Oι Λευκαδίτες Αγωνιστές του 1821

Έτσι απλά… Εις Τιμήν και Μνήμην…

Καραϊσκάκης και Κατσαντώνης!

Γράφει
ο Θοδωρής Γεωργάκης

Φέρτε τo Γένος Στρατηγοί ξανά στο πρωτοσκάλι!
Δέστε, η Ελλάδα σας χυμά… Ρηγόπουλα σας κράζει…
Τραγούδια κρασοπότιστα, Ρωμαίικα κινείστε,
λυγεροκάμωτα κορμιά σκύψτε και προσκυνείστε…
Το πάναγνο δροσόνερο της Λευτεριάς σταλάζει…

Θ. Γ

ΟΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΕΣ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ ΧΩΡΙΚΟΙ ΤΟ 1819 ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΑΓΓΛΩΝ ΠΟΥ ΠΗΡΑΝ ΚΑΤΟΠΙΝ ΜΕΡΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ 1821

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΤΑΥΡΑΚΑΣ Ή ΠΑΝΑΔΑΣ

Απ’ την Καρυά! Αρχηγός στην Εξέγερση των Χωρικών! «Αποστολάκης ο Αγιομαυρίτης», όπως τον αποκαλούσαν οι συναγωνιστές του! Σκοτώθηκε στο Σκουλένι της Μολδοβλαχίας, ηγούμενος εκατόν πενήντα γενναίων Ηπειρωτών και Σφακιωτών!

ΘΩΜΑΣ ΧΑΛΙΚΙΑΣ

Απ’ το Σπανοχώρι των Σφακιωτών. Αρχηγός στην Εξέγερση των Χωρικών! Πήρε μέρος στην μάχη του Ανατολικού (Αιτωλικό)

ΠΑΠΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΕΛΑΣ Ή ΔΡΑΓΑΝΙΩΤΗΣ

Ιερέας στα Ασπρογερακάτα των Σφακιωτών. Αρχηγός στην Εξέγερση των Χωρικών!

ΜΗΝΑΣ ΧΑΛΙΚΙΑΣ

Απ’ το Σπανοχώρι των Σφακιωτών. Πολεμιστής στην Εξέγερση των Χωρικών! Πήρε μέρος στη μάχη του Ανατολικού (Αιτωλικό)

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΖΑΒΕΡΔΙΝΟΣ

Απ’ το Σπανοχώρι των Σφακιωτών. Πολεμιστής στην Εξέγερση των Χωρικών!

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΩΤΕΙΝΟΣ

Απ’ την Κατούνα. Πολεμιστής στην Εξέγερση των Χωρικών!

ΝΙΚΟΛΕΤΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ

Απ’ την Κοντάραινα. Πολεμιστής στην Εξέγερση των Χωρικών! Πήρε μέρος στη μάχη του Νεόκαστρου. Σκοτώθηκε στη μάχη της Κατούνας του Ξηρόμερου

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ

Απ’ την Κοντάραινα. Αδερφός του Νικολέτου. Πολεμιστής στην Εξέγερση των Χωρικών!

ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΛΜΟΣ

Απ’ τον Πόρο. Πολεμιστής στην Εξέγερση των Χωρικών. Πήρε μέρος σε μάχες στην Κρήτη

ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΑΣΠΡΟΓΕΡΑΚΑΣ

Απ’ τα Ασπρογερακάτα των Σφακιωτών. Πολεμιστής στην Εξέγερση των Χωρικών! Αγωνίστηκε στη Βόνιτσα, στο Νεόκαστρο, στην πολιορκία του Μεσολογγιού και σκοτώθηκε δίπλα στον Παπαφλέσσα στο Μανιάκι!

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΣΠΡΟΓΕΡΑΚΑΣ

Απ’ τα Ασπρογερακάτα. Πολεμιστής στην Εξέγερση των Χωρικών! Αγωνίστηκε στη Βόνιτσα, στην Άρτα, στο Νεόκαστρο, στις Κρεμμύδες, στου Σελλά, στην Αθήνα και στο Βερούτι!

ΣΠΥΡΟΣ ΚΟΥΝΙΑΚΗΣ

Απ’ του Πρεμεντινού των Σφακιωτών. Πολεμιστής στην Εξέγερση των Χωρικών! Σκοτώθηκε στη μάχη των Σαλώνων.

