Παράνομη χωματερή: Μια τοξική «βόμβα» στην καρδιά της Λευκάδας

Συστάθηκε πλατιά και ανοιχτή Επιτροπή Φορέων και Συλλόγων με σκοπό τη διερεύνηση σε βάθος του προβλήματος των συχνών πυρκαγιών, μιας ενδεχόμενης ενεργής υπόγειας πυρκαγιάς και της εκπομπής επικίνδυνων αέριων ρύπων – Αναμένονται εξελίξεις

Βρίσκεται δίπλα από την μαρίνα της Λευκάδας, κολλητά με τον πρόχειρο οικισμό των Ρομά, σε απόσταση αναπνοής από σπίτια και σχολικά συγκροτήματα της πόλης μας. Στις παλιές Αλυκές, πάνω στη θάλασσα, σε μια περιοχή ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, προστατευόμενη δηλαδή.

Την περπατήσαμε, μέχρι παρεξηγήσεως, πριν δυο τρεις μέρες, με αφορμή μια σύσκεψη φορέων που έλαβε χώρα τη Δευτέρα το βράδυ, ύστερα από πρωτοβουλία της εκπαιδευτικής κοινότητας του Α΄ Λυκείου Λευκάδας (Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων, Σύλλογος διδασκόντων, 15μελές Συμβούλιο Μαθητών) και στην οποία συμμετείχαν πολλοί άλλοι εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων του τόπου μας:

• – Καίει; Όχι, με σαφήνεια όχι, εμφανώς τουλάχιστον. Δεν είδαμε, όπως κάποιες άλλες φορές, να βγαίνει επιφανειακά από κάπου καπνός, οπότε απαντάμε όχι, κατά το σύνηθες «όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά».
• – Μήπως κουφοκαίει; Δεν το γνωρίζουμε και ούτε μπορούμε να πούμε επακριβώς τι συμβαίνει σε 5-10 μέτρα κάτω από τους λόφους των σκουπιδιών. Μπορεί και να καίει υπόγεια, μπορεί να υπάρχουν μικροεστίες, μπορεί και όχι, χρειάζεται μια ενδελεχέστερη παρακολούθηση και διερεύνηση, αφού όπως μας πληροφορεί ένας γνώστης του αντικειμένου, όπως μπορείτε να διαβάσετε πιο κάτω, οι υπόγειες πυρκαγιές μπορεί να είναι μεν ενεργές για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά αθέατες.

Εκείνο που μπορούμε να πούμε με ακρίβεια είναι ότι κάθε τόσο και λιγάκι, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες με τις αυξημένες θερμοκρασίες, εκδηλώνονται πυρκαγιές στη χωματερή, είτε από αυτανάφλεξη, που είναι και το πιο σύνηθες φαινόμενο, είτε από αμέλεια. Ως προς το δεύτερο, αναφερόμαστε στην εδώ ανακοίνωση της Δημοτικής Αρχής. Το φαινόμενο αυτό των συχνών πυρκαγιών είναι εξάλλου καταγεγραμμένο και απαντάται στις περισσότερες ανεξέλεγκτες χωματερές, η συντριπτική όμως πλειοψηφία των οποίων δεν βρίσκεται μέσα σε κατοικημένες περιοχές, όπως συμβαίνει στην πόλη μας.

Μια τέτοια μεγάλης έκτασης πυρκαγιά είχε λάβει χώρα πέρυσι το καλοκαίρι, στις 23 Αυγούστου, η οποία σιγόκαιγε για πολύ καιρό, αν και αμφιβάλλουμε κατ΄ ουσία αν σβήστηκε και ποτέ, αφού μήνες αργότερα -26 Οκτωβρίου 2012- η χωματερή «κάπνιζε απερίσπαστα» – δείτε και την εδώ ανοιχτή επιστολή του Συλλόγου Γονέων Μουσικού Σχολείου (17.10.2012).

Αναμφισβήτητο γεγονός είναι πάλι, και εδώ είναι μια από τις λίγες φορές που κάνουμε χρήση σε αυτή τη σελίδα της ακαδημαϊκής μας κατάρτισης, ότι κατά την καύση απορριμμάτων σχηματίζονται και απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα πολυχλωριωμένες διβενζοδιοξίνες [Δες και εδώ] και διβενζοφουράνια, πολυχλωριωμένα διφαινύλια , σκόνη βαρέων μετάλλων κ.λπ., με αποδεδειγμένα βραχείες ή χρόνιες επιβλαβείς επιδράσεις στον άνθρωπο (καρκινογενέσεις, γενετικές ανωμαλίες, ηπατικές βλάβες, δερματοπάθειες), οι συγκεντρώσεις των οποίων ποικίλουν ανάλογα με την ποσότητα των πλαστικών, μπαταριών, χρωμάτων, ηλεκτρονικών αποβλήτων κ.λπ. που εκτίθενται στη φωτιά. Και σε όλα αυτά θα πρέπει να συμπεριλάβουμε τη ρύπανση του εδάφους, των υπόγειων και των επιφανειακών υδάτων κ.λπ. – αρκεί να αναφέρουμε ότι μια τάφρος που χωρίζει κατά κάποιο τρόπο τη χωματερή από τη λιμνοθάλασσα και το κανάλι είναι κατάμαυρη από τα στραγγίσματα.

