Νικιάνα είναι και «στου Πασά»…

Ένα μακρυνάρι είναι ο οικισμός της Νικιάνας κι αυτό έχει να κάνει, κυρίως, με το ιστορικό της εποίκησής της και τη ραγδαία τουριστική ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίες. Αρχίζει από τον «Επίσκοπο» και τελειώνει «στου Πασά», έστω και αν κουτσουρεύτηκε κάποτε, για διάφορους λόγους, και «διοικητικά» τουλάχιστον οι δυο αυτές άκρες της δεν ανήκουν πια στα όρια της Τοπικής Κοινότητας Αλεξάνδρου. Ενδιάμεσες περιοχές του οικισμού της Νικιάνας είναι το Λιμνί και το Λιμάνι, το Φραξί, η Σωτήρω, στου Μαγεμένου, ο Μαγκανάς και το Κεραμιδάκι. Δεν πιστεύω να ξεχάσαμε καμιά.

Το γεγονός λοιπόν ότι Νικιάνα είναι και «στου Πασά», όπως ορθά μας επισημάνθηκε πρόσφατα μέσω τρίτων, αποτέλεσε το έναυσμα για την ανάρτηση αυτή, με σκοπό την «προβολή» της πανέμορφης αυτής γωνιάς του χωριού μας, που είχε εποικιστεί παλιότερα καθ΄ ολοκληρία από κατοίκους του ορεινού οικισμού των Κολυβάτων (Κολονελαίους).

Η περιοχή πήρε το όνομά της από κάποιον Τούρκο πασά που είχε εκεί επί Τουρκοκρατίας το αγρόκτημά του. Μετά τον εκδιωγμό των Τούρκων από τη Λευκάδα το αγρόκτημα έγινε μετόχι του μοναστηριού της Κόκκινης Εκκλησιάς και αργότερα με την απαλλοτρίωση της μοναστηριακής περιουσίας (κάπου εκεί γύρω στο 1930) το αγρόκτημα του Πασά πέρασε στο Υπουργείο Γεωργίας, όπως μας πληροφορεί ο Αλέκος Φίλιππας στο βιβλίο του «Λευκάδα, η Ομηρική Ιθάκη» (Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1995). Στην αρχή λειτούργησε εκεί Γεωργική Σχολή και αργότερα Παιδούπολη (παιδικές κατασκηνώσεις). Γι΄ αυτές όμως αξίζει να αναφερθούμε μελλοντικά σε κάποια άλλη ανάρτηση.

Στην περιοχή αυτή τοποθετεί ο Γερμανός αρχαιολόγος Νταίρπφελντ και το αγρόκτημα του Λαέρτη, πατέρα του Οδυσσέα. Σήμα κατατεθέν της περιοχής είναι τα πλούσια πηγαία νερά της και παλιότερα ένας μεγάλος πλάτανος -έχει απεικονιστεί τόσο από τον Edward Lear στα μέσα του 19ου αι., όσο και από τον Γουλιέλμο Νταίρπφελντ στις αρχές του 20ου αι.- που ξεριζώθηκε από ανεμοθύελλα στις 26 Οχτώβρη του 1937, όπως γράφει πάλι ο Αλέκος Φίλιππας, στο πιο πάνω σύγγραμμά του, απ΄ όπου αντιγράφουμε τα όσα αναφέρει ο Νταίρπφελντ για το αγρόκτημα του Λαέρτη, σύμφωνα με την ομηρική περιγραφή:

«Εκεί υπάρχει εις υψόμετρον 50 μέτρων υπέρ την θάλασσαν, κάτωθεν μιας πλουσίας πηγής, εν αγρόκτημα με οπωροφόρα δέντρα, αμπελοφυτείαν και κήπους λαχανικών, το οποίον ανήκεν πρότερον εις Τούρκον Πασάν, τώρα δε εις την Μονήν Κόκκινη Εκκλησιά, η οποία το έχει εκμισθώσει εις έναν αγρότην. Όλα όσα ο Όμηρος αναφέρει εις το ω 205 και εξής ταιριάζουν κατ΄ άριστον τρόπον εις τον εν λόγω κτήμα, το οποίον διακρίνεται σήμερον από ένα πελώριον πλάτανον παρά την πηγήν».