ΝΙΚΟΛΕΤΟΣ ΣΑΝΤΑΣ

Απ’ το Πινακοχώρι των Σφακιωτών. Πολεμιστής στην Εξέγερση των Χωρικών. Αγωνίστηκε στα Σάλωνα υπό τον Αναστάσιο Γρουφαλή ή Λευκαδίτη και στο Πέτα με τον Ιάκωβο Δρακούλη.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΤΩΠΟΔΗΣ Ή ΜΠΕΛΛΑΣ

Απ’ την Καρυά. Πολεμιστής στην Εξέγερση των Χωρικών. Πήρε μέρος στη μάχη του Νεόκαστρου.

ΟΙ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ ΦΙΛΙΚΟΙ ΜΕΓΑΛΟΥΡΓΟΥΝ!

ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΑΜΠΕΛΙΟΣ

«Περιφερόμην, περιγράφει ο ίδιος ο Ζαμπέλιος για το ξέσπασμα της Εαπνάστασης, εις τας οδούς της πόλεως, ως παράφορος, συνεχαιρόμην τον ένα, ησπαζόμην τον άλλον, ενθουσιάζων τους Εταίρους. Δόξα τω Θεώ, το Έθνος μας ανέστη, ελευθερώνεται, δεν είναι ψέμα».

ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΟΥΝΔΙΑΣ

Συναρχηγός της Φιλικής εδώ στην Άγια Μαύρα! Μ’ επιστολή του Περαιβού ανέλαβε τον κορβανά κι οργάνωσε την «Τράπεζα», για ενίσχυση του Αγώνα!

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΦΕΑΣ

Τον εφοδιασμό ανέλαβε της Δυτικής Ελλάδος, με χρήματα και τρόφιμα κι όλα τα χρειαζούμενα για τον Μεγάλο Αγώνα!

ΑΝΔΡΕΑΣ ΦΕΤΣΗΣ

Λιμενάρχης στη Λευκάδα. Την μυστική διαπεραίωση των όπλων ανέλαβε και των Λευκαδίων Αγωνιστών στην Αιτωλοακαρνανία!

ΜΙΧΑΗΛ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ

Μέγα κατόρθωμά του, όταν, μ’ εντολή των Φιλικών της Κέρκυρας, τους Σουλιώτες έπεισε, αλληλογραφόντας με τον Μάρκο Μπότσαρη, Νότη Μπότσαρη, Νικολό Τζαβέλα, Τούσα Ζέρβα και Δαγκλή, όπου οικονομική βοήθεια τους έταξε, να πολεμήσουν στο πλευρό του άσπονδου εχθρού τους, του Αλή Πασά, εναντίον του Χουρσίτ Πασά, Βαλή της Πελοποννήσου, ώστε στην Ήπειρο να βρίσκεται ο Χουρσίτ με τον Αλή μπλεγμένος κι η Επανάσταση εμπόδιο στο Μοριά μη βρει κανένα!

ΑΓΓΕΛΟΣ ΧΑΛΙΚΙΟΠΟΥΛΟΣ

Συνεισέφερε οικονομικά στην Επανάσταση

ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΧΑΜΟΣΦΑΚΙΔΗΣ

Συνεισέφερε οικονομικά στην Επανάσταση.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΑΜΠΕΛΙΟΣ

Συνεισέφερε οικονομικά στην Επανάσταση

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ

Συνεισέφερε οικονομικά στην Επανάσταση

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΛΙΑΣ

Συνεισέφερε οικονομικά στην Επανάσταση.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΚΙΟΥΣΗΣ

Ο αστυνομικός που κάλυψε, απέναντι στους Άγγλους, την κλοπή των κατασχεθέντων το 1819 όπλων των Εξεγερθέντων Χωρικών, που φυγαδεύθηκαν στο Ξηρόμερο, προφασιζόμενος πως δεν βρήκε τους κλέπτες…

