την έννοια αυτή εννοούμε τη σύνδεση της Λευκάδας με την απέναντι ξηρά, το πέρασμα δηλαδή από την Λευκάδα στην Ακαρνανία και αντίστροφα.

Στην πιο κάτω φωτογραφία που έχει ληφθεί από συνεργάτες του Γουλιέλμου Νταίρπφελντ (Wilhelm Dörpfeld) στις αρχές του περασμένου αιώνα και δη το έτος 1900 δεν φαίνεται να υπήρχε κάποιο πορθμείο. Το πέρασμα της διώρυγας από τη μια μεριά στην άλλη, θα πρέπει να γινόταν τότε, όπως διακρίνεται εξάλλου και στη φωτογραφία, με βάρκες.

Αργότερα, πότε ακριβώς δεν γνωρίζουμε, θα πρέπει να κατασκευάστηκε το πρώτο χειροκινούμενο (με μανιβέλα) πορθμείο – πλατφόρμα, όπως διαβάζουμε σε άρθρο του 1965 στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (Κυριακή 7 Νοεμβρίου 1965, Σελίς 7):

«Τριανταπέντε μέτρα πλάτους έχει η διώρυγα, που χωρίζει την Λευκάδα από την Ακαρνανία. Τη συγκοινωνία εκτελεί ένα χειροκινούμενο «πορθμείο» – πλατφόρμα, από τα τέλη του περασμένου αιώνα…».

Το πορθμείο αυτό, με τα ξύλινα πλευρικά προστατευτικά στηρίγματα φαίνεται καλύτερα στην πιο κάτω φωτογραφία εκδόσεων Ν. Τσιρίμπαση.

Το χειροκινούμενο πορθμείο αντικαταστάθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ΄70 από ένα ηλεκτροκίνητο και «από ξηράς συρόμενο» πορθμείο. Τα εγκαίνια του νέου πορθμείου, μεταφορικής ικανότητας 60 τόννων, που ονομάστηκε Δελφινι ΙΙ, έγιναν στις 07.04.1973 από τον Υφυπουργό Εσωτερικών – Περιφερειακό Διοικητή Ηπείρου Πέτρο Κωτσέλη.

Στο εδώ βίντεο από τις συλλογές του Εθνικού Οπτικοακουστικού Αρχείου διακρίνονται:

Ακτή της Λευκάδας και του εγκαινιαζόμενου πορθμείου που ενώνει το νησί με την Αιτωλοακαρνανία. Στον χώρο όπου είναι εγκατεστημένο το ηλεκτροκίνητο και από ξηράς συρόμενο πορθμείο, συγκεντρωμένος κόσμος παρακολουθεί ιερείς που τελούν αγιασμό. Ο Υφυπουργός Εσωτερικών-Περιφερειακός Διοικητής Ηπείρου Πέτρος Κωτσέλης κόβει την κορδέλα των εγκαινίων πλαισιωμένος από τοπικούς εκκλησιαστικούς παράγοντες με επικεφαλής τον τότε Μητροπολίτη Λευκάδας Νικηφόρο και άλλους παρισταμένους. Εργαζόμενοι ενώ χειρίζονται τον συρόμενο μηχανισμό του πορθμείου.

Δεν γνωρίζουμε επίσης αν το πορθμείο αυτό αντικαταστάθηκε στη συνέχεια. Σήμερα το Δελφίνι II ή ο αντικαταστάτης του βρίσκεται αραγμένο δίπλα από την Πλωτή Γέφυρα της Λευκάδας. Εδώ θα πρέπει να μεταφέρθηκε αργότερα. Η αρχική του θέση, όπως φαίνεται και στο πιο πάνω βίντεο, ήταν καμιά εβδομηνταριά μέτρα πιο πάνω, προς την πλευρά της Αμόγλωσσας, όπου σώζονται ακόμη μέχρι σήμερα η προβλήτα, απομεινάρια του συρόμενου μηχανισμού του πορθμείου (αλυσίδες) και οι ηλεκτρολογομηχανικές εγκαταστάσεις, από την πλευρά του Κάστρου. Αρκετές, πρόσφατες, φωτογραφίες του πορθμείου μπορείτε να δείτε πιο κάτω.

