Το ζεύγος «στη ζωή και στην τέχνη» Ζωή και Διονύσης Βαλάσης προσκεκλημένοι της Βιβλιοθήκης

Προσκεκλημένοι της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Λευκάδας ήταν την Κυριακή το βράδυ δύο αξιόλογοι δημιουργοί – καλλιτέχνες από τον χώρο του Βιβλίου, το ζεύγος Ζωή και Διονύσης Βαλάσης. Γνωστοί στο πανελλήνιο, ως συγγραφέας παιδικών, πρωτίστως, βιβλίων η πρώτη και για τις καλλιτεχνικές βιβλιοδεσίες καθώς και τις εικονογραφήσεις βιβλίων, πρωτίστως, ο δεύτερος. Μια συνδιοργάνωση της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Λευκάδας και των εκδόσεων «Κέδρος».

Η δραστήρια Προϊσταμένη της Δημόσιας Βιβλιοθήκης κα Μαρία Ρούσσου αφού ευχαρίστησε τους εκλεκτούς προσκεκλημένους της για την αποδοχή της πρόσκλησης -δεν είναι η πρώτη φορά που επισκέπτονται το νησί μας- παρουσίασε τα βιογραφικά των δυο δημιουργών, από τους οποίους μπορούμε «να μάθουμε από τη σεμνότητα, τη γνώση και την εμπειρία τους», όπως είπε, και οι οποίοι αντιμετωπίζουν τα παιδιά «ως απαιτητικούς αναγνώστες».

Με την πρόσκληση μας δόθηκε η ευκαιρία να κάνουμε μια αποτίμηση του έργου που έχουμε κάνει μαζί με τη Ζωή και το οποίο είναι το μεγαλύτερο μέρος της δημιουργίας μας, τόνισε ο κ. Διονύσης Βαλάσης, γεγονός στο οποίο παρέπεμπε ευθέως και ο εύστοχος τίτλος της εκδήλωσης «Βίβλοι Παράλληλοι», καλώντας τους προσκεκλημένους να ξεφυλλίσουν μαζί «τα βιβλία της ζωής μας», όπως είπε.

Και με το ξεφύλλισμα αυτό άρχισε το μαγικό ταξίδι στον κόσμο του παιδικού και όχι μόνο βιβλίου, με την προβολή ταυτόχρονα διαφανειών και τους δύο δημιουργούς να εναλλάσσονται στην ομιλία, καταθέτοντας τις εμπειρίες τους, στις παρουσιάσεις των βιβλίων, που ήταν αναγκαστικά αποτέλεσμα μιας επιλογής, αφού όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η κα Βαλάση: Ο Διονύσης κι εγώ κάναμε όλα τα χρόνια βιβλία, στα διαλείμματα κάναμε και παιδιά.

Κάπου ενδιάμεσα ο κ. Διονύσης Βαλάσης εκμυστηρεύτηκε ότι η αιτία που έγινε βιβλιοδέτης ήταν σε νεαρή ακόμη ηλικία ένας φίλος του στην Χαλκίδα και η παρότρυνσή του για τη συντήρηση κάποιων περιοδικών, κι αυτός δεν ήταν άλλος από τον Βαρθολομαίο Λάζαρη, γιο του Λευκαδίτη Χριστόφορου Λάζαρη, που υπηρετούσε τότε ως εισαγγελέας Χαλκίδας. Αργότερα ξεκίνησε, μετά από μια υποτροφία στην Φλωρεντία, να καλλιτεχνεί βιβλία που έκανε ως δώρα στη γυναίκα του, αφού ήθελε, όπως είπε, «να τα φτιάχνει έτσι που να του λένε κάτι». Το πρώτο σπουδαστικό του βιβλίο ήταν το «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας» του Οδυσσέα Ελύτη, για να έρθει στη συνέχεια, ως δώρο στη γυναίκα του «Ο Θρύλος της Αγάπης», του Ναζίμ Χικμέτ και ακολούθησαν πολλά άλλα, μεταξύ αυτών η «Σίβυλλα» του δικού μας Άγγελου Σικελιανού, «Τα ερωτικά» του Γιάννη Ρίτσου (σε χειροποίητο χαρτί, με ανάγλυφα χαρακτικά και χειρόγραφα του ποιητή), τα «18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» που γράφτηκαν από τον ποιητή της Ρωμιοσύνης Γιάννη Ρίτσο στην εξορία (χρήση μεταλλικών στην φιλοτέχνηση του βιβλίου), το «Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη και άλλα έργα του ποιητή, όπως ένα, που είχε αφιερωθεί από τον ίδιο τον Ελύτη -έμενε απέναντι από το εργαστήριό του- στον Διονύση και εκπροσώπησε την Ελλάδα σε διεθνή διαγωνισμό κ.ά.