ΣΠΥΡΑΝΤΩΝΗΣ ΧΑΛΙΚΙΟΠΟΥΛΟΣ

Λοχαγός στην κατάληψη των Κάστρων Τεκέ και Πλαγιάς. Με 32 Λευκαδίτες μαχητές πολέμησε δίπλα στον Τσόγκα στη Βόνιτσα, με τον Βαρνακιώτη και τον Ίσκο στο Μακρυνόρος, με τον Γρίβα και τον Λεβεντάκη στο Ξηρόμερο και τραυματίζεται σοβαρά στη μάχη του Καρπενησίου! Οι άγγλοι του δήμευσαν την περιουσία…

ΜΑΡΚΟΣ ΓΚΙΛΛΗΣ

Λοχαγός στην κατάληψη των Κάστρων Τεκέ και Πλαγιάς. Με 20 Λευκαδίτες μαχητές μπήκε στον νταϊφά του Μάρκου Μπότσαρη και πολέμησε μαζί του στο Καρπενήσι. Βρέθηκε στην φρουρά του Μεσολογγίου και πήρε μέρος στην πολιορκία του Αιτωλικού με τον Κίτσο Τζαβέλα. Αγωνίστηκε δίπλα στον Καραϊσκάκη στην Αθήνα. Οι Άγγλοι του δήμευσαν την περιουσία

ΣΤΑΘΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ

Απ’ τον Αλέξανδρο. Πρωτεργάτης στην κατάληψη των Κάστρων Τεκέ και Πλαγιάς. Πήρε μέρος στη μάχη του Αετού στο Ξηρόμερο. Αιχμαλωτίστηκε στην Σφακτηρία απ’ τον Ιμπραήμ, αλλά σώθηκε διαφυγών. Μετείχε στην πολιορκία της Ακρόπολης. Χρημάτισε υπασπιστής του Μαυροκορδάτου.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΑΥΡΑΝΟΣ

Λοχαγός στην κατάληψη των Κάστρων Τεκέ και Πλαγιάς. Οι Άγγλοι του δήμευσαν την περιουσία…

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΕΡΥΚΙΟΣ

Λοχαγός στην κατάληψη των Κάστρων Τεκέ και Πλαγιάς.

ΣΠΥΡΟΣ ΜΕΤΑΞΑΣ

Λοχαγός στην κατάληψη των Κάστρων Τεκέ και Πλαγιάς. Έκλεψε τα κατασχεθέντα όπλα των Εξεγερθέντων Χωρικών στα 1819 και τα’ στειλε στον Αγώνα. Έφυγε στο Ξηρόμερο πολεμώντας γενναία στην Επανάσταση.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΡΓΑΣ

Λοχαγός στην κατάληψη των Κάστρων Τεκέ και Πλαγιάς. Έμεινε στον Ελληνικό στρατό. Αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του Ταγματάρχη.

ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΠΑΜΚΩΡ

Πολέμησε στο Κομπότι και στο Πέτα.

ΠΑΥΛΟΣ ΛΑΜΠΡΙΝΟΣ

Πρωταγωνιστής στην κατάληψη των Κάστρων του Τεκέ και της Πλαγιάς.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΝΩΛΑΤΟΣ

Πρωτεργάτης στην κατάληψη των Κάστρων του Τεκέ και της Πλαγιάς.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΡΕΤΤΟΣ

Επικεφαλής στην κατάληψη των Κάστρων του Τεκέ και της Πλαγιάς

ΠΑΠΑ ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΟΥΝΔΙΑΣ

Απ’ τον Αλέξανδρο. Πολέμησε γενναία στο Μεσολόγγι, στο Αιτωλικό, στις Σπέτσες, στην Τριπολιτσά και στην Ακρόπολη.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΛΟΓΑΪΤΗΣ

Μάχεται δίπλα στον Δημήτριο Υψηλάντη και τον προβιβάζει για την ανδρεία του σε πεντηκόνταρχο!

ΣΤΑΘΗΣ ΠΑΛΜΟΣ

Απ’ τον Πόρο. Γιος του απαγχονισθέντα Αγωνιστή στην Εξέγερση των Χωρικών στα 1819 Βασίλη Πάλμου. Πέρασε απέναντι στην Πωγωνιά και εντάχτηκε στον Νταϊφά του Θοδωράκη Γρίβα. Αγωνίστηκε στο Άργος!