Το πορθμείο αυτό αντικαταστάθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1986 από την Πλωτή Γέφυρα Λευκάδας (Π/Γ «ΑΓΙΑ ΜΑΥΡΑ» Ν.Π. 26). Όπως διαβάζουμε στην Βικιπαίδεια:

«Τον Μάρτιο του 1985 το νομαρχιακό συμβούλιο Λευκάδας ενέκρινε την κατασκευή της, με προϋπολογισμό 100.000.000 δραχμές (σε τιμές της εποχής εκείνης). Η μελέτη / σχεδιασμός της έγινε από Έλληνες τεχνικούς και έγινε προσπάθεια να μην αλλοιώσει το περιβάλλον (βενετσιάνικο κάστρο κ.λπ.). Η κατασκευή της ανατέθηκε στην ελληνική εταιρία «Ναυπηγεία Ελευσίνας» και ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 1986. Στη συνέχεια, μεταφέρθηκε στον δίαυλο της Λευκάδας όπου και τοποθετήθηκε, στη θέση «Κάστρο» της Λευκάδας. Στις 4 Οκτωβρίου 1986, παραδόθηκε στην κυκλοφορία.

Η γέφυρα έχει μήκος 70 μ., διαθέτει οδόστρωμα πλάτους 9 μ., πεζόδρομους πλάτους 1,4 μ. σε κάθε πλευρά, συνολικό πλάτος 11,8 μ. (9 + 1,4 + 1,4), μπορεί να δεχτεί βάρος οχημάτων μέχρι 60 τόνους. Από τα 70 μ. του μήκους της, τα 50 μ. αποτελούν το μεσαίο τμήμα της, ενώ οι δύο καταπέλτες έχουν μήκος 10 μ. ο καθένας. Το όλο έργο κόστισε τελικά 180.000.000 δραχμές (σε τιμές της εποχής εκείνης) μαζί με τα απαραίτητα λιμενικά έργα που εκτελέστηκαν στην περιοχή. Για τη διέλευση μεγάλων πλοίων η γέφυρα περιστρέφεται (χάρη στο ειδικό προωστήριο σύστημα που διαθέτει), ενώ για τη διέλευση μικρών πλοίων σηκώνονται οι δύο καταπέλτες (με υδραυλικό μηχανισμό), οι οποίοι απέχουν 2 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Αυτό επιτρέπει σε πολύ μικρά σκάφη (με μέγιστα έξαλα τα 2 μ. να διέρχονται χωρίς καμία διαδικασία). Στο μέσο της γέφυρας υπάρχει καμπίνα ελέγχου με κονσόλα, όπου ελέγχονται όλα τα συστήματα της γέφυρας. Οι εντολές για την ενεργοποίηση των μηχανισμών δίνονται με τηλεχειρισμό. Με την κατασκευή της πλωτής γέφυρας κατέστη δυνατό να διέρχεται δεκαπλάσιος αριθμός οχημάτων (600 ανά ώρα) σε σχέση με το παλαιότερο σύστημα (60 ανά ώρα)».

Να αναφέρουμε ακόμη ότι σε περιόδους που η Πλωτή Γέφυρα αποσύρεται για συντήρηση η διαπόρθμευση των επιβατών και οχημάτων γίνεται από το Ε/Γ-Ο/Γ «ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ» Ν.Π. 11208, που είναι δίπορτο, με μήκος, μαζί με τους καταπέλτες, όσο και το πλάτος του διαύλου.

Και τέλος ότι η πολλάκις προς δημοπράτηση ανακοινωθείσα υποθαλάσσια ζεύξη Λευκάδας πάει τελικά -και καλώς- σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιεύματα στις καλένδες και αν θέλετε να εκφράσουμε και μία προσωπική άποψη, ποτέ μη γίνει…