Ο «αποχρωματισμός» του «κόκκινου» κουρείου του Σταθιού…

Του Νότη Μπρανέλου¹

Αφού τελικά δεν πείστηκε ο Λευτέρης, πως συμφέρον του ήταν να παρατήση το κουρείο του μακαρίτη του Σταθιού², (που τότε βρισκότανε εξόριστος, απ΄ τη μεταξική δικτατορία, σε κάποιο αιγαιοπελαγίτικο ξερονήσι), και να πάη σε κάποιο «καλύτερο» που εκεί θάβρισκε και «λαγούς με πετραχήλια», η σιόρα-Τζούλια σκέφτηκε πως προτιμώτερο θάτανε ν΄ ακολουθήση την «τεθλασμένη».

Έτσι σε ώρα που συνήθως λείπουν οι άνδρες από το σπίτι έκαμε την επίσκεψή της στη μάννα του νεαρού. Καλή και άξια νοικοκυρά η θειά-Τασία, αγαθή και απλοϊκή γυναίκα ωστόσο, όπως όλες οι φτωχονοικοκυράδες τότε.

-Εγώ, κυρά Τασία μου, για το παιδί ενδιαφέρομαι, για το παιδί πούναι καλό, κι απέ βρίσκω, τί δε βρίσκω λέτε ένα άλλο; «Το μοναστήρι νάναι καλά…», που λέει ο λόγος.

-Το ξέρω δα σιόρα-Τζουλιά μ΄, πως η αφεντιά σ΄ τ΄ν αγαπάει και τ΄νε στμάρι τ΄ φαμελιά μ΄ και σε ΄ φχαριστώ, αλλά τι να σ΄ κάμω και γω η καψερή αφού το αγλύκαντο δε θελ΄…

-Να του πήτε, μάννα είσαστε κυρά Τασία μου, να του πήτε να κοιτάξη το νιτερέσο του. Κι΄ απέ είναι νέος και το μαγαζί αυτό δεν κάνει για το παιδί. Ούτε «καλός» κόσμος πάει, ούτε επιστήμονας, γιατί είναι -πως να στο πω;- είναι «χρωματισμένο».

-Είναι χρωματισμένο; Απόρησε η απλοϊκή γυναίκα.

-Ναι, ναι κυρά Τασία μου, είναι χρωματισμένο, δηλαδή να, είναι «κόκκινο», που λένε, για να καταλάβης.

Αμ΄ δε που κατάλαβε!…

Το βράδυ σαν γύρισε το παιδί στο σπίτι η θειά Τασία προσπάθησε να του ανοίξη κουβέντα. Αυτός όμως την αντίκοψε κατηγορηματικά κι απόμεινε η γυναίκα αμίλητη να τον κοιτάζη συλλογισμένη καθώς αυτός έτρωγε.

Και ξαφνικά:

-Και δε μ΄ λες μαρέ; Γιατί δεν έρχονται στο μπαρμπεριό του Σταθιού οι ΄ποστήμονες, γιατί, λέει, είναι χρωματ΄σμένο κόκκ΄νο;

-Ναι, μωρ΄ μάννα κ΄ άσε με τώρα σε παρακαλώ, είπε ο άλλος για να σταματήση την κουβέντα.

Κι η αγαθή γυναίκα, ύστερα από λίγη σκέψη:

-Μπα μωρέ πολύπαθο και πως δεν παίρν΄ς δα, μαρέ, τσότσο ασβέστ΄ νάρτω εδ΄ εκεί νια στιγμή να στ΄ ασπρίσω;

(Δημοσιεύτηκε στη «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» [Φύλλο της 14ης Νοεμβρίου 1974, Αριθ. Φύλ. 1], στη στήλη «ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ», με τίτλο «Ο… αποχρωματισμός» και το υπογράφει ο ΝΟΤΗΣ ΜΠΡΑΝΕΛΟΣ).
_____________________________________
¹ Ως Νότης Μπρανέλος υπέγραφε τα κείμενά του (κυρίως χρονογραφήματα) ο Παναγιώτης Τ. Ματαφιάς, συγγραφέας του βιβλίου «Απ΄ τον Αη-Μηνά ίσαμε τον Πόντε» (Αθήνα 1992). Έχει ασχοληθεί με τις ιδιαιτερότητες του λευκαδίτικου ιδιώματος και στο τέλος του προαναφερόμενου πονήματός του, που περιλαμβάνει 21 χρονογραφήματα σε λευκαδίτικη διάλεκτο, παραθέτει ένα αξιόλογο γλωσσάρι της λευκαδίτικης ντοπιολαλιάς. «Μιας διαλέκτου που ακούγονταν κατά κόρον, στη «Χώρα», μέχρις και τις αρχές του αιώνα μας και που πολύ αμυδρά ακούγεται σήμερα, μέσα από συνδιαλέξεις πάρα πολύ ηλικιωμένων συμπατριωτών μας», όπως επισημαίνει ο ίδιος στο προλογικό του σημείωμα.
² Ο Σταθιός (Στάθης Ζαβιτσάνος) ήταν μια θρυλική φυσιογνωμία του κομμουνιστικού κινήματος στο νησί μας. Πέθανε το 1965 στη Βουδαπέστη, όπου είχε πάει για ιατρικές εξετάσεις (από τις αλλεπάλληλες διώξεις και κακουχίες η υγεία του είχε επιβαρυνθεί ανεπανόρθωτα), και ενταφιάστηκε στη Λευκάδα. Σε ένα πραγματικό λαϊκό προσκύνημα ο λαός της Λευκάδας τίμησε τον πρωτοπόρο κομμουνιστή ενώ χιλιάδες λαού συμμετείχαν στην κηδεία του.