Ο ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΘΕΙΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΚΑΡΑΒΙΑΣ

Μαχητής του 1821. Σαν επέστρεψε κρυφά στη Λευκάδα οι Άγγλοι τον οδήγησαν στην αγχόνη. Δραπέτευσε κολυμπώντας, μα τον τουφέκισαν στη θάλασσα και κρέμασαν το σώμα του στην αγχόνη του σημερινού Καρνάγιου… Κ’ έμεινε εκεί μήνες απ’ τους Άγγλους κρεμασμένος, σε παραδειγματισμό των Επαναστατημένων Λευκαδίων…

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΕΥΚΑΔΙΟΣ ΘΕΡΜΟΣ

Aπ’ την Εγκλουβή. Γενναίος Χιλίαρχος και πολεμιστής του 1821! Αξιωματούχος στην Πολιορκία του Μεσολογγίου. Πρωταγωνιστής στην Πολιορκία του Ναυπλίου με 30 ηρωικούς Λευκαδίτες στο πλευρό του. Πρωταγωνιστής και στη μάχη του Ανάλατου, στο σημερινό Νέο Κόσμο των Αθηνών, όπου σκοτώθηκε…

ΔΗΜΟΤΣΕΛΙΟΣ Ή ΔΗΜΟΣ ΦΕΡΕΝΤΙΝΟΣ

Απ’ το Μεγανήσι. Κλέφτης αρχικά δίπλα στον Κατσαντώνη. Λευτέρωσε τη Βόνιτσα! Πολέμησε ηρωικά στο Πέτα, όπου σκοτώθηκε η αγαπημένη του Ρηνιώ, ντυμένη άντρας πολεμιστής… Πολέμησε στην Αράχωβα δίπλα στον Καραϊσκάκη! Πολέμησε ηρωικά και στο Μεσολόγγι! Υπερασπίστηκε νικηφόρα το Λεσίνι!

ΟΙ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

ΠΑΝΟΣ ΛΑΥΡΑΝΟΣ

Σαν άρχισε η Επανάσταση στη Δυτική Ελλάδα αρμάτωσε πλοίο με 17 Λευκαδίτες ναυτικούς! Κατέστρεψε τούρκικη κανονιοφόρο στο στόμιο του Αμβρακικού, ελέγχοντας ολόκληρο τον κόλπο! Οι Άγγλοι δήμευσαν την περιουσία του.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΒΒΑΔΑΣ Ή ΓΡΑΝΕΛΟΣ

Απ΄ το Κατωχώρι. Πήρε μέρος στην κατάληψη των Κάστρων του Τεκέ και της Πλαγιάς. Έγινε ύστερα συναρχηγός με τον Λαυράνο στη θάλασσα. Έπεσε ηρωικά πολεμώντας στο Μεσολόγγι. Οι άγγλοι δήμευσαν την περιουσία του

Ο ΒΑΡΚΑΡΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ

Φτωχός, αλλά γενναίος Λευκαδίτης βαρκάρης, πέρασε νύχτα τον Ιωάννη Ζαμπέλιο στον Τεκέ, όπου φίλιωσε τον Τσόγκα με τον Βαρνακιώτη και ξεκίνησαν την Επανάσταση στη Δυτική Ελλάδα! Αγωνίστηκε με αυταπάρνηση και έπεσε ηρωικά στην έξοδο του Μεσολογγίου! Οι Άγγλοι δήμευσαν την περιουσία του.

Ο ΒΑΡΚΑΡΗΣ ΓΕΛΑΔΟΥΛΗΣ

Ο Ευστάθιος Αθηνιώτης ή Γελαδούλης με το μονόξυλό του έσπασε τον αποκλεισμό των Άγγλων κ’ έφερε απέναντι τα κατασχεθέντα όπλα των Χωρικών του 1819, που είχε κλέψει ο Σπύρος Μεταξάς!

ΟΙ ΑΓΙΟΜΑΥΡΙΤΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΣΤΟ ΗΡΩΙΚΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ!

Και σαν αξιωθήκαμε οι Αγιομαυρίτες τον «Φράχτη του Ιερού Μεσολογγιού» να υπερασπιστούμε, τότε νοιώσαμε βαθιά στα σωθικά πως: Tούτη η ιερή γη στο θάνατο και στην απελπισιά χαμογελάει… Και με τούτη την κληρονομιά στα μάτια, τα αιματοκύλιστα λουλούδια μας θεριέψαν! Στεφάνωμα γενήκαν στις λυτές σου κόμες Λευτεριά!

ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΣ ΨΥΛΙΑΝΟΣ

Λοχαγός στην κατάληψη των Κάστρων Τεκέ και Πλαγιάς. Οι άγγλοι δήμευσαν την περιουσία του… Με 30 Λευκαδίτες αγωνιστές θριάμβευσε στις μάχες του 1821 στη Ρούμελη και στην Ήπειρο! Παρευρέθη εις την σοβαράν μάχην και θριαμβευτικήν έφοδον του Βραχωρίου και στο Ζαπάντου. Εις τας εκστρατείας και μάχας της Άρτης, Πέτα, Κομπότι, Μακρυνόρος, Καρβασαρά, Λουτράκι, Παλίμπελη, Βόνιτσα, Ακάνι, Πέρσοβο, Προφήτην Ηλίαν, Αετόν, Λινόν του Σαϊτά, Άμπλιανη, Μεσολόγγιον και Αχελώον ποταμόν και ανεδείχθη παντού και πάντοτε με πατριωτικόν ζήλον και γενναιότητα εις τα Μάχας και ευπειθής εις τας διαταγάς των προϊσταμένων του. Εις δε την τελευταίαν πολιορκίαν και καταστροφήν του Μεσολογγίου έπεσεν ενδόξως και υπέρ πατρίδος εις την μάχην της Κλείσοβας.

ΠΕΤΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ

Λοχαγός στην κατάληψη των Κάστρων Τεκέ και Πλαγιάς. Πολέμησε στην πολιορκία της Μεθώνης τον Ιμπραήμ και πήρε μέρος στην πρώτη και στην δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου. Σκοτώθηκε στο Μεσολόγγι. Οι Άγγλοι του δήμευσαν την περιουσία.

ΠΕΤΡΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΤΣΗΣ

Γιατρός στο επάγγελμα! Με την έκρηξη της Επανάστασης πέρασε στην Ρούμελη στον Μεγάλο Αγώνα. Οι Άγγλοι δήμευσαν την περιουσία του στο νησί. Κατά τον Νότη Μπότσαρη: «Επολέμα και ιάτρευε στο Μεσολόγγι!» Πήρε μέρος στη μάχη του Πέτα και οργάνωσε νοσοκομείο στην Μονή Βροχότινου για τους τραυματίες της μάχης. Τον Οκτώβρη του 1822, με προτροπή του Μάρκου Μπότσαρη και του Μητροπολίτη Πορφύριου μπήκε στο Μεσολόγγι, όπου έζησε και τις τρεις Πολιορκίες! Στην Ιερή Έξοδο διέφυγε τραυματισμένος με το θετό του γιο Νικόλαο Στεφανίτση – Γκίκα.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΤΣΗΣ – ΓΚΙΚΑΣ

Θετός γιος του Πέτρου Στεφανίτση. Διασώθηκε μαζί του στην Έξοδο! Δωδεκαετής ακόμη πρόσφερε τις υπηρεσίες του στην περιποίηση των τραυματιών στο ιατρείο του πατέρα του. Τον ακολούθησε και στο Ναύπλιο και στην Αθήνα!

ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΦΡΑΧΤΗ…

Μα, σε τούτο τον «Ιερό Φράχτη», που, Αχειροποίητα, Άγγελοι, δυο αιώνες τώρα ιερουργούν, τις γήινες αρτηρίες του μεταποιώντας σε απειρόμακρη Ζωή, την πυρόστρατη στράτα του διαβήκαμε τόσοι ακόμη λαμπροί Αγιομαυρίτες Μαχητές! Της καρδιάς μας σφρίγος, τον αραχνιασμένο Άδη μαστιγώνεις…

