Η «επίσημη πρώτη» του «Γλωσσολόγου» στη Λευκάδα

Παρουσίαση του βιβλίου της Βιβής Κοψιδά-Βρεττού, «Ο Γλωσσολόγος» (εκδ. Βακχικόν, 2025)

Την Πέμπτη, 7 Αυγούστου 2025, στο ειδυλλιακό Κηποθέατρο-προέκταση του Μουσείου Άγγελος Σικελιανός-, πραγματοποίησε την «επίσημη πρώτη» του ο Γλωσσολόγος: η νέα ποιητική σύνθεση της Βιβής Κοψιδά-Βρεττού. Η εμφάνισή του ήταν προϊόν μιας διαρκούς έκπτωσης και δια-φθοράς της γλώσσας και συνακόλουθα των ανθρώπων, που είχε εγκατασταθεί στις ανθρώπινες κοινωνίες ως μια νοσηρή κοινωνική και ηθική τους συνθήκη. Ο Γλωσσολόγος-παρουσία παράξενη, μυστηριώδης, μεταξύ φυσικής και υπερβατικής οντότητας, ίπταται όπου άνθρωποι «διαφθείρουν» τις λέξεις… Όχι από άγνοια. Από δόλο το συχνότερο, είτε στον πόλεμο είτε στην ειρήνη, γιατί πάντα κάτι έχουν αυτοί να κερδίσουν από τις χαλασμένες λέξεις. Κι οι χαλασμένες λέξεις χάνουν την ομορφιά, τη γαλήνη, την αρμονία, την αλήθεια τους. Την αλήθεια των λέξεων ο Γλωσσολόγος έρχεται να αποκαταστήσει. Είναι μαζί ο δάσκαλος, ο θεραπευτής, ο ιερέας-ο μάγος τους. Ο μόνος στον οποίο εκείνες υποτάσσονται. Ο μόνος στον οποίο έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη, να παραδώσουν στην Κιβωτό του των Αναγεννημένων Λέξεων το σώμα και την ψυχή τους.

Εκείνη την αυγουστιάτικη νύχτα σας τον παρέδωσα. Με τη συνείδηση αποκαθαρμένη και με τη βεβαιότητα πως στο εξής θα μπορούσα να γαληνέψω. Γιατί στα δικά σας χέρια οι πτήσεις του στον πλανήτη «Άνθρωπος» μπορεί και να έχει την καλύτερη τύχη. Κι αυτός, αλλά κι εσείς από τα λόγια του και τα νοούμενά τους… Κανένας μας δεν αντέχει πια τόσο σκοτάδι-ακόμα και καμουφλαρισμένο πίσω από κάλπικες λέξεις, που φως το ονοματίζουν-, τόση παράνοια, τόση εξαλλοσύνη, τόση δια-φθορά!

Σας ευχαριστώ από καρδιάς, όλους μαζί και καθέναν χωριστά, για το δεξίωμα που του επιφυλάξατε. Αρχίζοντας από την ιδιαίτερη σύνθεση του πάνελ, τον φιλολογικό-κριτικό λόγο που παρήγαγε, δημιουργώντας ένα συναισθηματικό και ερμηνευτικό φιλολογικό γεγονός: Ευχαριστώ τον συντονιστή της βραδιάς, Κοσμά Κοψάρη, εξαίρετο φιλόλογο, διδάκτορα φιλολογίας, κριτικό και διευθυντή του 2ου Γυμνασίου Πρέβεζας για την άνεση και το μέτρο με το οποίο άσκησε τον ρόλο του αλλά και για τις καίριες φιλολογικές και κριτικές του επισημάνσεις πάνω στο έργο. Τον πολυτάλαντο γνωστό ηθοποιό και σκηνοθέτη Δημήτρη Βερύκιο για τη μοναδική ανάγνωση-ερμηνεία αποσπασμάτων του Γλωσσολόγου και τη συμβολή του στην ανέλιξη της συζήτησης. Την υπέροχη αρχιτέκτονα Έλενα Νίκα, ένα όψιμο ταλέντο, σε μια sui generis αναγνωστική-κριτική αναμέτρηση με τον Γλωσσολόγο, που η ιδιαιτερότητα της εκφραστικής της υφολογίας τον κατέστησε οικείο πρόσωπο, κρυμμένο στη συνείδησή μας, προσδίδοντάς του κάτι από τη σπιρτάδα του πνεύματος του τόπου και τη δική της.

