Έκλεισε για πάντα το ιστορικό βιβλιοπωλείο-τυπογραφείο του Τσιρίμπαση

Ένα βιβλιοπωλείο με διαδρομή τριών αιώνων…

Έκλεισε για πάντα το «Βιβλιοπωλείον Τσιρίμπαση», ένα βιβλιοπωλείο-τυπογραφείο άρρηκτα συνδεδεμένο με την σύγχρονη ιστορία του τόπου μας. Από την ίδρυσή του, το λυκόφως του 19ου αιώνα, μέχρι τις μέρες μας αποτέλεσε πόλο έλξης και χώρο συνεύρεσης των φιλολογικών και ανήσυχων κύκλων της πόλης μας. Στην αδιάλειπτη 123ετή παρουσία του υπήρξε για πολλές δεκαετίες ένα σημείο κατάθεσης ιδεών, εστία κοινωνικών παρεμβάσεων, και, πάντα, ένας οργανισμός παιδείας και πολιτισμού.

Ήταν, το 1897, όταν οι αδελφοί Πάνος και Νικόλαος Τσιρίμπασης ίδρυσαν το βιβλιοπωλείο. Τα πρώτα βιβλία που κοσμούν τα ράφια του, και προσκαλούν τους λευκαδίτες στη βιβλιοφιλία και τη φιλομάθεια είναι διδακτικά όλων των σχολείων και τάξεων, νομικά, ιατρικά, ιστορικά, φιλολογικά, τεχνικά, εκκλησιαστικά.

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1901, θα λειτουργήσει υπό την ίδια στέγη και καλλιτεχνικόν τυπογραφείον, ενώ το 1903 καλλιτεχνικόν βιβλιοδετείον κατά το γαλλικό σύστημα. Πληθώρα εφημερίδων ποικίλης θεματογραφίας τυπώνονται στον ιστορικό αυτό χώρο: Ο Φρουρός και Η Ώρα, 1901, Ο Σάτυρος (μικρογραφία του Ρωμιού του Σουρή), Σαπφώ (ιδρυτής ο Νικόλαος Τσιρίμπασης, Βροντή και Παρατηρητής 1903, Ο Φάρος, 1907, Η Ελευθερία, 1908, Εργασία, 1914, Ο Κήρυξ (1930), Η Φωνή (1935), Η Φωνή της Λευκάδος (1928).

Η Ώρα (1901) και ο Κήρυξ (1930), δυο από τις εφημερίδες που τυπώνονταν στο τυπογραφείο Τσιρίμπαση

Παράλληλα εκδίδονται βιβλία εξαιρετικού ενδιαφέροντος, όπως: Σπυρίδωνος Α. Βλαντή: Η Λευκάς υπό τους Φράγκους, τους Τούρκους και τους Ενετούς (1204-1797) 1902, Ευσταθίου Δίπλα: Εγχειρίδιο Μαιευτικής 1909, Σπύρου Ν. Φίλιππα: Το ταξείδι της Συζύγου (μονόπρακτος κωμωδία) 1910, Η τελετή επί τη ανακομιδή των οστών του αειμνήστου μεγαλοευεργέτου δήμου Λευκαδίων ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΖΑΚΚΑ 1911, Ευρετήριο διαφόρων λογαριασμών 1915.

Η Λευκάς υπό τους Φράγκους, τους Τούρκους και τους Ενετούς (1204-1797), ιστορικόν δοκίμιον, υπό Σπυρίδωνος Α. Βλαντή. Εν Λευκάδι, εκ του τυπογραφείου αδελφών Α. Τσιρίμπαση, 1902

Εκδίδονται επίσης δημόσια έγγραφα, σημαντικότερα των οποίων ήταν τα Μητρώα Αρρένων των δήμων: Λευκαδίων, Ελλομένου, Καρυάς, Σφακιωτών, Εξανθείας, Tαφίων, Νηριτίων, Πολυκτορίων, και Ιθακησίων, των ετών 1899-1908, καταρτισθέντα εν έτει 1900.

