Το Επτανησιακό Σύνταγμα του 1803 στην καθομιλουμένη σε μετάφραση του δικηγόρου Αριστοτέλη Κοσκινά

«Τα «Συνταγματικά Κείμενα, Ελληνικά και Ξένα» των Κ.Γ. Μαυριά-Α.Μ. Παντελή (Α. Σάκκουλας, Αθήνα 1990), ήταν μία συλλογή ελληνικών και μεταφρασμένων συνταγματικών κειμένων από τη Magna Carta ως το σοσιαλιστικό συνταγματισμό της Σοβιετικής Ένωσης, της Κίνας, και της Τιτοϊκής Γιουγκοσλαβίας του 1974.

Παραδόξως όμως, τον ετερόκλητο αυτό πανδέκτη, που διανεμόταν επί χρόνια στους Νομικάριους της Αθήνας, αμαύρωνε μία οικογενειακή απουσία: παραλείπονταν (άπαντα!) τα Συντάγματα της Επτανήσου του 19ου αιώνα.

Εκείνο το απωθημένο, γαλβανισμένο από ελεφάντινη μνήμη και πείσμα κουτροκέφαλου κριού, με παρότρυνε να μελετήσω στη (φιλόξενη, ενθυμούμαι) Αναγνωστική Εταιρεία, το 2000, το, γραμμένο στα ιταλικά, τυπωμένο πρωτότυπο ενός θρύλου: του περίφημου Συντάγματος της Επτανήσου Πολιτείας του 1803.

Καρπός, μία μετάφραση που καταχώνιασα στα έγκατα ψηφιακών υποφακέλων. Πόνημα της ταπεινότητάς μου, που δεν επειγόμουν να εκθέσω – όσο ο Επτανησιακός Συνταγματισμός αναβίωνε με κοσμήματα όπως η μελέτη του Κεφαλλήνα Α-Ι.Δ. Μεταξά («Επτάνησος Πολιτεία 1803…», Α. Σάκκουλας, Αθήνα 2003»).

Αλλά το 2008 εμφανίστηκε μία διπλά προκλητική επανέκδοση: τα «Συνταγματικά Κείμενα των Ιονίων Νήσων»[sic] από το Ίδρυμα της Βουλής. Γιατί διπλά προκλητική; Πρώτον, θεωρητικά: στο εισαγωγικό κείμενο του καθηγητή Συνταγματικού στο Αριστοτέλειο, Α. Μανιτάκη, ο έγκριτος νομικός ισχυρίστηκε, με συνοπτικό σκεπτικό, ότι τα Επτανησιακά «συντάγματα» (δικά του εισαγωγικά) δεν μπορούν να θεωρούνται συντάγματα με την αυστηρή έννοια του όρου, και ότι ο Επτανησιακός «συνταγματισμός» είναι μία χίμαιρα.

Δεύτερον: ο τόμος της Βουλής περιέλαβε μετάφραση του Συντάγματος του 1803 (τη δεύτερη δημοσιευμένη, με πρώτη εκείνη που εξέδωσε στη Τεργέστη ο Δημήτριος Βενιέρης, το… 1804). Εργασία επίμοχθη για το μεταφραστή Αργύρη Μάρκου – η οποία δεν αιματώθηκε, να μου συγχωρηθεί η κρίση, από μία «συγγενή», αγαπητική ψηλάφηση ενός νομοτεχνήματος τόσο αρχαϊκού.

Στο σεβαστό Α. Μανιτάκη αναγκάστηκε να ανταπαντήσει, καταδεικνύοντας το αβάσιμο της εν παρόδω κριτικής του επί του Επτανησιακού Συνταγματισμού, ο ομόλογός του καθηγητής Συνταγματικού στο Αριστοτέλειο Σ. Ορφανουδάκης – σε «Επίμετρο» του εισαγωγικού «Μελετήματός» του για τα Επτανησιακά Συντάγματα.

Και σήμερα, όχι χωρίς μειδίαμα για το αντίδωρο σε φίλους τιμητές της Περιφέρειας Ιονίων, απελευθερώνω στη CORFUTOPIA τη δική μου μετάφραση του Συντάγματος του 1803. Της ανατολής του Επτανησιακού αστερισμού σε έναν πυρπολημένο από τη Γαλλική Επανάσταση ορίζοντα: στο Συνταγματισμό της Δύσης.»