Νικιάνα: Το χωριό που συνέχεια ανεβαίνει (Μια επίσκεψη στο χωριό και στο Μοναστήρι των Αγίων Πατέρων πριν 45 χρόνια)

Το λιμάνι της Νικιάνας παλιά

Του Ηλία Π. Γεωργάκη*

Το όμορφο χωριό της Νικιάνας ευρίσκεται 9 χιλιόμετρα έξω απ΄ την πόλη και ανήκει στην κοινότητα Αλεξάνδρου. Έχει 450 περίπου κατοίκους. Ολόκληρη η κοινότητα αποτελούμενη απ΄ τον Αλέξανδρο, την Νικιάνα και τα Κολυβάτα έχει 590 κατοίκους που ασχολούνται με την γεωργία και μερικοί με το ψάρεμα.

Η Νικιάνα θεωρείται σαν ένα από τα ομορφότερα χωριά της Λευκάδας. Η καταγάλανη θάλασσα και οι ωραίες αμμουδιές της σε συνδυασμό με το πράσινο του βουνού συνθέτουν κάτι το μαγευτικό!!!

Τα αραιοχτισμένα σπίτια του χωριού σκορπισμένα μέσα στις ελιές, και το μικρό λιμανάκι με τις λίγες ψαρόβαρκες γεμάτα απλότητα και ομορφιά θαρρείς πως συνθέτουν ζωγραφικό πίνακα.

Η Νικιάνα διαθέτει διθέσιο Δημοτικό Σχολείο. Έχει οκτώ εκκλησίες μαζί με τον Αλέξανδρο και τα Κολυβάτα.

Η αγροτική έκταση της Νικιάνας είναι 4.200 στρέμματα η δε έκταση της δασώδους περιοχής είναι 7.000 στρέμματα. Η κτηνοτροφία είναι μέτρια αναπτυγμένη (1.000 ζώα).

Τα βασικά προϊόντα της Νικιάνας είναι το λάδι, τα σταφύλια και τα δημητριακά. Η ετήσια παραγωγή στα δημητριακά είναι 110.000 κιλά, στο λάδι 70-100 τόνοι και στα σταφύλια 100 τόνοι.

Το καλοκαίρι η Νικιάνα συγκεντρώνει πολλούς τουρίστες. Το εξαιρετικό κλίμα και η κοντινή απόσταση απ΄ την Λευκάδα είναι τα ιδανικά πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη του τουρισμού. Στο χωριό νοικιάζονται πολλά δωμάτια, επίσης υπάρχουν και πολλά εξοχικά κέντρα.

Γύρω απ΄ το χωριό υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα τοπία όπως η Κοιλάδα του Έρωτα, η Ακτή του Μαγεμένου κ.ά..

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Μεγάλο πρόβλημα για τους κατοίκους του χωριού της Νικιάνας είναι ο δρόμος Νικιάνας – Αλεξάνδρου. Ένας ανηφορικός παλιόδρομος που δημιουργεί μεγάλα συγκοινωνιακά προβλήματα.

Τα αυτοκίνητα είναι αναγκασμένα να κάνουν όλον τον γύρο, απ΄ τους Σφακιώτες, για να φθάσουν στον Αλέξανδρο.

Εξ άλλου με το φτιάξιμο του δρόμου αυτού τουριστικοποιείται η γύρω περιοχή και το Μοναστήρι των Αγίων Πατέρων.

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Αξεχώριστα δεμένο με τη Νικιάνα είναι το Μοναστήρι των Αγίων Πατέρων. Θεωρήσαμε λοιπόν ότι μια παρουσίαση της περιοχής χωρίς την αντίστοιχη αναφορά στο ιστορικό μοναστήρι, θα ήταν το λιγότερο ελλιπής. Έτσι πραγματοποιήσαμε μια επίσκεψη για να δώσουμε στους αναγνώστες μας τη σημερινή του εικόνα.

Η μονή των Αγίων Πατέρων βρίσκεται πάνω από το γραφικό χωριουδάκι της Νικιάνας που πήρε το όνομά του από τους τρεις Πατέρες που ήρθαν απ΄ τη Νίκαια μετά την Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο.

Η μονή των Αγίων Πατέρων

Λέγεται ότι οι τρεις αυτοί Πατέρες διάλεξαν την τοποθεσία εκείνη λόγω της ερημικότητας και της απροσιτείας της. Ονομάζονταν δε Ιάσων, Σωσίας και Σωσίπατρος. Ίδρυσαν ναό και εμόνασαν εκεί μέχρι το θάνατό τους. Υπάρχει, όμως, και στην Κέρκυρα Αρχαίος Ναός έξω απ΄ την πόλη, που τιμάται με τα ονόματα των Αγίων Πατέρων Ιάσονος και Σωσιπάτρου.

Είναι άγνωστο εάν τα μνημεία που σώζονται μέχρι σήμερα είναι πράγματι δικά τους ή άλλων που εμόνασαν αργότερα εκεί. Η παράδοση πάντως αναφέρει ότι τα μνημεία τα οποία σώζονται μέχρι σήμερα και τα οποία διατηρούνται ανέπαφα είναι των τριών πατέρων απ΄ την Νίκαια.