Και επιτρέψτε μου τα περισσότερα και αντάξια της «θυσίας» τους να διακόψουν τη διαμονή τους στο εξωτερικό και να φτάσουν στη Λευκάδα, μ’αυτή την εμβληματική τους ταυτότητα, μόνο και μόνο για να πλαισιώσουν και να τιμήσουν τον Γλωσσολόγο με τη συγκίνηση και τον λόγο τους. Αναφέρομαι στις δύο εξαίρετες φιλολόγους Παναγιώτα-Μαρία Αυγερινού και Δήμητρα Ράπτη, με την εν είδει αποστολικής λειτουργίας παρουσία τους εκεί που κοχλάζουν τα τραύματα της ιστορίας μας: Κωνσταντινούπολη, Ίμβρος… Η μόνη ανταποδοτική χειρονομία στη συγκινητική παρουσία τους ήταν εκ μέρους μας η υπόσχεση πως στο εξής «πολιτογραφούνται» στα μητρώα των πνευματικών και πολιτιστικών μας εμπειριών, ως «αντεπιστέλλοντα» μέλη του Συνδέσμου Φιλολόγων Λευκάδας και του τόπου μας γενικότερα.

Ευχαριστίες στο αποφασιστικής σημασίας «παρασκήνιο» προκειμένου να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση: Στον Δήμο Λευκάδας και στο Τμήμα Πολιτισμού του Δήμου για την παραχώρηση του Κηποθέατρου Άγγελος Σικελιανός. Επωνύμως τον Δήμαρχο Λευκάδας Δρα Ξενοφώντα Βεργίνη για την παρουσία και τη γενναιόδωρη παρέμβασή του στη συζήτηση. Στην Ντιάνα (Φούκα), για την υπευθυνότητα, την ευγένεια, για το άγρυπνο πάντα βλέμμα της στις απαιτήσεις της κάθε διοργάνωσης. Την υπεύθυνη του Αυτοτελούς Τμήματος Πολιτισμού Νικολέττα Κονιδάρη, τον Τάσο Κοντομίχη, την Άννα Γεωργάκη.

Ευχαριστίες στον ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ ΛΕΥΚΑΔΑΣ για την ομόφωνη και ομόθυμα πάντα υποστήριξή του. Ιδιαίτερα ευχαριστώ την Άννα για τα πολλά, μάλλον για όλα τα δύσκολα και την πραϋντική της επενέργεια. Στη Σίσσυ, για την πρόθυμη ανάληψη του οικονομικού ρόλου της διακίνησης του βιβλίου, καθότι και ταμίας του Συνδέσμου Φιλολόγων.

Ευχαριστίες στον φίλο καλλιτέχνη φωτογράφο Δημήτρη Βλάχο για την αποτύπωση της εκδήλωσης και τον μετρ της τεχνολογίας ήχου και εικόνας Ξενοφώντα Κοψιδά για την τεχνική υποστήριξη. Και τον Θανάση Σύψα, εκπαιδευτικό της Δ/θμιας Εκπ/σης Πρέβεζας για την επιμέλεια του σχετικού βίντεο που προβλήθηκε στη διάρκεια της εκδήλωσης (Τρεις κορυφαίοι της επιστήμης και της ποίησης μιλούν για την ελληνική γλώσσα, «τη μητρική γλώσσα του δυτικού πολιτισμού»: Ο Ομ. Καθηγητής Γλωσσολογίας και Ακαδημαϊκός Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, ο ποιητής Αντώνης Φωστιέρης, ο Καθηγητής Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης Ζακ Μπουσάρ. Και το βίντεο με απόσπασμα του έργου του Μπετόβεν, Τα ερείπια των Αθηνών, στον επίλογο της βραδιάς).

