Έρη Ρίτσου: Η Ρωμιοσύνη γράφτηκε για όσους πολέμησαν τους ναζί και τον φασισμό…

Η Έρη Ρίτσου, κόρη του Γιάννη Ρίτσου, γράφει για τη Ρωμιοσύνη που ακούστηκε στο συλλαλητήριο στην Αθήνα

«Η Ρωμιοσύνη γράφτηκε από τον Γιάννη Ρίτσο αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταξύ 1945-47, μέσα στον εμφύλιο, και είναι μια εποποιία της Αντίστασης του Ελληνικού λαού κατά των Ναζί.

Η Ρωμιοσύνη μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη, μετά τον ξυλοδαρμό του καθώς και άλλων αριστερών από τους χωροφύλακες στον Πειραιά, ανήμερα των Φώτων το 1966. Μέσα στα αίματα ο Μίκης επιστρέφει σπίτι του και βρίσκει ένα αντίτυπο της Ρωμιοσύνης που μελοποιεί μέσα σε λίγες ώρες.

Είτε φασίστες την τραγουδήσουν, είτε πατριδολάγνοι, είτε πατριδοκάπηλοι, είτε δωσίλογοι, είτε άσχετοι, είτε ανύποπτοι, η Ρωμιοσύνη είναι το ποίημα που είναι, γράφτηκε για το λόγο που γράφτηκε και αυτό ΔΕΝ ΑΛΛΑΖΕΙ.

Βέβαια ο Ρίτσος όταν έγραφε τους στίχους αυτούς δεν είχε υπ΄ όψιν του τη συγκεκριμένη σημερινή χρήση από τα πάσης φύσεως παλληκάρια που γίνανε μαλλιά κουβάρια…

(Εκτός και αν η χρήση από πλευράς διοργανωτών είναι μια συμβολική χειρονομία συμφιλίωσης με τη γείτονα χώρα. Επί μακεδονικού εδάφους όλοι μαζί, το χώμα της Μακεδονίας είναι δικό τους και δικό μας! Οπότε, πάσο!)

Ὅλοι διψᾶνε. Χρόνια τώρα. Ὅλοι μασᾶνε μία μπουκιὰ οὐρανὸ πάνου ἀπ᾿ τὴν πίκρα τους.
Τὰ μάτια τους εἶναι κόκκινα ἀπ᾿ τὴν ἀγρύπνια,
μία βαθειὰ χαρακιὰ σφηνωμένη ἀνάμεσα στὰ φρύδια τους
σὰν ἕνα κυπαρίσσι ἀνάμεσα σὲ δυὸ βουνὰ τὸ λιόγερμα.

Τὸ χέρι τους εἶναι κολλημένο στὸ ντουφέκι
τὸ ντουφέκι εἶναι συνέχεια τοῦ χεριοῦ τους
τὸ χέρι τους εἶναι συνέχεια τῆς ψυχῆς τους –
ἔχουν στὰ χείλια τους ἀπάνου τὸ θυμὸ
κ᾿ ἔχουνε τὸν καημὸ βαθιὰ-βαθιὰ στὰ μάτια τους
σὰν ἕνα ἀστέρι σὲ μία γοῦβα ἁλάτι.

Ὅταν σφίγγουν τὸ χέρι, ὁ ἥλιος εἶναι βέβαιος γιὰ τὸν κόσμο
ὅταν χαμογελᾶνε, ἕνα μικρὸ χελιδόνι φεύγει μὲς ἀπ᾿ τ᾿ ἄγρια γένειά τους
ὅταν κοιμοῦνται, δώδεκα ἄστρα πέφτουν ἀπ᾿ τὶς ἄδειες τσέπες τους
ὅταν σκοτώνονται, ἡ ζωὴ τραβάει τὴν ἀνηφόρα μὲ σημαῖες καὶ μὲ ταμποῦρλα.

Για τον κύριο Μίκη Θεοδωράκη – του Νίκου Μπογιόπουλου

Όταν μπήκαν οι Αμερικάνοι στην Καμπούλ μπήκαν υπό τους ήχους του «Μαουτχάουζεν» του Μίκη Θεοδωράκη. Ήταν κάτι για το οποίο ο Μίκης Θεοδωράκης δεν είχε καμία ευθύνη.

