Ξεκίνησαν χθες οι εργασίες του σεμιναρίου για την τοπική ιστορία

Ξεκίνησαν χθες στην πόλη της Λευκάδας οι εργασίες του διήμερου επιμορφωτικού σεμιναρίου, για την τοπική ιστορία της Λευκάδας και τη σημασία της στη σχολική εκπαίδευση, που συνδιοργάνωσαν το 1ο Πειραματικό Λύκειο Αθήνας και το 2ο Γυμνάσιο Λευκάδας σε συνεργασία με το Λαογραφικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Η αίθουσα ήταν γεμάτη και σίγουρα ικανοποιητική η συμμετοχή των εκπαιδευτικών. Το σεμινάριο που θα συνεχιστεί και σήμερα το πρωί (Δες το πρόγραμμα) έχει στο επίκεντρό του θέματα θεωρίας, μεθοδολογίας και τεχνικών της τοπικής και προφορικής ιστορίας και την σημασία που έχουν ως εργαλεία για την ερμηνεία της ιστορίας και την ανάδειξη της χρησιμότητάς τους στην εκπαιδευτική διαδικασία και στο κοινωνικό σύνολο.

Την πρώτη μέρα του σεμιναρίου εισηγητές με τα εξής θέματα ήταν οι: Θανάσης Καλαφάτης, Από το λυκόφως στο λυκαυγές: Από τον τόπο του βιώματος στον τόπο του ιστορικού, Μπάδα Κωνσταντίνα, Η Προφορική Ιστορία ως εργαλείο και ως ερμηνεία, Λάζαρη Σεβαστή, Μια ανάγνωση των δεκαετιών 1940 και 1950 μέσα από τις εικόνες, Κόνδης Σωτήρης, Το εφηβικό συναίσθημα στις ταραγμένες δεκαετίες του 1940 και 1950 και η Κοψιδά Βιβή, Το ποινικό αποτύπωμα της εμφυλιακής βίας: Λευκάδα 1949-1959. Δεν ήταν εφικτό να παραβρεθούν οι: Φωτεινός Κωνσταντίνος και Παπαγαλάνη Λίντα που είχαν αρχικά προβλεφτεί να μιλήσουν.

Ακούστηκαν, πιστεύουμε, πολλά ενδιαφέροντα πράγματα που θα μπορέσουν να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία για κάθε εκπαιδευτικό που διδάσκει ιστορία στα σχολεία και θα θελήσει να εμβαθύνει σε επιμέρους ζητήματα, ώστε να αναβαθμίσει σε τελική ανάλυση το μάθημα αυτό που στοχεύει στην καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης.

Δεν προλάβαμε την εισήγηση του κ. Θ. Καλαφάτη. Η δεύτερη στη σειρά εισηγήτρια, η Κωνσταντίνα Μπάδα αναφέρθηκε «στην ιστορία από τα κάτω», όπου πηγή πληροφόρησης αποτελεί η αφήγηση και η μνήμη, φέρνοντας ως παράδειγμα και μια έρευνά της για τις καπνεργάτριες του Αγρινίου που έφερε στην επιφάνεια στοιχεία που δεν θα μπορούσε να διαβάσει κανείς σε κάποια επίσημη αρχειακή πηγή. Όπως π.χ. ότι οι καπνεργάτριες πέθαναν από φυματίωση, ότι δούλευαν στα καπνεργοστάσια κοριτσάκια 7-8 χρονών, που όταν ερχόταν ο έλεγχος τα έκρυβαν για να μην τα βρουν οι ελεγκτές, και άλλα θέματα που ουδόλως θα μπορούσε να τα φωτίσει άλλη ιστορία. Χαρακτήρισε την προφορική ιστορία ως συμπληρωματική της «επίσημης» ιστορίας, που φέρνει στην επιφάνεια υποτιμημένα και αφανή πράγματα που κάνουν όμως, όπως είπε, πιο δημοκρατική την ιστορία. Παρατήρησε επίσης ότι από το 2012 έχει ιδρυθεί στην Ελλάδα η Ένωση Προφορικής Ιστορίας και ότι η προφορική ιστορία έχει πάρει τα τελευταία χρόνια κινηματικό χαρακτήρα με καταγραφές στις γειτονιές.

Η κα. Σεβαστή Λάζαρη επισήμανε ότι στις παλιές φωτογραφίες ο φακός επιλέγει επιλεκτικά την πραγματικότητα και η όποια ανάγνωσή τους θα πρέπει να συνδυάζεται με βιωμένη μαρτυρία και διάφορες άλλες πηγές. Ο κ. Σωτ. Κόνδης επικεντρώθηκε στην εισήγησή του στη σχέση ανάμεσα στο συναίσθημα και την ιστορία, που έχει αρχίσει επίσημα να εξετάζεται από το 1980. Τελευταία εισηγήτρια ήταν η κα. Βιβή Κοψιδά, η οποία αναφέρθηκε, μέσα από βουλεύματα της εποχής, στην εμφυλιακή βία και τα ποινικά της χαρακτηριστικά, ενώ από την πρότερη ενασχόλησή της για τη συγγραφή της διδακτορικής της διατριβής «Το έγκλημα και οι κοινωνικοί του προσδιορισμοί» είχε καλύψει ήδη την περίοδο 1900 – 1940.

Ακολούθησε συζήτηση με το κοινό. Θα θέλαμε κλείνοντας να επισημάνουμε αυτό που είπε σε μια παρέμβασή της ως προτροπή προς τους διδάσκοντες την τοπική ιστορία η κα. Κοψιδά, ότι θα ήταν άκρως ενδιαφέρουσα η ανάγνωση της τοπικής ιστορίας και λαογραφίας μέσα από την πληθώρα των λογοτεχνικών βιβλίων και κειμένων που αναφέρονται στον τόπο μας.