Σαν σήμερα το 1951 πεθαίνει ο Άγγελος Σικελιανός
Η προτομή του Άγγελου Σικελιανού στο πάρκο ποιητών στη Λευκάδα
(Μια εικόνα που δεν θα την ξαναδούμε έτσι)
Σαν σήμερα το 1951 πεθαίνει ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός.
Ο Α. Σικελιανός έδρασε μέσα από το ΕΑΜ Διανοουμένων-Καλλιτεχνών και για αυτή τη δράση του στη συνέχεια υπονομεύτηκε τρεις φορές στην υποψηφιότητά του για το βραβείο Νόμπελ. Διατέλεσε επίτιμος πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.
Στα ψιλά γράμματα εφημερίδας της εποχής διαβάζουμε για την κηδεία του («ΕΜΠΡΟΣ», Πέμπτη 21 Ιουνίου 1951):
«ΕΚΗΔΕΥΘΗ ΧΘΕΣ Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ
Την 5 μ.μ. χθες εγένετο η κηδεία του ποιητού Αγγέλου Σικελιανού εκ του Ιερού ναού της Μητροπόλεως. Της νεκρωσίμου ακολουθίας προέστη ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ. Σπυρίδων. Παρέστησαν ο αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως κ. Παπανδρέου, ο υπουργός των Οικονομικών κ. Μαύρος, ο υφυπουργός της Παιδείας κ. Μόδης, ο διοικητής της Εθνικής Τραπέζης κ. Κωστόπουλος, ο εκ των συναρχηγών του ΛΕΚ κ. Π. Κανελλόπουλος, οι κ.κ. Σβώλος, Τσιριμώκος. Κ. Τσάτσος, ο πρόεδρος της Ακαδημίας κ. Μαριδάκης, ο διευθυντής Γραμμάτων του υπουργείου Παιδείας κ. Μαντούδης, καθηγηταί του Πανεπιστημίου, εκπρόσωποι του λογοτεχνικού και καλλιτεχνικού κόσμου και πάρα πολλοί φίλοι του. Κατόπιν εκφρασθείσας επιθυμίας των οικείων του ποιητή, λόγοι δεν εξεφωνήθησαν.
Η νεκρώσιμος πομπή περί ώραν 7ην μ.μ. αφίκετο εις το Α΄ νεκροταφείον, όπου, ενώ οι παριστάμενοι έψαλλον τον εθνικόν μας ύμνον, εγένετο η ταφή του νεκρού εις τάφον παραχωρηθέντα υπό του Δήμου Αθηναίων.»
Για τις παρεμβάσεις στη νορβηγική επιτροπή Νόμπελ έγραφε η Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Φύλλο της Πέμπτης 24 Ιουλίου 1947 – οι υπογραμμίσεις στο κείμενο με μαύρα γράμματα είναι δικές μας:
«Η Ελλάδα έχασε πέρυσι την ευκαιρία να τιμηθεί με το Νόμπελ στο πρόσωπο του Άγγελου Σικελιανού. Ο λόγος είναι πως επέσανε απάνω οι κράχτες και με τα κρατικά μέσα ματαίωσαν τη βράβευση της χώρας μας, γιατί ο Σικελιανός δεν τους ακολουθεί στο ανίερο έργο τους. Το ομολόγησε μόλις φέτος ο Άλκης Θρύλος1: «Όσο κι΄ αν είναι θλιβερό να ζημιώθηκε η Ελλάδα από τη μη απονομή του επάθλου Νόμπελ σ΄ έναν ποιητή της είναι απόλυτα δικαιολογημένο το κράτος που αντέδρασε σ΄ αυτήν την απονομή.» («Ελλην. Αίμα» 9.7.47).»
_________________________________________
1Πρόκειται για την Ελένη Ουράνη η οποία ήταν κριτικός λογοτεχνίας και θεάτρου και συγγραφέας, γνωστή με το ψευδώνυμο Άλκης Θρύλος. Ήταν η πρώτη γυναίκα που εκλέχθηκε το 1971 ακαδημαϊκός. Ήταν παντρεμένη σε δεύτερο γάμο με τον ποιητή και λογοτέχνη Κώστα Ουράνη.
Ο Σπύρος Μελάς ένα ψώνιο που ήθελε να γίνει λογοτέχνης και θεατρικός συγγραφέας ,που τόπαιζε και καμάκι και τον έβρισε άσχημα η Μαρίκα Κοτοπούλη όταν την ενοχλούσε, ήταν ο απεσταλμένος απ την Ελλάδα ( συμμέτοχος ο Κων/νος Τσάτσος και ο Απόστολος Δασκαλάκης και ο Γεώργιος Βλάχος της Καθημερινής ) και επενέβη στην Σουηδικη ακαδημία διακρατικά δήθεν για να μην βραβευτεί ο Σικελιανός.
Και μάλιστα πίεζε Σουηδούς ακαδημαικούς της επιτροπής Νόμπελ, να μεταφράσουν τα έργα του ( του Σπύρου Μελά ) στα Σουηδικά .
Επειδή δεν ήταν μία φορά που έγινε το σκηνικό, υπήρξαν και άλλοι απεσταλμένοι ενεργούμενοι απ τα αντιδραστικά αστοιχείωτα κνώδαλα της Ελλάδος για χρόνια, που απέτρεπαν την βράβευση.
Αυτά τέτοια νούμερα κάνανε χρόνια διαχείρση στην Ελλάδα, και τον μόχθο και πνευματικό και χειρονακτικό των ανθρώπων της χώρας.
Ο δε Κων/νος Τσάτσος αφού βγήκε στην Ελεύθερη δικηγορία και δεν δεν ήξερε ούτε να ανοίξει το στόμα του στα δικαστήρια ώς συνήγορος ή κατήγορος, και γέλαγε το φιλοθεάμον ακροατήριο, έφυγε για μεταπτυχιακά στην Γερμανία και γύρισα ώς διανοούμενος για να απαγορεύσει την θεατρική παράσταση » όρνιθες του Αριστοφάνη ΄΄ ώς υπουργός την δεκαετία του 1950.
Και από τότε τον λέγανε »Η τσατσά κότα»..