Για τις τιμητικές παρουσίες ευχαριστώ: τον Αιδεσιμότατο εκπρόσωπο της Ιεράς Μητροπόλεως Λευκάδος και Ιθάκης, τον Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής Φανερωμένης π. Νικηφόρο, τον Δήμαρχο Λευκάδας, τους πρώην Δημάρχους Λευκάδας Παναγιώτη Σκληρό, Κώστα Δρακονταειδή, Χαράλαμπο Καλό. Την Επίτιμη Πρόξενο της Τσεχίας στη Λευκάδα, κ. Ρομίνα Θερμού. Τον Πρόεδρο του Σωματείου Φίλων της Ιεράς Μονής Φανερωμένης κ. Φώτιο Καρακασίδη και τη Γενική Γραμματέα κ. Χαρά Τυπάλδου-Αντωνίου. Τα μέλη του Δ.Σ. του Συνδέσμου Φιλολόγων Λευκάδας: Άννα Κοψιδά, Αντιπρόεδρο, Βιβή Παππά, Γενική Γραμματέα, Σίσσυ Μπίζου, Ταμία, Αγγελική Κόγκα, Οργανωτική Γραμματέα, Όλγα Κοταρέλα, Ειδική Γραμματέα, Κοσμά Κοψάρη, Έφορο Βιβλιοθήκης και Εκδόσεων.

Με συγκίνηση αναφέρομαι στους παλιούς -και πάντα νέους!- συμμαθητές και συμμαθήτριες, μαθητές και μαθήτριές μου με μια καταξιωμένη σήμερα επιστημονική- ακαδημαϊκή και επαγγελματική διαδρομή. Στους συναδέλφους εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπ/σης. Στα συγγενικά και φιλικά μου πρόσωπα και όλους τους συμπολίτες μου για την τιμητική, ενεργό ακρόαση, για την ιδιαίτερη τιμή που όλοι επιφυλάξατε στον «Γλωσσολόγο» μου, με την υπόσχεση ότι ανταποδοτικά θα σας έχει μια θέση κρατημένη στην «Κιβωτό των Αναγεννημένων Λέξεών» του…

Εύχομαι ο Αύγουστος να μακροημερεύσει γαλήνιος, γιορταστικός, αισιόδοξα θορυβώδης…

Μην περιμένετε να σας απαντήσει ο ποιητής. Ένας διάμεσος είναι κι αυτός, ανάμεσα στον Γλωσσολόγο του και σε σας. Παντογνώστης φαντάζεστε, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. Δεν ξέρει καλά-καλά τον «χαρακτήρα» της λέξης του, αυτής που σαν πολυδουλεμένη σκαπάνη, επιζητεί να σκάψει στη ρίζα της αλήθειας. Σε ορυχείο της αλήθειας, βασανιστικό, αλλ’ όχι μάταιο. Πόσο έχει την ανάγκη σας, για να κατανοήσει, από απόσταση τώρα, τον Γλωσσολόγο του, να ψυχαναλύσετε μαζί τις προθέσεις και τις πράξεις του.

Δεν έχετε παράπονο. Σας διευκόλυνα -όσο είχα δικαίωμα- σε όλη αυτή τη διαδρομή, μέχρι τον τελευταίο άγνωστο σταθμό, την τελευταία τελεία του ποιητή σας. Αλλά τώρα, να, μπροστά μας τα πιο δύσκολα. Τι μέλλει γενέσθαι; Και πότε ακριβώς; Είθε να μην είναι μια ουτοπία του μυαλού, μια σύλληψη παράτολμη, κρυμμένη στην «Κιβωτό των Αναγεννημένων Λέξεων»…