Το σπηλαιοκκλήσι του Αγίου Στεφάνου στους Σφακιώτες Λευκάδας

Με την ευκαιρία της σημερινής εορτής του Αγίου Στεφάνου επανακοινοποιούμε ένα παλιότερο αφιέρωμά μας στο σπηλαιοκκλήσι του Αγίου Στεφάνου, τα «Μετέωρα» των Σφακιωτών, που βρίσκεται στην ανατολική πλαγιά του βουνού «Κουρκουμέλη» των Σφακιωτών.

Το σπηλαιοκκλήσι του Αγίου Στεφάνου βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τη Μονή του Προφήτη Ηλία στο Σπανοχώρι. Ένα διαμορφωμένο στο μεγαλύτερο μέρος του μονοπάτι που ξεκινά λίγο πιο πάνω από το καθολικό της Μονής του Προφήτη Ηλία και ανηφορίζει αρχικά για να κατηφορίσει στη συνέχεια οδηγεί με αρκετά ζιγκ-ζαγκ μέσα από μία όμορφη διαδρομή που προσφέρει εκπληκτική θέα στον Άγιο Στέφανο.

Προσοχή απαιτείται στο κατηφόρισμα λίγο πριν το σπηλαιοκκλήσι όπου δεν έχει διαμορφωθεί ακόμη πλήρως το μονοπάτι. Επίσης στα προστατευτικά κάγκελα στην τσιμεντένια εξέδρα πριν την είσοδο στο σπήλαιο που καλό θα ήταν να αντικατασταθούν άμεσα προτού συμβεί κάποιο ατύχημα.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΝΑΟΥ (Του Θοδωρή Γεωργάκη)

Ο ναός του Αγίου Στεφάνου βρίσκεται χτισμένος μέσα σε σπηλιά, ανατολικά του ναού του Προφήτη Ηλία Σπανοχωρίου και στην ελάχιστη απόσταση εκατό περίπου μέτρων απ’ τον Προφήτη Ηλία. Ο Άγιος Στέφανος είναι ένα φανταστικό εκκλησάκι μέσα σ’ ένα συναρπαστικό σύμπλεγμα βράχων, με εκπληκτική θέα προς τη Νικιάνα, τον Κάλαμο και τα Ακαρνανικά, γι΄ αυτό και αποκαλείται «Μετέωρα των Σφακιωτών».

Η αγριάδα της φύσης και η ανεπανάληπτη θέα αποζημιώνει τους επισκέπτες! Εδώ αξίζει να επισημάνομε την Σφακισάνικη παράδοση για την δημιουργία του σπηλαιώδους ναϊσκου του Αγίου Στεφάνου, για να παραμείνει αιώνια και ζωντανή, όπου, σύμφωνα με αυτή την παράδοση, ο ναΐσκος είναι πρωτοχριστιανικός, όπως ακριβώς το μοναστήρι των Αγίων Πατέρων. Σύμφωνα, πάντα, με την παράδοση είναι αφιερωμένο στον Στέφανο, έναν εκ των Τριών Αγίων Πατέρων, που ακολούθησαν τον επίσκοπο Λευκάδος Αγάθαρχο, μετά την Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ. Χ. ο οποίος Στέφανος ασκήτευσε εδώ μόνος για κάποιο χρονικό διάστημα.

Εικάζεται πως τα ονόματα των τριών Αγίων Πατέρων, που έφτασαν να μονάσουν στις υπόρροιες των Σκάρων, ήταν Παύλος, Αλέξανδρος και Στέφανος. Προς τιμήν του Παύλου πήρε το όνομα η βρύση που βρίσκεται κάτω απ’ το μοναστήρι των Αγίων Πατέρων, στον δρόμο για την Νικιάνα, προς τιμήν του Αλέξανδρου ονομάστηκε το χωριό Αλέξανδρος. Ο Στέφανος, πάντα επαναλαμβάνουμε βάσει της παράδοσης αυτής, αρρώστησε από μολυσματική ασθένεια και προκειμένου να μην την μεταδώσει και στους άλλους δύο, έφυγε και ήρθε ακριβώς εδώ στους βράχους, στην ανατολική πλαγιά του βουνού των Σφακιωτών «Κουρκουμέλη» και μόνασε, οι οποίοι βράχοι βρίσκονται αντικριστά με το μοναστήρι των Αγών Πατέρων.

Η επικοινωνία τους γίνονταν το βράδυ με το άναμμα του λυχναριού, όπου αντιλαμβάνονταν ότι ο Στέφανος ζεί… Σαν σταμάτησε το λυχνάρι να το ανάβει ο Στέφανος, οι άλλοι δύο κατάλαβαν ότι εκοιμήθη, τον μετέφεραν στον δικό τους χώρο σημερινό μοναστήρι των Αγίων Πατέρων, όπου και ετάφη. Εντυπωσιακή, όπως προαναφέραμε, η σπηλιά μέσα στην οποία βρίσκεται το εκκλησάκι και η οποία σπηλιά συνοδεύτηκε, απ’ την λαϊκή φαντασία, με τεράστιο φίδι, που φώλευε εδώ, ενώ οι εκδρομές, κατά το παρελθόν, στο συναρπαστικό αυτό εκκλησάκι, συνοδεύονταν από προλήψεις, όπως, η επιχείρηση να κολλήσει κάποιος μία δεκάρα στο τζάμι της εικόνας του Αγίου, προκειμένου να έχει τύχη και προκοπή…