Είναι η Ομηρική Ιθάκη στην Κεφαλονιά;

Στις θεωρίες του Γεράσιμου Βολτέρα (1903) και του Νικόλαου Λειβαδά (1998) βασίστηκαν ο Ανδρέας Γαβριελάτος και η Μελίνα Πανουτσοπούλου και «ανέβασαν» το επίμαχο αυτό θέμα ως γκρούπ στο FACEBOOK το οποίο μέχρι σήμερα αριθμεί 265 φίλους. Διαβάζουμε στις βασικές πληροφορίες:

Ο Οδυσσέας οδηγούσε τους ανδρείους Κεφαλλήνες από την Ιθάκη και το Νήριτον, που τρέμανε οι φυλλωσιές του, Ιλιάδα Β (2), στίχ. 631-2.

Το 1903 ο Γεράσιμος Βολτέρας, στο έργο του «Η ομηρική Ιθάκη», ταύτισε το βασίλειο του Οδυσσέα με τη χερσόνησο της Παλλικής, για την οποία πίστευε ότι κατά τους Μυκηναϊκούς χρόνους ήταν ξεχωριστό νησί από την υπόλοιπη Κεφαλονιά. Για τη γεωλογική αυτή θεωρία ο Βολτέρας βασίστηκε σε πληροφορίες που παραδόθηκαν από τον Στράβωνα.

Την ταύτιση της ομηρικής Ιθάκης με την Παλλική υποστήριξε στις μέρες μας και ο Νίκος Λιβαδάς-Τουμασάτος στο βιβλίο του «Κεφαλληνία – Η Αποκάλυψη της Ομηρικής Ιθάκης»,  Αθήνα (1998).

1.
«Εγώ είμαι τού Λαέρτη ο γιος Δυσέας, που όλοι λένε
τις τέχνες μου, κι η δόξα μου ως τα ουράνια φτάνει,
και κατοικώ στο ξέφαντο, το φημισμένο Θιάκι,
πόχει το Νήριτο βουνό, ψηλό και δεντρωμένο,
κι ολόγυρα πολλά νησιά, το’ να κοντά με τ’ άλλο,
τη δασωμένη Ζάκυνθο, τη Σάμη, το Δουλίχι.
Πιο κάτω απ’ όλα, χαμηλό το Θιάκι, στου πελάγου
τα δυτικά, κι ηλιόβγαλμα κοιτάζουν όλα τ’ άλλα.
Βραχότοπος, μα ξακουστή παλληκαριών γεννήτρα.
Δεν είδα απ’ την πατρίδα μου γλυκύτερο στον κόσμο.»

Μετάφραση Ζήσιμου Σιδέρη (εκδόσεις Ζαχαρόπουλος)

ΣΧΟΛΙΑ: Το δυτικότερο απο όλα τα νησιά είναι η Κεφαλονιά (ή η σημερινή Παλική), η Ιθάκη βρίσκεται ανατολικότερα, όπως ακριβώς τα περιγράφει ο Όμηρος…

2.
«Και μ” ασημένιο το “δεσε μες στο καράβι νήμα (ο Αίολος),
που μήτε λίγο φύσημα απεκεί να μην ξεφεύγη·
και μου έβγαλε το Ζέφυρο για να καταβοδώση
κι εμάς και τα καράβια μας· μα ο δρόμος να τελειώση
δεν έμελλε· τι απ” αγνωσιά χαθήκαμε δική μας·
Μέρες εννιά αρμενίζαμε μερονυχτίς· στις δέκα
αρχίζει πια και φαίνουνταν η γης η πατρική μου,
και τις φωτιές ξανοίγαμε που καίγαν αντικρύ μας.
Τότες εγώ γλυκόπεσα στον ύπνο αποσταμένος»

ΣΧΟΛΙΑ: Ο Οδυσσέας ταξιδεύει απο το νησί του Αιόλου προς την «Ιθάκη», δηλαδή από Δύση προς Ανατολή και αντικρίζει το νησί του. Ταξιδεύοντας κάποιος απο Δύση προς Ανατολή το πρώτο που βλέπει απο μακρυά έιναι η Κεφαλονιά (ή η σημερινή Παλική). Η σημερινή Ιθάκη δεν φαίνεται αφού βρίσκεται πισω απο την Κεφαλονιά.

3.
Η Ομηρική Ιθάκη είναι η Κεφαλονιά, ή τουλάχιστον ένα τμήμα της, ισχυρίζεται ομάδα ερευνητών που έκανε πολλαπλές έρευνες, συνδυάζοντας τα φιλολογικά τεκμήρια με γεωλογικά δεδομένα και με τη χρήση σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας και φωτογραφιών από δορυφόρο.
Η βρετανική ερευνητική ομάδα ισχυρίζεται ότι η ομηρική Ιθάκη δεν είναι ολόκληρη η σημερινή Κεφαλονιά, αλλά μόνο το δυτικό τμήμα της, η περιοχή της Παλικής -του Ληξουρίου- που, σύμφωνα με την άποψή της, ήταν χωρισμένη από το υπόλοιπο νησί.

Η έρευνα ανακοινώθηκε επίσημα στην Αγγλία και ο εμπνευστής της, Ρόμπερτ Μπιτλστόουν, είπε στα Νέα ότι είναι πολύ περισσότερο τεκμηριωμένη από παλαιότερες, λόγω ακριβώς του συνδυασμού διαφορετικού τύπου ερευνών.

«Είναι η πρώτη φορά που αξιοποιούνται γεωλογικές έρευνες σε συνδυασμό με τα φιλολογικά τεκμήρια», λέει. Μαζί του συνεργάστηκαν δύο πανεπιστημιακοί: ο καθηγητής Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ Τζέιμς Ντιγκλ και ο γεωλόγος, καθηγητής Στρωματογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Τζον Άντερχιλ.

Στο βιβλίο τους «Odysseus Unbound: The Search for Homer” s Ithaca», το οποίο κυκλοφόρησε από το Cambridge University Press ο κ. Μπιτλστόουν περιγράφει ότι, κατά τη γνώμη του, υπήρχε θαλάσσιο πέρασμα από τον κόλπο της Αγίας Κυριακής μέχρι τον κόλπο του Λιβαδίου, το οποίο κλείστηκε σταδιακά από μεγάλες κατολισθήσεις των προεκτάσεων του Αίνου, του όρους που δεσπόζει στο νησί.

«O Όμηρος ήταν απόλυτα ακριβής στις περιγραφές του, απλώς εμείς δεν μπορούμε να εντοπίσουμε τα σημεία που αναφέρει. Καταλαβαίνω τον ισχυρισμό ότι δεν μπορούμε να παίρνουμε τοις μετρητοίς ένα κείμενο κατ΄αρχάς ποιητικό, ωστόσο πιστεύω ότι η ομάδα μας ανακάλυψε την ακριβή θέση όχι μόνο του νησιού, αλλά και του παλατιού του Oδυσσέα», υποστηρίζει…

Περισσότερες πληροφορίες:
Η Ιθάκη ήταν τελικά η Κεφαλονιά; (Εφημερίδα Καθημερινή)
Οδυσσέας Λυόμενος: Η αναζήτηση της Ομηρικής Ιθάκης
Ομήρου Οδύσσεια – Έμμετρη Μετάφραση Αργύρη Εφταλιώτη

(Αναρτήθηκε στο Ithacanews)