Ας ακούσουμε όμως τι λέει για το όλο πρόβλημα ένας ειδήμονας, ο Καθηγητής του Ε.Μ.Π. (Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής) Δημήτριος Καλιαμπάκος, με την εμπειρία του, μεταξύ άλλων, ως Επιστημονικός Σύμβουλος επί πολλά έτη της Νομαρχίας Δυτικής Αττικής σε θέματα διαχείρισης και ασφάλειας του ΧΥΤΑ της Φυλής, με την από τις 29.03.2013 επιστολή του προς το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του Α΄ Λυκείου Λευκάδας, στον οποίο απευθύνθηκαν οι διοργανωτές της σύσκεψης – οι επισημάνσεις με έντονα γράμματα είναι δικές μας:

Και συνεχίζει ο καθηγητής στην επιστολή του με το πιο κάτω σημείο που αφορά στη «διάγνωση για το χαρακτήρα του προβλήματος», ένα θέμα στο οποίο οι διοργανωτές επικεντρώθηκαν αρκετές φορές, κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, καταλογίζοντας σοβαρές ευθύνες στη Δημοτική Αρχή για την αδράνειά της:

Ποιος όμως θα πρέπει να απευθυνθεί; Μα η Δημοτική Αρχή σαφώς, η καθ΄ ύλην αρμόδια Αρχή για τη διαχείριση της χωματερής. Τώρα όμως γιατί δεν το κάνει δεν το γνωρίζουμε. Σε αυτή την κατεύθυνση πάντως είναι αποφασισμένοι να πιέσουν οι εκπρόσωποι των φορέων και συλλόγων, για τη διάγνωση κατ΄ αρχάς του χαρακτήρα του προβλήματος, μαζί με κάποια άλλα πράγματα, όπως π.χ. να γίνουν, έστω και τώρα, οι απαραίτητες μετρήσεις, οι οποίες θα πρέπει να αναφέρουμε ότι είναι αρκετά περίπλοκες και απαιτείται τόσο ειδική τεχνογνωσία, όσο και κατάλληλος εργαστηριακός εξοπλισμός. Το τμήμα της ΠΕ Λευκάδας δεν είναι σε θέση να κάνει αυτού του είδους τις μετρήσεις ρύπων, οπότε απομένει το ΥΠΕΚΑ, στο οποίο έχει διαβιβαστεί ήδη αίτημα, αλλά… περιμένουν ακόμη.

Όπως αναφέρθηκε επίσης στη σύσκεψη αυτό που προέκυψε και στην τελευταία συνάντηση με τη Δημοτική Αρχή είναι ότι γίνεται συμψηφισμός των δύο προβλημάτων, της συνολικής διαχείρισης των σκουπιδιών και της φωτιάς, που ενδεχόμενα να καίει ακόμα υπόγεια στη χωματερή. Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι… Και ως τότε, μέχρι τους ΣΜΑ, τη δεματοποίηση, τη μεταφορά ενδεχόμενα στην Πάλαιρο των σκουπιδιών, σύμφωνα με τον περιφερειακό σχεδιασμό, τι γίνεται;

Τελειώνοντας να αναφέρουμε ακόμη ότι στη σύσκεψη προτάθηκε και συστάθηκε μια ευρεία επιτροπή, στην οποία θα συμμετέχει ένας εκπρόσωπος από κάθε φορέα ή ενδιαφερόμενο σύλλογο, που θα είναι ανοιχτή σε όποιον θελήσει στην πορεία να συμμετάσχει. Η Επιτροπή αυτή θα εκπροσωπείται προς τα έξω από κάποιο ευέλικτο συντονιστικό όργανο, στο οποίο θα πρέπει να συμμετέχει λόγω της φύσης των προβλημάτων οπωσδήποτε ένας εκπρόσωπος του Τεχνικού Επιμελητηρίου και ένας εκπρόσωπος του Ιατρικού Συλλόγου. Αποφασίστηκε να ξεκινήσει άμεσα μια πλατιά ενημέρωση του κόσμου και να γίνει συνάντηση, παρουσία των επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων, με τη Δημοτική Αρχή (στη σύσκεψη συμμετείχαν και πήραν το λόγο ο επικεφαλής της Δημοτικής Κίνησης «Όλοι για τη Λευκάδα» Κώστας Δρακονταειδής και ο Επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Γερ. Αραβανής).