Κατάληψις της Λευκάδος υπό Γαλλικού αποσπάσματος Σενεγαλέζων μετά επαναστατών…

Λίγα λόγια εισαγωγικά  -τα συλλέξαμε στο διαδίκτυο- για να καταλάβει ο κάθε αναγνώστης τα γεγονότα της εποχής εκείνης:

Ο Εθνικός Διχασμός (1914-1917) υπήρξε μία σειρά γεγονότων που επικεντρώνονται στη διένεξη μεταξύ του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας, Ελευθερίου Βενιζέλου και του βασιλιά Κωνσταντίνου Α” σχετικά με την είσοδο ή μη της Ελλάδας στον Α” Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σε πολιτικό επίπεδο η μία πτέρυγά της με ηγέτη τον βασιλιά Κωνσταντίνο έκλινε προς το μέρος των κεντρικών δυνάμεων. Η άλλη με ηγέτη τον Ελευθέριο Βενιζέλο τασσόταν ανεπιφύλακτα με το μέρος της ΑΝΤΑΝΤ. Η γερμανόφιλη πτέρυγα εμφανιζόταν με το σύνθημα της ουδετερότητας, όχι όμως από αντιπολεμική διάθεση αλλά από ψυχρό υπολογισμό.

Τη νύχτα της 4ης προς 5η Οκτώβρη του 1915 επήλθε οριστική ρήξη μεταξύ Βενιζέλου και Βασιλιά. Την επομένη, 6 Οκτώβρη, σχηματίστηκε κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, αλλά η κρίση στη χώρα και ειδικότερα στο εσωτερικό της κυρίαρχης τάξης δε σταμάτησε αλλά βάθυνε ακόμη περισσότερο. Κι όσο βάθαινε η κρίση τόσο περισσότερο εξάπλωνε η ΑΝΤΑΝΤ την κυριαρχία της πάνω στην ελληνική επικράτεια.

Μέσα στο 1916 η Μακεδονία και η Θεσσαλονίκη τελούσαν υπό γαλλικό στρατιωτικό νόμο, τα ελληνικά παράλια ελέγχονταν πλήρως από το στόλο της «συμμαχίας» και ο Πειραιάς καταλήφθηκε από «συμμαχικά» στρατεύματα. Προς τα τέλη του Νοέμβρη του ιδίου έτους επιχειρήθηκε η κατάληψη της Αθήνας με αιματηρά αποτελέσματα, αφού ελληνικά τμήματα ατάκτων αντιστάθηκαν, ενώ οβίδες από τα «συμμαχικά» πλοία έπλητταν το Ζάππειο και τα ανάκτορα

Στις 16/29 Αυγούστου του 1916 ξέσπασε στη Θεσσαλονίκη βενιζελικό κίνημα, το οποίο κατάφερε να επικρατήσει με τις γαλλικές λόγχες. Λίγο αργότερα, στη συμπρωτεύουσα έφτασε ο ίδιος ο Βενιζέλος και τον Οκτώβρη του ιδίου έτους σχημάτισε κυβέρνηση. Η χώρα χωρίστηκε στα δύο, ενώ έναν περίπου χρόνο αργότερα οι Αγγλογάλλοι εκπαραθύρωναν τον Βασιλιά Κωνσταντίνο κι έδιναν πανελλαδική εμβέλεια στην κυβέρνηση Βενιζέλου.

Κάπου εκεί εντάσσονται και τα πιο κάτω γεγονότα που μονοπώλησαν, για μια εβδομάδα σχεδόν, τα πρωτοσέλιδα των αθηναϊκών εφημερίδων της εποχής εκείνης. Αναδημοσιεύουμε σήμερα -θα επανέλθουμε όμως μελλοντικά- από την Εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» (Ημερήσια Εθνική Εφημερίς), Έτος 21ο, Αριθ. 7391, Σάββατο 13 Μαΐου 1917, κάποια άγνωστα σε γενικές γραμμές περιστατικά της εποχής εκείνης που αφορούν τον τόπο μας, το νησί της Λευκάδας:

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΩΡΑ
Η ΚΑΤΑΛΗΨΙΣ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΟΣ ΥΠΟ ΤΩΝ ΓΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ

Ζωηρωτάτην συγκίνησιν επροξένησε χθες η και επισήμως βεβαιωθείσα είδησις περί καταλήψεως της Λευκάδος υπό Γαλλικού αποσπάσματος Σενεγαλέζων μετά επαναστατών. Η νέα αύτη αιφνιδιαστική επιχείρησις αποτελούσα μετά τας καταλήψεις των άλλων νήσων νέαν παράβασιν των δια της νότας του τελεσιγράφου της 26ης Δεκεμβρίου / 8ης Ιανουαρίου επισήμως υπό των Δυνάμεων δοθεισών εγγυήσεων κατά πάσης επεκτάσεως του επαναστατικού κινήματος εκορύφωσε την γενικήν αγανάκτησιν τοσούτο μάλλον καθ” όσον συνέπεσε με τας τόσον ειλικρινείς προσπαθείας της Κυβερνήσεως εις το να επιτύχη μίαν φιλικήν εξομάλυνσιν των δυσχερειών και την αποκατάστασιν αγαθών σχέσεων της Ελλάδος μετά της Αντάντ.

Τας πρώτας ανησυχίας περί του συμβάντος νέου πραξικοπήματος εν Λευκάδι προανήγγειλε το εξής τηλεγράφημα.

ΛΕΥΚΑΣ, 11 Μαΐου. (Ιδ. τηλ.) -Καταπλευσάντων ενταύθα τριών αντιτορπιλλικών ο λαός της Λευκάδος σύσσωμος και εν απεριγράπτω συναγερμώ εξέδοτο ψήφισμα διαμαρτυρίας κατά πάσης αποπείρας αποβάσεως αγημάτων προ πάντων ενδεχομένης επιδρομής επαναστατικών στιφών και διεκήρυξεν ότι είνε έτοιμος ν” αποκρούση ταύτην χύνων την τελευταίαν ρανίδα του αίματός του προς υπεράσπισιν του ιερού εδάφους διατρανώσας την προς τον Μέγαν Βασιλέα του πίστιν και αφοσίωσιν και την αδιάπτωτον προσήλωσίν του προς το νόμιμον καθεστώς. Μεταβάς ακολούθως αθρόος εις την προκυμαίαν επέδωκε δι” επιτροπής υπ” αυτού εκλεγείσης το ειρημένον ψήφισμα προς τον κυβερνήτην του αντιτορπιλλικού».

Σχετικώς με τα ανωτέρω αγγελλόμενα είχε ληφθή εκ Λευκάδος τηλεγράφημα από της εσπέρας της προχθές και προς την κυβέρνησιν αγγέλον ότι κατέπλευσαν εκεί 3 Συμμαχικά αντιτορπιλλικά, εξ ενός των οποίων απεβιβάσθησαν ναύται οίτινες συνώδευσαν τον Γάλλον πρόξενον εις την οικίαν του.

Ακολούθως διεμηνύθη προς τους κατοίκους ότι απαγορεύεται η επικοινωνία μετά της απέναντι Στερεάς ως και ο απόπλους εκ του λιμένος παντός πλοίου ή ιστιοφόρου.

Χθεσινόν δε τηλεγράφημα εκ Πρεβέζης προς το υπουργείον των Εσωτερικών ανέφερεν ότι 800 Σενεγαλέζοι και 100 περίπου επαναστάται εκ των ευρισκομένων επί των Γαλλικών πολεμικών τα οποία ήσαν ηγκυροβολημένα εις τον λιμένα αποβιβασθέντες κατέλαβον την πόλιν καταλύσαντες τας αρχάς.

Το τηλεγράφημα αναφέρει ότι συμπλοκαί έλαβον χώραν κατά ή μετά την απόβασιν, τούτο δε συνήγετο εκ του ότι ηκούοντο πυροβολισμοί. Η μετά της Λευκάδος τηλεγραφική συγκοινωνία διεκόπη.

Ο κ. υπουργός των Εσωτερικών ανεκοίνωσεν ότι από ημερών περιέπλεον την Λευκάδα Γαλλικά πολεμικά. Τούτο ήρχισε ν” ανησυχή τον πληθυσμόν τής νήσου, όστις συγκροτήσας συλλαλητήριον συνέταξε ψήφισμα διαμαρτυρίας κατά πάσης ενδεχομένης καταλήψεως το οποίον επεδόθη ρις τον κυβερνήτην ενός των εις τον λιμένα της νήσου ορμούντων αντιτορπιλλικών.

Το τελευταίον προ της καταλήψεως τηλεγράφημα εκ Λευκάδος ανέφερεν ότι τρία εν όλω Γαλλικά αντιτορπιλλικά ευρίσκοντο εις την νήσον. Τα δύο ηγκυροβολημένα εντός του λιμένος και το τρίτον περιπολούν επί του στενού το οποίον χωρίζει την Λευκάδα από της Αιτωλοακαρνανίας. Ο αποκλεισμός εσχάτως είχεν υπερενταθή.

