Άγιος Βασίλειος: Ο μικρότερος των οικισμών των «Ηνωμένων Πολιτειών» της Λευκάδας

Καταπράσινο τοπίο, θορυβώδη τρεχούμενα νερά, πολλές αυτοφυείς δάφνες που βρίσκονται την εποχή αυτή σε πλήρη άνθηση, λιγοστά ερειπωμένα -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- σπίτια πνιγμένα από την οργιώδη βλάστηση, αυτός είναι ο οικισμός του Αγίου Βασιλείου, ο μικρότερος εκ των οικισμών των «Ηνωμένων Πολιτειών» της Λευκάδας (Η.Π.Λ.), που απαρτίζονται ακόμη από τους οικισμούς Νικολή και Μανάση, για τους οποίους θα επανέλθουμε, ενώ δεν γνωρίζουμε αν ο οικισμός Άγιοι Θεόδωροι ανήκει όντως στην «Ομοσπονδία» των Η.Π.Λ.

«ΝΙΚΟΛΗ κάτοικοι 126 – ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ κάτοικοι 63 – ΜΑΝΑΣΗ κάτοικοι 140. Απόκεντροι και απρόσιτοι μικροσυνοικισμοί, ανήκοντες εις τον τέως Δήμον Απολλωνίων και εντός βαθυτάτης χαράδρας (εκ των χωρίων Κομηλιού και Χορτάτων αρχομένης και ληγούσης εις τον κάμπον Βασιλικής) κείμενοι, είνε μάλλον κρύπται, εντός των βράχων εκτισμέναι από πολλών ετών, ως κρυσφύγετα των κατά την εποχήν των πειρατών (Κουρσάρων) διωκομένων.» (Πηγή: Παναγιώτης Θ. Κουνιάκης, Η νήσος Λευκάς από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ΄ ημάς: Ήθη-Έθιμα-Εξελίξις & Δράσις των πολιτικών αυτής ανδρών, 1928).