Για το καμπαναριό του Αγίου Σπυρίδωνα στον οικισμό του Αλεξάνδρου (αναν.)

Πέρασε κάμποσος καιρός από τότε που κατεδαφίστηκε, λόγω επικινδυνότητας, το καμπαναριό του Αγίου Σπυρίδωνα στον ορεινό οικισμό της τοπικής κοινότητας Αλεξάνδρου, τον Αλέξανδρο. Ή Μαυρογιαννάτα, όπως συνηθίζεται ακόμη να αποκαλείται από πολλούς ντόπιους μέχρι σήμερα ο οικισμός και όπως είναι επίσης καταγεγραμμένος σε ένα μεγάλο μέρος της τοπικής ιστοριογραφίας. Πριν λίγες μόλις μέρες μας δόθηκε η ευκαιρία να έχουμε κάποιες φωτογραφίες και επανερχόμαστε.

Είναι πράγματι γεγονός ότι το διώροφο καμπαναριό, δωρεά κάποιου Φρεμεντίτη (δεν θυμόμαστε τώρα το μικρό του όνομα), που είχε κατασκευαστεί στα μέσα της δεκαετίας του 1930 1950 (δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη αν ολόκληρο τα καμπαναριό έγινε την εποχή εκείνη, αφού υπάρχουν κάποιες μαρτυρίες που λένε ότι τότε έγινε μόνο η επέκταση του με την κατασκευή του πάνω ορόφου), είχε καταστεί επικίνδυνο λόγω αποσάθρωσης στο μπετόν και της σοβαρής διάβρωσης του οπλισμού του σε διάφορα σημεία περιμετρικά.

Όμως, είναι επίσης γεγονός ότι το καμπαναριό, που βρισκόταν στην όμορφη και ευρύχωρη πλατεία του χωριού, ήταν όλα αυτά τα χρόνια το σήμα κατατεθέν του οικισμού. Μπορεί η υλική αξία του οικοδομήματος, σε μια εποχή που όλα μετριούνται σε χρήμα, να ήταν όντως αμελητέα. Ακόμη και η αρχιτεκτονική ή αισθητική του, αν θέλετε, αξία. Αντίθετα όμως από συναισθηματικής πλευράς ήταν πολύ μεγάλη. Ιδιαίτερα για τη γενιά των πατεράδων μας αλλά και τη δική μας ακόμη.

Για το λόγο αυτό πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να είχε διατηρηθεί, αφού γινόταν πρώτα οι απαραίτητες επιδιορθωτικές εργασίες. Με τις δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα η συντήρησή του για την αποκατάσταση της στατικής του επάρκειας και προς αποφυγή επικίνδυνων καταστάσεων θα ήταν εύκολη υπόθεση. Εξαιρουμένου ενδεχομένως του κόστους. Αντ΄ αυτού προτιμήθηκε η κατεδάφισή του, με τη σύμφωνη μάλιστα γνώμη των καθ΄ ύλην αρμοδίων αλλά και πολλών κατοίκων του ακμάζοντος κάποτε οικισμού, που διαμένουν όμως σήμερα μόνιμα στον παραλιακό οικισμό της Νικιάνας.

Ακούσαμε ότι θα προχωρήσει άμεσα και η κατεδάφιση της πέτρινης βάσης πάνω στην οποία στηριζόταν το καμπαναριό. Η οποία βάση θα πρέπει να αναφέρουμε ότι προϋπήρχε του κατεδαφισθέντος καμπαναριού, αφού σπάνια συναντούσε κανείς την εποχή εκείνη ναό, και δη ενοριακό, χωρίς κωδωνοστάσιο. Στην πάνω σειρά της βάσης σώζεται μάλιστα ακόμη μέχρι σήμερα μια πέτρα με ένα ανάγλυφο πρόσωπο, σφραγίδα, ίσως, του μάστορα που το κατασκεύασε. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η βάση τουλάχιστον θα μπορέσει να διασωθεί ως έχει.

Στις προθέσεις επίσης κάποιων είναι να κατασκευαστεί λίγο πιο δίπλα ένα πέτρινο καμπαναριό. Η καμπάνα, για όσους ρωτούν, βρίσκεται σήμερα στο εσωτερικό της εκκλησίας, που δεν καταγράφεται στον καταστιχωτικό χάρτη της Λευκάδας που σχεδίασε στα 1688 κατ’ εντολήν του Φραγκίσκου Μοροζίνη ο Δημόσιος Μηχανικός στην υπηρεσία της Βενετίας Sebastian Alberti. (Δες εδώ κι εδώ). Οπότε θα πρέπει ο ναός να έγινε μεταγενέστερα. Στο χάρτη του Sebastian Alberti απεικονίζονται το μοναστήρι του Αη Γιώργη (Mon. di S. Zorzi) και η εκκλησία του Αη Νικόλα (S. Nicola) στα Κολυβάτα.