Του μενεξέ – To άνθος της άδολης αγάπης.

Χιλιοτραγουδισμένο το ίον το εύοσμον (Viola Odorata) από τον Γκαίτε ως τον Προυστ! Το άνθος που κατεξοχήν συνδέεται με την αθωότητα και την άδολη αγάπη. Καθισμένη στο πιάνο η Βίργκω του Λεμονοδάσους του Κοσμά Πολίτη τραγουδούσε για αυτό το γυρτό κρυμμένο κεφαλάκι,* για αυτό το μικρό καλό μενεξεδάκι!

Ένα πολυετές φυτό που δεν αρέσκεται στο φως αλλά στην υγρασία. Στην Ελλάδα, ανάλογα με την περιοχή, δίνουμε πολλά ονόματα (γιούλια, βιόλες, μενεξέδες κ.α), σ΄ αυτό το ποώδες φυτό με τα καταπράσινα φύλλα σε σχήμα καρδιάς και τα μωβ μοσχομυρισμένα λουλούδια που εμφανίζονται από τις αρχές του Φεβρουαρίου έως και τον Απρίλιο…

Για το άρωμα του μενεξέ, τον τρόπο εξαγωγής του πολύτιμου αυτού αποστάγματος από τον Tiemann & Krüger το 1893, τις μυθικές ποικιλίες της Violette της Πάρμας ή της Βικτωρίας, τη λατρεία του Ναπολέοντα Βοναπάρτη για τους μενεξέδες και τις μηχανορραφίες των βασιλικών αυλών γύρω από τα μυστικά της παραγωγής τους δε θα μιλήσουμε σήμερα. Ούτε και για τα μπουκετάκια με τους μενεξέδες που φορούσαν οι κυρίες αντί για καρφίτσα στα ταγέρ τους μέχρι και τις αρχές του 1960….

Η μόδα του μενεξέ έχει ξεπεραστεί. Πέρασε με μεγάλη ευκολία από τα ανθοπωλεία στα πανάκριβα ζαχαροπλαστεία της Ευρώπης και της Αμερικής.

Στου Demel στη Βιέννη διάσημοι οι χειροποίητοι καραμελωμένοι αρωματικοί μενεξέδες, ενώ στο Aix en Provence στην Place Richelme το ζελέ από μενεξέδες.

Στις Βρυξέλλες, ο Neuhaus γεμίζει τις σοκολάτες του με κρέμα μενεξέ… Εμείς, πάλι, μπορούμε να αγοράσουμε ακόμη από το περίπτερο μια ελληνική σοκολάτα ΙΟΝ, ναι ΙΟΝ, από το ίον το εύοσμον…

Καλλιεργούμε μενεξέδες όχι μόνο για την ομορφιά και την ευωδία τους αλλά κυρίως για τις σαλάτες. Έχουν μεγάλες ποσότητες βιταμίνη Α και C και αντιοξειδωτικές ιδιότητες γνωστές από τα αρχαία χρόνια. Δίνουν χρώμα και δένουν όμορφα με το πράσινο του μαρουλιού.

Ταιριάζουν επίσης πολύ με τις φρουτοσαλάτες ενώ στολίζουν εντυπωσιακά τις τούρτες των γενεθλίων…

Παλιότερα, τους μενεξέδες τους μάζευαν το πρωί, τους τύλιγαν με τα ίδια τους τα φύλλα σε μικρά μπουκετάκια και τους διοχέτευαν με καλάθια, τις περισσότερες φορές με τα πόδια, στην ανθαγορά της Αγίας Ειρήνης στο Μοναστηράκι. Στην παλιά Αθήνα στα κέντρα διασκέδασης, κυρίως στις Απόκριες, μαζί με το χαρτοπόλεμο γινόταν και λουλουδοπόλεμος, ο πόλεμος του μενεξέ!

……………………………

Πέντε φύλλα του σφεντάμου / κι άλλα δυο του μενεξέ / μες τον κόσμο δεν ξανάδα ωραιότερη από σε. // Μενεξέδες και ζουμπούλια και θαλασσινά πουλιά / σαν θα δείτε την καλή μου / χαιρετίσματα πολλά.

Παραλλαγή του παραδοσιακού Μενεξέδες και ζουμπούλια

* Ein Veilchen auf der Wiese stand,

gebückt in sich und unbekannt;

es war ein herzigs Veilchen.

Johan Wolfgang von Goethe, “Das Veilchen”, 1773, [μετάφραση Κ. Μέρμηγκας], μουσική Wolfgang Amadeus Mozart.

Πηγή: popaganda.gr – Από την Εύα Μαθιουδάκη. 03.03.2017

[Μας στάλθηκε από αναγνώστη μας με αφορμή πρόσφατη ανάρτηση με τίτλο: Γιούλι (Ίον το εύοσμον – Viola odοrata) … κι ανθίζει αυτή την εποχή]