Ένα γράμμα απ΄ τα παλιά (Βουλγαρία)
Το 1999 κυκλοφόρησε σε βουλγάρικες ιστοσελίδες -και αναπαράχθηκε και σε ελληνικές- μια επιστολή, συγγραφέας της οποίας φέρονταν να είναι ο Τοντόρ Ζίβκοφ, ιστορικός ηγέτης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας και του Κομμουνιστικού Κόμματος Βουλγαρίας. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, η επιστολή είδε το φως της δημοσιότητας 20 χρόνια μετά τη συγγραφή της, σύμφωνα με επιθυμία του ίδιου του Ζίβκοφ.
Η εγκυρότητα της επιστολής δεν έχει καταστεί δυνατό να διασταυρωθεί. Το περιεχόμενό της όμως έχει ενδιαφέρον, μιας και ο Τ. Ζίβκοφ φέρεται να απευθύνεται στο λαό της Βουλγαρίας, καλώντας τον να βγάλει συμπεράσματα με βάση την πείρα του από τα χρόνια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, αλλά και τη ζωή του τις τελευταίες δεκαετίες στον καπιταλισμό. Η επιστολή, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, έχει ως εξής:
«Αγαπητοί Βούλγαροι, θα ήθελα να σας αποκαλώ σύντροφοι, γιατί αυτοί ήσασταν για μένα…
Αγαπητοί σύντροφοι,
34 φορές σας απεύθυνα πρωτοχρονιάτικο χαιρετισμό. Ανασκόπησα όσα σας είπα κατά τη διάρκεια αυτών των ετών και αποφάσισα να σας μιλήσω για το μέλλον. Όταν λάβετε αυτό το χαιρετισμό, δεν θα είμαι ανάμεσα στους ζωντανούς. Αλλά αισθάνομαι υποχρεωμένος να κάνω κάτι τελευταίο χρήσιμο για τη χώρα μας.
34 φορές, εγώ και το Κόμμα, απολογούμασταν για όλα όσα κάναμε για σάς κατά τη διάρκεια του έτους. Η ανασκόπηση των χαιρετισμών επισημαίνει το μεγάλο άλμα που πετύχαμε ως λαός γι’ αυτά 34 χρόνια.
Ο πληθυσμός της χώρας μας στον πρώτο μου χαιρετισμό ήταν 7 εκατομμύρια και στον τελευταίο ήταν 9 εκατομμύρια.
Η οικονομία αναπτύχθηκε 23 φορές. Σκεφτείτε το – όταν διαβάζετε αυτό το μήνυμα θα έχουν περάσει περίπου 30 χρόνια από τότε που η Βουλγαρία εγκατέλειψε το Σοσιαλισμό. Σκεφτείτε αυτά τα 30 χρόνια αν πετύχατε αυτό που καταφέραμε τα τελευταία 34 χρόνια. Έχει αναπτυχθεί η οικονομία 23 φορές; Εμείς το κάναμε, ο λαός το πέτυχε, άρα ήταν δυνατόν.
Γιατί δεν συμβαίνει τώρα;
Χτίσαμε χιλιάδες νοσοκομεία και σχολεία. Αυξήσαμε σημαντικά το προσδόκιμο ζωής. Γιατί, από το 1989, έχει μειωθεί ξανά; Όταν διαβάζετε αυτό το μήνυμα, μετά από 20 χρόνια, κοιτάξτε πού βρίσκεστε…
Φυσικά, πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα μισούν το Σοσιαλισμό. Θα πουν υπήρχαν στρατόπεδα, καταστείλατε τους ανεπιθύμητους.
Η χώρα με τους περισσότερους κρατούμενους στον κόσμο είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες. Εκεί το 3% του πληθυσμού βρίσκεται στη φυλακή. Πολύ περισσότερο από ό,τι στη Σοσιαλιστική Βουλγαρία. Αλλά δεν είναι η μεγαλύτερη καταστολή. Η μεγαλύτερη καταστολή είναι η κυριαρχία των μεγάλων κεφαλαίων και των εταιρειών που καθορίζουν ποιος θα εργαστεί και πόσο θα πάρει. Αυτή η καταστολή είναι που καταστρέφει τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τις φυλακές μας!
