Αρωματικά φυτά και βότανα του τόπου μας: Χαμομήλι (Matricaria chamomilla)

Παρότι το είχαν κόψει πρόσφατα μαζί με άλλα χόρτα για να καθαρίσει η πρόσβαση σε κάποιο χωράφι βγήκε ξανά. Ελπίζουμε να μπορέσουμε να μαζέψουμε λίγο.

Όπως γράφει ο Μπάμπης Λάζαρης, τα άνθη του χαμομηλιού κατανέμονται σε ταξιανθίες-κεφάλια που μοιάζουν ιδιαίτερα με αυτές της μαργαρίτας. Είναι ένα αρωματικό φυτό κοινότατο στην Ελλάδα, Απαντάται σχεδόν παντού, σε καλλιεργημένους και χερσαίους τόπους. Το ταπεινό σε εμφάνιση αλλά γίγαντας σε ιδιότητες χαμομήλι είναι ένα από τα πιο χρήσιμα φαρμακευτικά φυτά μας. Οι Αρχαίοι Έλληνες το ονόμασαν “μήλο χαμαί” επειδή έκριναν ότι μύριζε σαν μήλο.

Το χαμομήλι ευδοκιμεί καλύτερα σε πεδινές περιοχές με εύκρατο κλίμα σε σχέση με τις ορεινές. Παρουσιάζει αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες. Δεν αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Στα σκιερά μέρη αυξάνει η περιεκτικότητά του σε αζουλένιο, που είναι το βασικότερο συστατικό του αιθέριου ελαίου του. Το ενδιαφέρον για τα αντιοξειδωτικά έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια και ειδικά για τον ρόλο που διαδραματίζουν στην υγεία του ανθρώπου. Τα βότανα και τα αφεψήματα αποτελούν σημαντική πηγή αντιοξειδωτικών και μάλιστα πολλά από αυτά είναι αρκετά δημοφιλή στην Ελληνική επικράτεια.

Οι ιδιότητες του χαμομηλιού οφείλονται σε δραστικές ουσίες όπως η κουμαρίνη, τα αιθέρια έλαια, τα φλαβονοειδή, το αζουλένιο, κάδμιο και μεταλλικά στοιχεία. Τα άνθη του χρησιμοποιούνται στην φαρμακευτική και την αρωματοποιία, καθώς και ως αφέψημα που έχει πολύτιμες καταπραϋντικές ιδιότητες και αβλαβείς λιποδιαλυτικές ουσίες κατά της παχυσαρκίας και θεραπευτικές των φλογώσεων του δέρματος.

Το χαμομήλι έχει ηρεμιστικές, τονωτικές αλλά και αντισηπτικές και εντομοκτόνες ιδιότητες. Δρα επίσης κατά των αερίων των εντέρων. Συνιστάται για την ομορφιά του προσώπου, για τα μαλλιά, τα μάτια και γενικά για όλο το σώμα. Χρησιμοποιείται ακόμα στην ομοιοπαθητική, ενώ τα δισκία χαμόμηλου ή το αραιωμένο βάμμα μπορούν να βοηθήσουν τα μωρά που βγάζουν δόντια ή έχουν κολικούς. Το γνήσιο έλαιο χαμομηλιού είναι πολύ ακριβό και έχει βαθύ μπλε χρώμα. Σήμερα, η πιο διαδεδομένη ιδιότητα του χαμομηλιού έχει σχέση με την ικανότητα του να ηρεμεί τα νεύρα και να χαλαρώνει, διώχνοντας την αϋπνία, ενισχύοντας τον ύπνο.

Με εξωτερική εφαρμογή συντελεί στην επούλωση των εγκαυμάτων και των εκζεμάτων, ενώ είναι χρήσιμο στην ουλίτιδα και στις οφθαλμικές πλύσεις. Οι κομπρέσες με αφέψημα χαμομηλιού είναι καταπραϋντικές για κάθε είδους δερματικό πρόβλημα και πριν τον καθαρισμό του προσώπου. Το χαμομήλι βρίσκει πολλές εφαρμογές στον χώρο της αισθητικής, κυρίως λόγω των ευεργετικών και καταπραϋντικών ιδιοτήτων του στο δέρμα. Αποτελεί βασικό συστατικό σε προϊόντα καθαρισμού, ντεμακιγιάζ αλλά και ενυδάτωσης του δέρματος.

Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.