Αντώνης Κούρτης,

Βασίλειος Φραγκούλης ή Τουρκάκης

Γιώργης Γληγόρης

Αποστόλης Αρβανίτης

Νικόλαος Μελάς

Αθανάσιος Ταρονάς

Ιωάννης Ματζίκας

Σπύρος Λίγις

Αποστόλης Κουτoυβίνος

Ζαχαρίας Κουτουβίνος

Φραγκίσκος Βαγγελινός

Παύλος Ποντίκης

Γεωργάκης ή Παπαρούνης

Αντριάς Χιώτης

Δημήτρης Παπανελόπουλος

Τζώρτζης Λέκκας

Στεφανής Ντελαπόρτας

Κωνσταντής Κουτσός

Στάθης Καββαδάς

Γιώργης Μωραΐτης

Αθανάσιος Βλαχογιάννης

Ιωάννης Τσέλιος

Στάθης Μεσολογγίτης

Δημήτρης Καραμποϊκης

Στάθης Βλάχος

Πάνος Πέτρος

Ιωάννης Τσιγάντες

Πάνος Σειρότος

Παναγιώτης Βρεττός

Δημήτρης Αντωνέλος

Γεωργάκης ή Τζουρλελές

Γιάννης Κατωπόδης

Δημητράτος Αγωνιστής

Χρήστος Κακοκέφαλος

Θεοφύλακτος Μήτσουρας

Η Έξοδος του Μεσολογγίου!

Αμολυτές είν’ οι ψυχές διακόσια δόξας χρόνια,
μακρόφτερες, γυρίζουνε στου ουρανού τα πλάτη…
Γήταυροι θεοτράνταχτοι, ζοφιάζονται στα ύψη…
Σιγαλοφτέρουγο πουλί άρπαξε τις πνοές τους
και φέρτες αναθέματα πα στο βωμό της μνήμης…

Θ. Γ

ΟΙ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΣΕ ΜΟΡΙΑ ΚΑΙ ΡΟΥΜΕΛΗ!

Και συ Μοριά και Ρούμελη μολογείστε μας όλα τούτα, που πατήσαμε τα χώματά σας και γροθιές υψώσαμε στον ουρανό σας, όμοια μαχαίρια μ’ αμφίστομες κοψιές…
Στο ντορό του κεραυνού χυθήκαμε κατόπι…

Κορμιά Αγιομαυρίτικα, χαλκευμένα στου Ήφαιστου τ’ αργαστήρι, τόσο ν’ αντέχουμε τις καύτρες σου φωτιά σαν κινούσες τις χόβελές σου να σκορπίζεις…

Αγωνιστής της Λευτεριάς!

Κοιμήσου σαν μικρό παιδί Πατρίδα μου τα βράδυα…
Στα όνειρά σου νάρχονται βραγιές – βραγιές οι μνήμες…
Αητοφτέρουγη γενιά αψήφισε τρομάρες…
Ο δρόμος για τ’ αμάραντα ολόϊσια τραβάει…
Μας έμαθε να κράζουμε τη Λευτεριά Αφέντρα…

Θ. Γ

ΟΙ ΑΝΩΝΥΜΟΙ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ 1821

Έγιναν βάλτοι τα βουνά, οι ράχες εποντιάσαν
Πελάγωσαν οι χωραφιές, παντού πηγές εσκάσαν
Μα, τα Λευκαδιτόπουλα δεν τα κρατούν ποτάμια…
Δέστε πως πολεμάνε, οπού δε θέλουν το ζυγό
του Τούρκου να βαστάνε…

853 Λευκαδίτες Αγωνιστές πήραν μέρος, με το ξέσπασμα της Επανάστασης στη Δυτική Ελλάδα, τον Μάη του 1821, στην κατάληψη των Κάστρων του Τεκέ και της Πλαγιάς!

17 Λευκαδίτες Αγωνιστές της θάλασσας με αρχηγούς τους Πάνο Λαυράνο και Χρήστο Καββαδά ή Γρανέλο πήραν μέρος στον έλεγχο του Αμβρακικού απ’ τα τούρκικα πλοία!

32 Λευκαδίτες Αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 μπήκαν στο μπουλούκι του Σπυραντώνη Χαλικιόπουλου!

30 Λευκαδίτες Αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 μπήκαν στο μπουλούκι του Θεοφύλακτου Ψυλιανού.

30 Λευκαδίτες Αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 μπήκαν στο μπουλούκι του Κωνσταντίνου Λευκάδιου Θερμού και πολιόρκησαν το Ναύπλιο!

20 Λευκαδίτες Αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 μπήκαν στο μπουλούκι του Μάρκου Γκίλλη.

