Τοπωνύμια του τόπου μας: «Μονοθυατέρα», μια κορυφή στο δάσος των Σκάρων

Ένα μεγάλο διχαλωτό κοντρί, ύψους δυόμισι περίπου μέτρων και πλάτους ενός μέτρου, καθισμένο πάνω σε βάθρο, αυτή είναι η «Μονοθυατέρα», απ΄ όπου πήρε την ονομασία της η ομώνυμη κορυφή στο δάσος των Σκάρων. Θυατέρα στη λευκαδίτικη ντοπιολαλιά είναι η θυγατέρα και το πρώτο συνθετικό, παραφρασμένο όπως έχει φτάσει σε μας, είναι η μάνα.

Μαναθυατέρα, λοιπόν, και έχει την εξήγησή της η προέλευση του τοπωνυμίου, αφού το ορατό από μακρυά κοντρί μοιάζει με μάνα να κρατάει στην αγκαλιά την κόρη της, την θυατέρα της.

Γράφει στην εισαγωγή του βιβλίου του «Τα τοπωνύμια της Λευκάδας» ο Τάσος Π. Κοντομίχης: «Τα τοπωνύμια, όπως ορθά ειπώθηκε, είναι «η υπόγεια φωνή της Ιστορίας» και πολλές φορές δεν είναι εύκολο να προσδιορίσει κανείς την καταγωγή τους, το χρόνο ονοματοθεσίας τους, την ετυμολογία τους και την ιστορική τους σημασία… Γεγονότα που συχνά δεν καταγράφονται λεπτομερώς στην επίσημη ιστορία, γίνονται θρύλοι, με ποικίλες παραλλαγές, γίνονται μυθεύματα που κρύβουν μέσα τους μια φωνή όντως ιστορική, μια φωνή αγώνων ή μια προσωπική περιπέτεια…».

Η παράδοση, λοιπόν, θέλει τις δύο γυναίκες, τη μάνα και την κόρη, να έχουν πάει να μαζέψουν ξύλα στο δάσος των Σκάρων, και τις μαρμάρωσε στο μέρος αυτό ο Γραίγος¹, ο βορειοανατολικός αυτός ψυχρός άνεμος. Το μάζεμα των ξύλων ήταν μέχρι πριν λίγες δεκαετίες συνηθισμένο φαινόμενο για τους κατοίκους των ορεινών οικισμών της περιοχής Αλεξάνδρου, που μάζευαν τα ξύλα του χειμώνα στους λόγγους των Σκάρων, κουμαριές, σχιναριές, φελικιές και πουρνάρια, αφήνοντας όμως απείραχτα τα μεγάλα δένδρα του δάσους, τα ρουπάκια.

Την Επιπακτίς, μια άγρια ορχιδέα, που ίσως να βγαίνει στους Σκάρους, δεν την βρήκαμε ούτε αυτή τη φορά, αντ΄ αυτής απαντήσαμε πάλι, ψηλότερα όμως τώρα, την πυραμιδική ορχιδέα (Anacamptis pyramidalis), που την είχαμε βρει πρόσφατα στους πρόποδες του δάσους, και άλλα που τα παρουσιάζουμε στην πιο κάτω φωτοσειρά με 31 φωτογραφίες.

____________________________________
¹ Τάσος Π. Κοντομίχης, «Τα τοπωνύμια της Λευκάδας», Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα, 2000.