Αλλά και οι ΗΠΑ έχουν φυλακές. Κρατούν τους ανθρώπους που χαρακτηρίζουν ως «τρομοκράτες», χωρίς δίκη και καταδίκη, για απεριόριστο χρόνο. Απαιτούν την έκδοσή τους από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου και οι περισσότερες χώρες τούς υπακούν.
Και για να σας πω, αγαπητοί συμπατριώτες, στο Σοσιαλισμό δεν φυλακίσαμε αθώους. Οι συγγενείς τους τώρα περηφανεύονται, διότι θα ντρέπονταν για το παρελθόν τους. Η αλήθεια είναι ότι δεν τιμωρήσαμε αθώους. Τιμωρήσαμε εγκληματίες, μεγάλους καπιταλιστές και ολιγαρχίες. Αυτούς για τους οποίους είμαι πεπεισμένος πως θα θελήσετε κι εσείς ένα Λαϊκό Δικαστήριο.
Αγαπητοί φίλοι, πριν φτάσουμε στο Σοσιαλισμό, είχαμε μελετήσει προσεκτικά τον Καπιταλισμό. Είναι πάντα ο ίδιος – ένα σύστημα στο οποίο μικρή ομάδα προνομιούχων παρασιτεί εις βάρος του λαού, ο οποίος λαός εξαντλείται.
Μετά από 20 χρόνια, που θα διαβάζετε αυτό το μήνυμα, είμαι βέβαιος ότι το κράτος θα κυριέψουν οι εγκληματίες, αυτοί θα γράψουν τους νόμους, θα σας επιβάλουν φόρους, τέλη, τιμές και όσα άλλα μέσα τους επιτρέπουν. Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξει μια μικρή ομάδα από υπερ-πλούσιους ανθρώπους που θα κλέβουν αδιάκριτα και δεν θα κρύβονται. Είμαι βέβαιος ότι ο λαός θα υποφέρει, αλλά θα έχει καθηλωθεί από την κυριαρχία, το φόβο και την αβεβαιότητα του αύριο.
Ο Καπιταλισμός εξαρχής είναι άδικος, δεν μπορεί να είναι διαφορετικός. Συγκεντρώνει τον πλούτο και μαζί με αυτόν τη δύναμη και τελικά η εξουσία αποδεικνύεται πηγή πλούτου, ενώ ο άνθρωπος γίνεται σκλάβος. Πάντα έτσι ήταν.
Αγαπητοί Βούλγαροι, θα σας επιδεικνύουν τον Καπιταλισμό ως καλύτερο από το Σοσιαλισμό μας, ξεγελώντας σας.
Πράγματι η Δύση είχε πλεονεκτήματα. Αλλά όχι λόγω του καπιταλισμού. Το τονίζω αυτό – όχι λόγω του καπιταλισμού. Είχε πλεονεκτήματα στην πραγματικότητα εξαιτίας του Σοσιαλισμού. Κάτω από το φόβο του συστήματός μας, οι καπιταλιστές στη Δύση άρχισαν να κάνουν παραχωρήσεις στους εργαζόμενους και έτσι βελτίωσαν την κατάστασή τους. Το σοσιαλιστικό σύστημα βοήθησε τον άνθρωπο στις καπιταλιστικές χώρες να ζήσει καλύτερα.
Αλλά να ξέρετε πως μετά την καταστροφή του Σοσιαλισμού, θα πάρουν όλα όσα είχαν δώσει στους εργάτες τους. Αυτό το καθεστώς ευημερίας έχει μεγάλο κόστος για τον καπιταλισμό, οπότε θα το αποσυνθέσουν. Χωρίς ανταγωνισμό με το Σοσιαλισμό, οι εταιρείες και οι τοπικές ολιγαρχίες θα πάρουν τα πάντα.
