Χαμομήλι (Χαμαίμηλον το κοινόν – Matricaria Chamomilla)

Στα βουνά και τα λαγκάδια το ψάχνουμε και μας το έδειξαν σήμερα να έχει βγει κυριολεκτικά δίπλα από την άσφαλτο, απέναντι από την αποθήκη του ΤΑΟΛ, στην πόλη της Λευκάδας. Μοσχομύριζε… Παλιά φύτρωνε σε πολλά μέρη της περιοχής του Αλέξανδρου. Σήμερα όλο και πιο σπάνια το συναντάμε και πολλοί το συνδέουν με το ότι δεν καλλιεργούνται πλέον τα χωράφια, αν και απ΄ όσο θυμάμαι έβγαινε και σε μέρη που ήταν ανέκαθεν ακαλλιέργητα.

Ως Χαμαίμηλον (Matricaria) της οικογένειας των Συνθέτων περιγράφει το φυτό αυτό ο Π.Γ. Γεννάδιος («Λεξικόν Φυτολογικόν», Αθήνα, 1914). Το γένος περιλαμβάνει περί τα 70 είδη εκ των οποίων το σημαντικότερο είναι το Χαμαίμηλον το κοινόν (Matricaria Chamomilla) που είναι και το μοναδικό είδος που απαντάται στην Ελλάδα και είναι κοινώς γνωστό με τα ονόματα Χαμομήλι, Χαμόμηλο, Μαρτοπούλουδο (Κοραής), στην Αίγινα ως Λουλούδι του Αγ. Γεωργίου και στην Κύπρο ως Μουγιόχορτο. Η ετυμολογία του ονόματός του προέρχεται από το «χαμαί» (χάμω, κάτω στο χώμα, στη γη) και το «μῆλον» επειδή η μυρωδιά των ανθέων θυμίζει αυτήν του μήλου.

Το φυτό αυτό είναι πιθανά το Χαμαίμηλον του Γαληνού ενώ σε αυτό αναφέρεται κατά τις γνώμες κάποιων μία από τις Ανθέμιδες του Διοσκουρίδη. Τα άνθη του είναι φαρμακευτικά και όπως σημειώνει ο Γεννάδιος «αλεθόμενα και μεταβαλλόμενα εις λεπτήν κόνιν δυνατόν ν΄ αντικαταστήσωση το Πύρεθρον εν τη καταπολεμίσει πολλών εντόμων, αποσταζόμενα δε παρέχουσι κυανούν φαρμακευτικόν αιθέριον έλαιον πολύτιμον».

Από τα άνθη του χαμομηλιού κατασκευάζεται τo ομώνυμο αφέψημα (τσάι). Επίσης, εκχυλίσματα χαμομηλιού χρησιμοποιούνται σε διάφορα καλλυντικά ή σαμπουάν.