Κάποια στιγμή είπαμε να κάνουμε τα βιβλία μαζί, συνέχισε η κα Βαλάση, και έτσι προέκυψαν τα δύο πρώτα βιβλία «Τα δώρα του αγέρα» (Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, 1995) και οι «Ιστορίες του Ασημένιου Δάσους» (Εκδόσεις Κέδρος, 1990), όπου τα εξώφυλλα και οι εσωτερικές εικονογραφήσεις είναι του Διονύση, όπως αργότερα και στο βιβλίο «Ήλιος Ήλιος και Βροχή» (Εκδόσεις Κέδρος, 1995). Από εκεί και πέρα, συνέχισε η κα Βαλάση, ο Διονύσης άρχισε να επιμελείται εικονογραφήσεις, όπως στο βιβλίο «Το φεγγαράκι πάει εκδρομή» (Εκδόσεις Λωτός, 1991), ένα βιβλίο που περιείχε παλιές εικόνες και έγινε μπεστ σέλερ, από ανθρώπους 30-35 χρονών που έπαιζαν στα παιδικά τους χρόνια με αυτού του είδους τις εικόνες.

Ακολούθησαν στη συνέχεια πολλά άλλα βιβλία όπως: το «Σχολείο Παιχνιδιών» (Εκδόσεις Λωτός, 1991) με εικονογραφήσεις από φωτογραφίες παλιών παιγνιδιών (τα περισσότερα ήταν τότε, ελλείψει πλαστικού, από κόκαλο χελώνας), «Ας παίξουμε πάλι», ένα βιβλίο που βασίζεται σε παιγνίδια απ΄ όλη την Ελλάδα, έγινε μαζί με την Μαρούλα Κλιάφα και κυκλοφόρησε σε δύο εξώφυλλα κ.ά.

Όπως πληροφορηθήκαμε από τους δυο δημιουργούς αυτοί ήταν που καθιέρωσαν τα θεματικά ημερολόγια, που αποτέλεσαν για κάποιους αγοραστές συλλεκτικά αντικείμενα. Το έτος 2000 κυκλοφόρησε το τελευταίο, αφού βλέποντας οι περισσότεροι εκδότες ότι το είδος αυτό έχει πέραση, άρχισαν να κάνουν το ίδιο. Παρότι είμαι γνωστή ως συγγραφέας βιβλίων για παιδιά και σπάνια με ενδιαφέρουν οι μεγάλοι, κάποια στιγμή προέκυψε η «Πριγκίπισσα της Παλμύρας» (Εκδόσεις Κέδρος, 1993) που αποπνέει βυζαντινή ατμόσφαιρα, συνέχισε η κα. Βαλάση.

Στη συνέχεια οι καλλιτεχνικοί τους δρόμοι φαίνονται να «χωρίζουν», «τον πρόδωσα» λέει η κα. Βαλάση και άρχισα συνεργασίες με τις φίλες μου. Η πιο πρόσφατη μάλιστα δημιουργία της με την Μαρούλα Κλιάφα, που ξεχάσαμε δυστυχώς, τώρα που κοιτάω τις πρόχειρες σημειώσεις, τον τίτλο του βιβλίου, περιέχει φωτογραφίες από την Λευκάδα, «ο ουρανός είναι δικός σας, έχει φωτογραφηθεί στις Αλυκές», ανέφερε η κα. Βαλάση. Το ίδιο βέβαια έκανε και ο Διονύσης που άρχισε να εικονογραφεί βιβλία άλλων φίλων συγγραφέων.

Να αναφέρουμε ακόμη τα οπτικοακουστικά εκπαιδευτικά προγράμματα των δύο δημιουργών, που τα ονόμασαν «Πολύπτυχο», ένα άλλο κομμάτι παράλληλων βίων αυτή τη φορά και όχι βίβλων. Να σταθούμε μόνο στους τίτλους δύο από αυτών:  «Μ’ ένα βιβλίο πάω σινεμά» και «Από το σκληρό βράχο στον σκληρό δίσκο», όπου παρέχεται η δυνατότητα στα παιδιά να μάθουν παίζοντας και όχι αναγκαστικά. Το δεύτερο υλοποιούνταν μάλιστα για αρκετό διάστημα παράλληλα με έκθεση από πρωτότυπα υλικά γραφής, όπως πέτρες, παπύρους, περγαμηνές, βιβλία χειρόγραφα και τυπωμένα, κάθε είδους, σχήματος και μεγέθους, πρέσες, εργαλεία και υλικά βιβλιοδεσίας, στην Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη της Αθήνας. Μέσα από την εικόνα μπορεί να καλλιεργηθεί η αγάπη για το βιβλίο, όπως ειπώθηκε από τους δημιουργούς.

Κλείνοντας να πούμε ότι στο χώρο της εκδήλωσης λειτούργησε Έκθεση Βιβλίου του ζεύγους «στη ζωή και στην τέχνη» Ζωής και Διονύση Βαλάση και ότι την άλλη μέρα επισκέφτηκαν σχολεία του νησιού μας…