Η Δύση ήταν καλύτερη για δύο λόγους: Πρώτον είχε μια μεγαλύτερη βιομηχανική ιστορία, είχε αποκτήσει περισσότερη εμπειρία και περισσότερους πόρους. Και δεύτερον, αναγκάστηκε από το Σοσιαλισμό να εξασφαλίσει καλές συνθήκες για τους λαούς της για να αποφύγει την Επανάσταση.
Εάν συνεχίζαμε με το Σοσιαλισμό, ίσως μετά από άλλα 20-30 χρόνια βιομηχανικής ιστορίας, θα είχαμε φτάσει τη Δύση. Παρατηρήστε ότι είχαμε μόνο 45 χρόνια επιταχυνόμενης ανάπτυξης, κυνηγώντας κράτη με 400 χρόνια βιομηχανικής ιστορίας. Αυτή η σύγκριση ήταν άδικη, πράγμα που οδήγησε στο να την αποκαλώ ηλίθια άρνηση του Σοσιαλισμού.
Όταν διαβάζετε αυτές τις γραμμές, κοιτάξτε γύρω σας. Κοιτάξτε τη Δύση. Είμαι βέβαιος ότι θα δείτε τα συμπτώματα καταστροφής της κοινωνίας τους. Τα 20 χρόνια είναι αρκετά για να δείτε την πραγματική φύση του Καπιταλισμού.
Μπορείτε, μόνοι σας να το διαπιστώσετε από τις εξελίξεις, την άνοδο των διεθνών εντάσεων, το ξέσπασμα νέων πολεμικών συγκρούσεων – αυτά είναι τα σημάδια του αυξανόμενου άγριου καπιταλισμού… Πάντα έτσι ήταν, δεν μπορούν να κρυφτούν.
Αγαπητοί συμπατριώτες, πετύχαμε πολλά όσο ήμασταν μαζί. Και είναι δικό μου λάθος που επιτρέψαμε στον Καπιταλισμό να μας ξεγελάσει για άλλη μια φορά. Ίσως αν ήμουν πιο σοφός και πιο αποφασιστικός, δεν θα επέτρεπα αυτό που συνέβη το 1989 και να καταστρέψει τις ελπίδες του λαού, αφού συνέβη είμαι υπεύθυνος. Αλλά με το χέρι στην καρδιά, σας λέω ότι υπεύθυνος για την ενδεχόμενη αποκατάσταση του Σοσιαλισμού και τη διόρθωση των λαθών είναι μόνο ο λαός. Το μέλλον είναι δικό σας. Καταφέραμε μια φορά να νικήσουμε τον Καπιταλισμό, όσο ακατόρθωτο κι αν φαινόταν. Ανοικοδομήσαμε τον ευτυχισμένο κόσμο του Σοσιαλισμού. Ο Σοσιαλισμός είναι ο λαός που κατέχει την απόλυτη δύναμη στην κοινωνία. Εάν το θελήσετε ως λαός, μπορείτε να τον αποκτήσετε εκ νέου και κανένα καταπιεστικό καθεστώς δεν μπορεί να σας σταματήσει…
Αγαπητοί συμπατριώτες,
Αυτό που υπήρχε, εκ νέου θα γίνει…
Πιστεύω σε αυτό …
Todor Zhivkov, 1998».
Οι φωτογραφίες είναι από πρόσφατη επίσκεψη συντοπιτών μας στη Βουλγαρία. Δείχνουν το Μνημείο – Μπούζλουντζα και το Μνημείο που είναι αφιερωμένο στην απελευθέρωση της Φιλιππούπολης από τον Κόκκινο Στρατό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Πολλά μνημεία της εποχής εκείνης εγκαταλείπονται και ερημώνουν με απώτερο σκοπό τη διαγραφή της προσφοράς του σοσιαλισμού από τη συλλογική μνήμη.