Για το γεγονός ότι στο συλλαλητήριο στην Αθήνα μετά το τέλος της ομιλίας του κυρίου Θεοδωράκη ακούγονταν οι μελοποιημένοι στίχοι του Γιάννη Ρίτσου και από κάτω χόρευαν ο Μιχαλολιάκος, ο Κασιδιάρης και οι Παναγιώταροι, γι’ αυτό την κύρια, την αποκλειστική, την απόλυτη ευθύνη φέρει ο ίδιος ο κύριος Μίκης Θεοδωράκης.

Πριν από λίγες μέρες στον «Ημεροδρόμο» είχαμε γράψει τα εξής:

«Ο Μίκης Θεοδωράκης σύμφωνα με ανακοινώσεις που έχουν γίνει – και δεν έχουν μέχρι τώρα διαψευστεί από τον ίδιο – θα είναι κεντρικός ομιλητής στο εν λόγω συλλαλητήριο. Πράγμα που ήδη αξιοποιούν πολλοί και διάφοροι για το «ξέπλυμά τους». Εφόσον αυτό συμβεί, δύο κουβέντες. Πρώτη κουβέντα: Κρίμα… Δεύτερη κουβέντα: Ο μουσικοσυνθέτης Θεοδωράκης δεν έχει το αλάθητο. Κι αν αυτό ισχύει για τον παγκόσμιο μουσικοσυνθέτη Θεοδωράκη, πόσω μάλλον για τον «πολιτικό» Θεοδωράκη. Η άποψη που έχει για το «Μακεδονικό» ο Μίκης είναι λαθεμένη. Μεγαλύτερο, όμως, θα είναι το λάθος να υπερασπιστεί αυτή τη λάθος θέση του με το ασύγγνωστο λάθος μιας συμμετοχής του σε ένα συλλαλητήριο με τέτοιους διοργανωτές και με τέτοια συνθήματα. Από εκεί και πέρα τον μουσικοσυνθέτη Θεοδωράκη, αλλά και τους αγώνες του, δεν μπορεί να τους «κοντύνει» κανείς. Ούτε καν ο ίδιος».

Σήμερα αποδείχθηκε ότι υπήρξε κάποιος που επιχείρησε όντως να «κοντύνει» τον μουσικοσυνθέτη Θεοδωράκη. Κι ήταν ο ίδιος. Ο πολιτικός κύριος Μίκης Θεοδωράκης. Που επέτρεψε το έργο του του να γίνει το ηχητικό φόντο σε μια συγκέντρωση που «όσοι συμμετείχαν δεν ήταν όλοι φασίστες», αλλά που όλοι οι φασίστες ήταν εκεί.

Όσο για την ομιλία του; Οι ύμνοι και οι πανηγυρισμοί από εκείνους που πολέμησαν τα τραγούδια του, από εκπροσώπους, από υποστηρικτές και «σπορές» αυτών που τα απαγόρευαν, αποτελούν ασφαλή ένδειξη για το περιεχόμενο της.

Έχει συμβεί όχι λίγες φορές, αλλού να βρίσκεται το έργο μεγάλων δημιουργών και αλλού να πορεύονται οι ίδιοι οι δημιουργοί.

Σε ό,τι μας αφορά θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε αρχές (http://www.imerodromos.gr/athliotita-tou-nikou-bogiopoulou/) και να πορευόμαστε σύμφωνα με τους στίχους των τραγουδιών που κανένας δεν μπορεί να λερώσει ή να παραφράσει. Αυτοί είναι οι στίχοι. Eλπίδα, φάρος και ξόρκι μαζί:

Όταν σφίγγουν το χέρι
ο ήλιος είναι βέβαιος για τον κόσμο

Όταν χαμογελάνε
ένα μικρό χελιδόνι
φεύγει μέσα απ’ τ’ άγρια γένια τους

Όταν σκοτώνονται, όταν σκοτώνονται
η ζωή τραβάει την ανηφόρα
με σημαίες, με σημαίες
με σημαίες και με ταμπούρλα

Η ζωή τραβάει την ανηφόρα
με σημαίες, με σημαίες
με σημαίες και με ταμπούρλα

Όταν σκοτώνονται, όταν σκοτώνονται
η ζωή τραβάει την ανηφόρα
με σημαίες, με σημαίες
με σημαίες και με ταμπούρλα

(Γιάννης Ρίτσος)

(Πηγή: imerodromos.gr)