50 Λευκαδίτες στρατολόγησε ο ίδιος ο Ζαμπέλιος στην επίθεση των Ελλήνων κατά των Τούρκων της Πρέβεζας!

2 Οθωμανοί απ’ την Ελβετία, έμπιστοι του Αλή Πασά, διαπεραιώθηκαν απ’ την Λευκάδα και πολέμησαν ηρωικά στην Πολιορκία του Μεσολογγίου…

Το πρωτοπαλίκαρο του Τσόγκα! Δικός μας είναι Ανώνυμος Αγωνιστής! Μαρτύρησε στα Ιερά Χώματα της Λευκάδας…Τον κρέμασε στο Καρνάγιο ο Τέμπλ, όταν η φιλότουρκη Αγγλική φρουρά τον συνέλαβε στο Ξηρόμερο, που έσπευδε να βοηθήσει στρατιωτικά και με πολεμοφόδια τους τούρκους εναντίον των Ελλήνων…

«Ω! Πόσους αγωνιστές – αφηγείται ο Ιωάννης Ζαμπέλιος – αι γυναίκες με το βρέφος εις την δεξιάν και έναν σταυρόν εις την άλλην, συνόδευαν έως την παραλίαν και εκεί φιλούμενοι αμοιβαίως εξεφώνουν: – Πήγαινε, άνδρα μου, στο καλό! Ο Θεός μαζί σου… Έφευγεν η σύζυγος, έπιπτεν εις την θάλασσαν ο ανήρ και φέρων τα ενδύματα εις τους ώμους, και το πυροβόλον του ως οδηγόν, εις τα κοιλώματα της λιμνοθαλάσσης, έφθανε εις την Λάμιαν…»

ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ ΜΑΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑ

Αρχόντισσά μας Λευτεριά, με βιά μετράς το βιος σου
στα τρίσβαθα σα χάνεσαι, κινάς απ’ τις Μυκήνες!
Θέλεις κορμιά που θράφηκαν στ’ ανίκητο το νάμα!
Σε κράζουμε αγάπη μας, στο πάθος σου ριγάμε
και στη δική σου θάλασσα ένας λαός τρατάρης
στα μυστικά σου θέμελα με το σκαρί του λάμνει…
Σκύψε θεά ν’ αφουγκραστώ τον χτύπο της καρδιάς σου…
Κάθε σου χτύπος με ριπή στα σπλάχνα του θανάτου!
Κάθε σου χτύπος με ανθό, σαν κάθεται μελίσσι!
Μέσα σου ρέει Ανάσταση, ανάβρα το τραγούδι
με σε λαέ συντρόφισσα ως του χορού το ζεύκι…
Ω, σκήνωμα της Λευτεριάς, ένας λαός σ’ αγιάζει
και σ’ ασημένια λάρνακα Άγγελος Πρωτοστάτης…
Χαίρε βυζάχτρα Λευτεριά, χαίρε γλαυκή Μητέρα
Χαίρε σα θέλησες με μιας οι ουρανοί ν’ ανοίξουν
Χαίρε που διάβηκες μαζί λαμπρά στα Δερβενάκια
Χαίρε λιθιές που δόμησες στα γκρεμισμένα πλάγια
Χαίρε δαφνώνας θαλερός στις κόμες νικομάχων
Χαίρε με σάβανο η σκλαβιά μπροστά σου σαν σκορπιέται
Χαίρε π’ από το σύννεφο λιγάτεψες τα ύψη
Χαίρε σαν στροβιλίζεσαι στου Ζάλογγου το βράχο
Χαίρε άλικο κόκκινο αίμα μες στις φλεβιές μας
Χαίρε αυγή ηλίεσσα, κατώγι της πατρίδας
Χαίρε μυρόχρωμη ιτιά πα στα χλωρά κορίτσια
Χαίρε ακρωτήρι στα γκρεμνά τον φάρο ν’ αγκαλιάζεις
Χαίρε γενιά περήφανη, γενιά της χελιδόνας
Χαίρε γαρούφαλο της γης, Χαίρε Ελευθερία!

Θ. Γ

(Απ’ το βιβλίο μου με τίτλο: «OI ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ 1821. ΡΕΚΒΙΕΜ 1203 ΗΡΩΙΚΩΝ ΨΥΧΩΝ»)