Ανάμεσα σε πανύψηλα δέντρα και σ΄ ατέλειωτες πρασινάδες, στη μέση του μεγάλου ανηφορικού δρόμου που ενώνει την Νικιάνα με τον Αλέξανδρο και σε απόσταση περίπου μία ώρα με το πόδι ξεπροβάλλει επιβλητικά το μοναστήρι των Αγίων Πατέρων.

ΟΜΟΡΦΙΑ… ΗΣΥΧΙΑ, ΑΠΛΟΤΗΤΑ

Καλωσυνάτη μας υποδέχθηκε η γριούλα μοναχή Μαρία Αραβανή απ΄ την Καρυά, πρόθυμη να μου ψήσει τον εθιμοπαράδοτο καφέ.

Η Μαρία (Αραβανή), η τελευταία καλόγρια των Αγίων Πατέρων (1965)

Μέσα σ΄ έναν μεγάλο βράχο, όπου υπάρχει και η μικρή σπηλιά που ασκήτεψαν οι μοναχοί, είναι χτισμένο το μικρό μοναστήρι.

Η πάντα ασβεστωμένη αυλή με το πηγάδι της και μ΄ ένα μεγάλο κληματόδεντρο στη μέση μας οδηγεί στη μικρή εκκλησούλα. Τα μεγάλα καντήλια και τα πολλά τάματα, που έχουν δωριθεί από πιστούς χριστιανούς, αλλάζουν το εσωτερικό της εκκλησιάς.

Οι τελευταίες τρεις μοναχές της Μονής των Αγίων Πατέρων. Από αριστερά: Ακακία († 1973), Δέσποινα († 1966) και Μαρία († 1978)

Ένα μικρό Ιερό και μερικές Άγιες Εικόνες συνθέτουν κάτι το άγιο, το απλό, το ταπεινό. Η θαυματουργός εικόνα των Αγίων Πατέρων στην οποία υπάρχουν ζωγραφισμένοι οι τρεις Άγιοι Θεοφόροι Πατέρες (Σωσίας, Σωσίπατρος και Ιάσων) φέρει τη μικρή επιγραφή «Φεύγε μοναχέ εν των ερήμω και σώζου». Σ΄ ένα μικρό πηγαδάκι που είναι δίπλα απ΄ το Ιερό της εκκλησίας είναι θαμμένο το άγιο Λείψανο ενός εκ των τριών Αγίων Πατέρων.

Ο τάφος ενός εκ των Αγίων Πατέρων με το αγίασμα

Όπως μας αναφέρει η παράδοση πριν χτιστεί το μοναστήρι η γύρω περιοχή ήταν έρημη και είχε μόνο λίγα βοσκοτόπια. Ένας τσοπάνος παρατήρησε πως κάθε μέρα που ένα ζώο τον επήγαινε πίσω απ΄ έναν βράχο εγύριζε πάντα με το πρόσωπό του βρεγμένο… Αφού παρακολούθησε το ζώο αυτό ανακάλυψε ότι υπήρχε μία μικρή λακκούβα με νερό που μέσα ήταν η Αγία Σφραγίδα με τα πρόσωπα των Αγίων Πατέρων ζωγραφισμένα.

H σφραγίδα της μονής των Αγίων Πατέρων που είχε κλαπεί (βρίσκεται σήμερα στο Εκκλησιαστικό Μουσείο Φανερωμένης)

Δυστυχώς η Αγία αυτή Σφραγίδα χάθηκε. Σήμερα πολλοί στο χωριό λένε πως είχε μεγάλη αξία και την έκλεψαν. Πάντως ο τόσο πειστικός τρόπος των χωριανών που μίλησαν για την παράδοση αυτή, δείχνει την γνησιότητα της Σφραγίδας.

Το νερό, απ΄ το μικρό πηγάδι της εκκλησίας των Αγίων Πατέρων, που όπως λένε ποτέ δεν σώνεται όσο και να πάρεις είναι θαυματουργό. Πολλοί χριστιανοί κάθε χρόνο, μετά από περίοδο νηστείας και όταν ανοίγει το πηγάδι, τρέχουν να πάρουν απ΄ το αγίασμα.

Το θέμα των Αγίων Πατέρων πρέπει οπωσδήποτε να μεριμνηθεί για μία ωφέλιμη αξιοποίηση του μοναστηριού.

Πηγή: Εφημερίδα «Δημοκρατική Λευκάδα», Αριθμ. Φύλλου 12 (Σεπτέμβριος 1976), Σελ. 5

* Ο Ηλίας Παν. Γεωργάκης γεννήθηκε το 1960 και μεγάλωσε στη Λευκάδα. Από τα μαθητικά του χρόνια ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και τη λογοτεχνία. Ποιήματά του έχουν διακριθεί σε πανελλήνιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Σπούδασε δημοσιογραφία. Από το 1982 εργάζεται στα «Νέα». Είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ). Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές ενώ στίχοι του έχουν μελοποιηθεί. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις faggotobooks το νέο του βιβλίο «Η δική μου Λευκάδα». Είναι έγγαμος με τη Σοφία Αναγνωστοπούλου και έχει δυο παιδιά, τον Παναγιώτη και τη Μυρτώ.