Οι Ηγούμενοι του Μοναστηριού του Αγίου Γεωργίου στους Σκάρους Λευκάδας (Δεύτερο Μέρος)
Του Σπύρου Π. Σούνδια*
Ο Μιχαήλ (Μεθόδιος) Μολφέτας είναι μια σημαντική μορφή στον κύκλο της ιεροσύνης και των γραμμάτων στα χρόνια αυτά. Ο Κώστας Μαχαιράς στο βιβλίο του “Η Λευκάς επί Ενετοκρατίας 1684-1797”, στο κεφάλαιο “Ορθόδοξος Εκκλησία” σελίδα 223 γράφει:
“Το 1684 ότε οι Ενετοί είχαν καταλάβει τη Λευκάδα ο κλήρος της πόλεως και πρωτευούσης της νήσου απετελείτο εκ των επομένων αξιωματούχων: Παρθένιος αρχιεπίσκοπος, Παναγιώτης Ζαμπέλης ιερεύς και μέγας οικονόμος της αρχιεπισκοπής, Φίλιππος Σπάτας σακκελάριος, Θεόδωρος Λάης σκευοφύλαξ, Άγγελος Παπαδόπουλος πρωτοπαπάς, Βίκτωρ Κλαπατσαράς ιεροκήρυξ, Ιωάννης Ζαμπέλης, Γαβριήλ Δανιάς, Μεθόδιος Μολφέτας, Γεώργιος Καββαδίας, Γεώργιος Γαλανδίνης, Ιωάννης Λουμπέρτης, Σωσίων Μηνιάτης, Χρύσανθος Βλαστάρης, Ιωακείμ Σούντιας, Δανιήλ Αμάραντος, Εμμανουήλ Μαγγανάρης, ιερείς και Φραγκίσκος Κολομπίν ιεροδιάκονος”.
Σύμφωνα λοιπόν με αυτά ο Μολφέτας το 1684 ήταν ιερέας του Αγίου Αθανασίου της Αμαξικής, παλαιός ναός της, αφού σ’ αυτόν ήταν ενορίτες τα παλαιότερα γένη της πόλης, που έγινε μετά την λεηλασία και παρακμή της Νηρίκου (Κούλμου). Ήταν τότε 55 περίπου ετών. Οι υπολογισμοί τον φέρνουν να γεννήθηκε γύρω στα 1628. Τούτο ελέγχεται και από μια άλλη πηγή. Στο βιβλίο του Γερασίμου Ζαμπέλη, “Άγιον Όρος και Λευκάς”, Γραφή των Μαράδων για τα χωράφια στην Αγία Θέκλη και το Βαρικό που συντάσσεται από τον ιερομόναχο αγιορείτη Δωρόθεο το έτος 1658 φέρεται να υπογράφει και να μαρτυρεί για τα διαλαμβανόμενα και ο Μολφέτας, αναγνώστης τότε. Και για να είναι αναγνώστης τότε, πριν λάβει το χρίσμα του ιερέα στα 30 του χρόνια θα πει ότι γεννήθηκε γύρω στα 1628.
Γίνεται ακόμα γνωστό, ότι τότε υπηρετούσε στην Κόκκινη Εκκλησιά, όπου γίνεται το σχετικό πρακτικό και είναι γνώστης της περιοχής. Βεβαιωμένο είναι ότι πριν την Κόκκινη Εκκλησιά υπηρέτησε στον Άη Γιώργη (1650) το Σχολείο τότε της περιοχής. Για να ανεβούν την κλίμακα της ιεροσύνης έπρεπε να μαθητεύσουν στα μοναστήρια, που ήταν τα σχολεία της γλώσσας και της Ορθοδοξίας. Σαν ιερέας εκτιμήθηκε και αγαπήθηκε από τους ενορίτες του Αγίου Αθανασίου (της πόλης). Αφού η εκκλησία αυτή παρουσίαζε προβλήματα· ήταν μικρή και ξύλινη και αρκετές φορές είχε καεί, με κοινή προσπάθεια πιστών και ιερέα στη δεκαετία του 1680 έκτισαν δίπλα την σημερινή Ευαγγελίστρια, η οποία έγινε αργότερα (1797) Μητρόπολη.
Για την Μητρόπολη Λευκάδας ο Μαχαιράς στο βιβλίο του “Ναοί και Μοναί Λευκάδος” γράφει: “Ο Μεθόδιος Μολφέτας, εφημέριος του εν Αμαξική ναού του Αγίου Αθανασίου ανήγειρεν έτερον ναόν του Ευαγγελισμού πλησίον του και ανέλαβεν και την εφημερίαν τούτου. Ο ως άνω ιερεύς εγκαταλείψας αμφοτέρας τας εφημερίας του κατετάχθη ως μοναχός εν τη περιφερεία του χωρίου Αλεξάνδρου στη Μονή του Αγίου Γεωργίου στους Σκάρους ένθα και απεβίωσε το 1695”.
Σε ένα έγγραφο του δημοσίου νοταρίου Τζώρτζη Τζερμπάνη με ημερομηνία 27 Νοεμβρίου 1695 γίνεται γνωστό ότι ο παπα Ιωαννίκιος Σούνδιας ήταν μαθητής του Μολφέτα και αργότερα συλλειτουργός του στις προαναφερόμενες εκκλησίες, Άγιο Αθανάσιο και Ευαγγελίστρια της πόλης. Το νοταρικό σημείωμα του Τζερμπάνη μεταξύ άλλων αναφέρει: Γραφή στην Ευαγγελίστρια (πόλη) των πραγμάτων που είχε σαν εφημέρευε σ’ αυτή ο “άγιος” Μεθόδιος Μολφέτας (κατάλογος τριών σελίδων) και καταλήγει: «Το άνωθεν πράγμα, όπου ως άνωθεν είπαμε, εις το χέρι του παπά κυρ Ιωαννικίου Σούνδια, ο οποίος ήτανε και αυτός ινσουράντες της εκκλησίας και εφημέρευε που τον είχε ο άνωθεν παπάς κυρ Μεθόδιος, ο δάσκαλός του…».
Ο Ιωαννίκιος ενδιαφέρονταν για το δάσκαλό του. Τον συνόδεψε στον Άη Γιώργη και με τις συχνές επισκέψεις του από την πόλη τον εφρόντιζε. Στην ουσία, λόγω της μόρφωσής του, της εμπειρίας του και της επιβολής του, ο “άγιος” αυτός άνθρωπος, όπως ήταν παραδεκτός, υπήρξε ο Μολφέτας ηγούμενος του μοναστηριού του Αγίου Γεωργίου και ο ταγός από το 1689 ως το θάνατό του (1695) και ο σοφός δάσκαλος που με την αξιόλογη παρουσία του ελάμπρυνε και προέβαλε το μοναστήρι. Διδάσκει έτσι τα γράμματα και τους τρόπους που ο ίδιος είχε διδαχθεί παλιότερα (1650) στα πρώτα του βήματα στο ίδιο μοναστήρι. Αυτοί ήταν οι φωστήρες του μοναστηριού του Αγίου Γεωργίου στους Σκάρους!
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Αντίλαλοι απ΄ τους Σκάρους», που εκδίδει ο Σύλλογος Αλεξανδριτών Αττικής)
(Συνεχίζεται)
* Ο Σπύρος Πάνου Σούνδιας είναι φιλόλογος, ιστορικός.