Νεώτεραι και μάλλον συγκεκριμέναι πληροφορίαι ως προς την τηλεγραφηθείσαν ένοπλον αντίστασιν εκ μέρους των κατοίκων κατά των αποβιβασθέντων εις την νήσον δεν ελήφθησαν, τουλάχιστον ουδεμία μέχρι βαθείας νυκτός εδίδετο επίσημος ανακοίνωσις. Είνε ενδεχόμενον εν τούτοις ότι υπό την απειλήν των πυροβόλων των Γαλλικών πολεμικών αι ένοπλοι ομάδες μετά πρώτην αντίστασιν να απεσύρθησαν εις θέσεις υψηλοτέρας και προς εσωτερικόν της νήσου.

Εγνώσθη επίσης ότι μετά την αποβίβασιν των ξένων και των επαναστατών, οι εν τη πόλει Λευκάδι ολίγοι Βενιζελικοί συγκεντρωθέντες εις την πλατείαν συνέταξαν ψήφισμα δι” ου εδήλουν ότι αποσχίζονται του κράτους και προσχωρούσιν εις το επαναστατικόν κίνημα.

******************************************
Η ΑΝΑΚΛΗΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΜΑΥΡΟΥ

Επιτροπή του Παννησιωτικού συλλόγου επισκεφθείσα χθες τον κ. υπουργόν της Δικαιοσύνης παρεπονέθη δια την εκ Λευκάδος απομάκρυνσιν του προέδρου των Πρωτοδικών κ. Μαύρου, όστις δια της αφοσιώσεώς του προς τον Βασιλέα ενίσχυσε τους κατοίκους κατά πιθανής αποβάσεως των επαναστατών εις την νήσον. Ο κ. Λιδωρίκης απήντησεν ότι η ανάκλησις του κ. Μαύρου οφείλεται εις υπηρεσιακούς λόγους.

************************************************************************************************************************

ΠΑΤΡΑΙ, 12 Μαΐου. (Ιδ. τηλ.) -Αγγέλεται ότι η Λευκάς κατελήφθη χθες αποβιβασθέντων την πρωΐαν 400 Σενεγαλέζων και 150 επαναστατών. Από της ώρας εκείνης 10ης πρωϊνής διεκόπη η τηλ/κή συγκοινωνία μεταξύ Πατρών και Λευκάδος. Άλλαι λεπτομέρειαι ελλείπουσιν, πλην των προ της καταλήψεως πληροφοριών περί του συγκροτηθέντος συλλαλητηρίου.

Μολονότι ουδέν ανεκοινώθη ως προς την προξενηθείσαν εις την Κυβέρνησιν εντύπωσιν εκ της καταλήψεως της Λευκάδος είμεθα εις θέσιν να βεβαιώσωμεν ότι η Κυβέρνησις ήτις δεν ανέμενε παρόμοιον γεγονός ήτο χθες σφόδρα εκ τούτου στενοχωρημένη. Είνε όμως αβάσιμοι αι κυκλοφορήσασαι διαδόσεις περί επικείμενης παραιτήσεως της Κυβερνήσεως. Εξ άλλου είνε βέβαιον ότι η περιπλοκή αύτη της Λευκάδος θέλει δυσχεράνει περισσότερον το άλλως τε τόσον δυσχερές έργον της Κυβερνήσεως προς αποκατάστασιν ομαλών και εγκαρδίων σχέσεων μετά της Αντάντ. Αι ραδιουργίαι του Βενιζέλου διερεθίζοντος τους Γάλλους κατά της Ελλάδος προς τον σκοπόν του να ματαιώση πάσαν προσπάθειαν διαλλαγής δεν είναι ξέναι προς την κατάληψιν της Λευκάδος.

Δύναται να θεωρηθή βάβαιον ότι η Κυβέρνησις ευθύς ως συγκεντρώση όλα τα σχετικά στοιχεία θέλει σπεύσει να διαμαρτυρηθή προς τας Δυνάμεις δια την κατάληψιν της Λευκάδος και την εν τη νήσω εγκατάστασιν επαναστατικών αρχών κατά παράβασιν των υπό των Συμμάχων αναληφθεισών επισήμων υποχρεώσεων κατά πάσης επεκτάσεως του επαναστατικού κινήματος.

Ως προς τον πρόεδρον των Πρωτοδικών κ. Μαύρον υπήρχε την νύκτα η πληροφορία ότι ούτος δεν είχε προφθάσει ν” απέλθη εκ της νήσου και ότι ήτο εν αυτή κατά την προχθές γενομένην κατ’αληψιν αύτης.