Δεκάδες αρχαίοι τάφοι έρχονται στο φως από σωστική ανασκαφή στη Λευκάδα

Συμβαίνει συχνά στον τόπο μας να έρχονται στο φως αρχαία κατάλοιπα -ταφές ως επί το πλείστον- όχι μέσω κάποιων προγραμματισμένων αρχαιολογικών ανασκαφών, αλλά τυχαία. Τις περισσότερες φορές αυτό γίνεται κατά τη διάρκεια εκτέλεσης διαφόρων δημοσίων έργων [Δες 1, 2, 3, 4] ή σωστικών ανασκαφών σε οικόπεδα ιδιωτών, που αποσκοπούν στην αποδέσμευση των ακινήτων, όπως στην περίπτωση που αναφέρουμε πιο κάτω.

Είχα ακούσει πριν λίγο καιρό ότι ανευρέθηκαν σε σωστική ανασκαφή κάποιοι αρχαίοι τάφοι στην οδό Φιλοσόφων, στην πόλη της Λευκάδας. Το θεώρησα όμως συνηθισμένο γεγονός, δεν φανταζόμουν επίσης το εύρος των αρχαίων καταλοίπων, και έτσι μέσα στα τρεχάματα των ημερών όλο ανέβαλα να τους επισκεφτώ.

Εντυπωσιακός πράγματι ο χώρος των ανασκαφών. Το αρχαίο ταφικό συγκρότημα που είδε το φως σε βάθος 1-2 μέτρα, κάπου ίσως και περισσότερο, θα πρέπει να περιλαμβάνει δεκάδες τάφους -κάποιοι είναι εμφανείς και κάποιοι άλλοι δεν έχουν ανασκαφεί ακόμη- αν κρίνω από την αρίθμησή τους από το συνεργείο της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Οι περισσότεροι από τους τάφους που διακρίνονται είναι κιβωτιόσχημοι -ορθογώνιοι δηλαδή λάκκοι- με πλευρές επενδεδυμένες με κάθετες πλάκες. Οι πιο πολλοί φέρουν οριζόντιες καλυπτήριες πλάκες ενώ κάποιοι άλλοι είναι κεραμοσκεπείς. Περιέχουν ταφές ενηλίκων αλλά υπάρχουν και κάποιοι -ένας τουλάχιστον- με ταφές παιδιών.

Οι τάφοι χρονολογούνται γύρω στον 5ο π.Χ. αιώνα χωρίς βέβαια να αποκλείεται το γεγονός να καλύπτουν μια πιο μακρά περίοδο, αν κρίνω τουλάχιστον από το διαφορετικό βάθος που βρέθηκαν. Ως μη ειδικός δεν ξέρω αν ανακαλύφθηκαν στο χώρο και άλλοι τύποι τάφων, όπως ταφές-καύσεις σε αγγεία κ.ά. Δεν γνωρίζω επίσης το είδος των κτερισμάτων στους τάφους που έχουν ήδη ανασκαφεί. Μόνο θραύσματα κεραμίδων και αγγείων υπάρχουν στο χώρο. Απ” ό,τι διέκρινα και απ” ό,τι είμαι σε θέση να αξιολογήσω -τονίζω πάλι ότι δεν είμαι ειδικός- υπάρχουν επίσης κάποιες επιτάφιες στήλες καθώς και λίθινα θρανία ή βωμοί για τα τελετουργικά μάλλον έθιμα και τις νεκρικές προσφορές.

Δεν ξέρω τι τύχη θα έχουν τα αρχαία αυτή τη φορά. Να σημειώσω πάντως ότι δεν μας περισσεύουν και ότι η διάσωση και η ανάδειξή τους θα είναι ευεργετική για το ευπαθές και πιο ανταγωνίσιμο σήμερα τουριστικό προϊόν που προσφέρουμε. Κακά τα ψέμματα, το παραδοσιακό μοντέλο «ήλιος-θάλασσα» φαίνεται σταδιακά να ξεπερνιέται και η ανάδειξη, εκτός των άλλων, της πολιτιστικής μας κληρονομιάς θα μπορούσε να κάνει την ειδοποιό διαφορά στον διεθνή ανταγωνισμό.

Να σημειώσω τέλος ότι μας προξένησε εντύπωση η παντελής έλλειψη φύλαξης στον χώρο, περισσότερο δε, γιατί όπως αναφέραμε δεν έχουν ανασκαφεί ακόμη όλοι οι τάφοι.