Λευκάς – Πλατεία Λιμένος. Ταχυδρομικό δελτάριο Νικ. Τσιρίμπαση

Συμπληρωματική ενασχόληση με τα παραπάνω είναι η φωτογραφία, με αποτέλεσμα, τις πρώτες ανατυπώσεις και στη συνέχεια τις πρώτες καρτ-ποστάλ, της πόλης και της ενδοχώρας. Τα ταχυδρομικά αυτά δελτάρια τυπώνονται στην Κέρκυρα το 1906, στο χρωμολιθογραφείο Αφών Ασπιώτη και μεταφέρονται στη Λευκάδα με τα ατμόπλοια της γραμμής. Το βιβλιοπωλείο αναλαμβάνει αργότερα την αντιπροσωπεία και διανομή του εφήμερου και περιοδικού Αθηναϊκού τύπου στη Λευκάδα.

Λευκάς – Οδός Κουζούμπεη. Ταχυδρομικό δελτάριο Νικ. Τσιρίμπαση

Ο Πάνος Τσιρίμπασης απεβίωσε το 1909, και ο αδελφός του ο Νίκος συνέχισε μόνος την επιχείρηση συμμετέχοντας παράλληλα πολλαπλώς στα κοινά της πόλης μας. Μετά το θάνατό του το 1938, τα παιδιά του Αθανάσιος και Πάνος συνεχίζουν την παρακαταθήκη του ιδρυτή. Διατηρούν το βιβλιοχαρτοπωλείο και τυπογραφείο και παράλληλα επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους με αντιπροσωπείες φωτογραφικών μηχανών, ραδιοφώνων ξηράς μπαταρίας, και πρακτορείων: ναυτιλιακών, ασφαλιστικών, τύπου, κρατικών λαχείων, ΟΠΑΠ.

Η βιβλιοφιλική τους και εκδοτική παρουσία, μας δίνει τα ακόλουθα βιβλία: Σπύρου Π. Φίλιππα: Ελεύθερη ψυχή (ποιήματα με πρόλογο Άγγελου Σικελιανού, 1946, Ευρετήριο διαφόρων λογαριασμών 3η έκδοση, 1947, Ι. Καραβία: Αναμνήσεις από το πόλεμο, 1949, Μαθητικός κόσμος (5άντευχο περιοδικού του γυμνασίου Λευκάδος 1952-1953), Ευσταθίου Δρακοπούλου: Η ιστορία της ιδρύσεως της Ι.Μ. Φανερωμένης Λευκάδας, 1965.

Διαφήμιση σε εφημερίδα της εποχής

Το τυπογραφείο, συνεχίζει τη δραστηριότητά του επανεκδίδοντας τη Φωνή της Λευκάδος το 1938, και κατά τη διάρκεια της Ιταλικής κατοχής επιτάσσεται από την Ιταλική διοίκηση, με αποτέλεσμα τις αναγκαστικές εκτυπώσεις του στρατιωτικού νόμου-κώδικα, που ορίζει τις υποχρεώσεις των Ελλήνων, των στρατιωτικών αποφάσεων, και τέλος των δελτίων σίτισης.

Το βιβλιοπωλείο καταστρέφεται ολοσχερώς το 1942, στεγαζόμενο στο ισόγειο του κτηρίου που φιλοξενούσε την λέσχη εμπόρων Ομόνοια, μετά από πυρκαγιά που ξέσπασε σε αυτήν.

Το βιβλιοπωλείο Τσιρίμπαση στην κεντρική αγορά της πόλης της Λευκάδας

Το πάθος του πατρός μεταλαμπαδεύεται στα τέκνα. Οι φωτογραφικές αποτυπώσεις της ζωής της πόλης και της ενδοχώρας συνεχίζονται με μηχανές yashika, leica, zenith. Οι φωτογραφίες αυτές τυπώνονται σε καρτ-ποστάλ στην Ιταλία, αρχικά ασπρόμαυρες κατόπιν επιχρωματισμένες, μέχρις ότου καθιερώνεται το έγχρωμο φιλμ.

Από τις καινούργιες εκδόσεις του βιβλιοπωλείου: Λευκάδα, η αλισάχνη στα ίχνη της ζωής μας

Η αγάπη και η ενασχόλησή τους με τα σωματεία που διετέλεσαν μέλη, τους παρέχει τη δυνατότητα της φωτογραφικής κάλυψης, και σε εμάς το προνόμιο της απόλαυσης των κυριότερων στιγμών τους: εμφανίσεις σε Ελληνικά και Ευρωπαϊκά φεστιβάλ και πλήρη κάλυψη των Γιορτών Λόγου και Τέχνης, όπου αυτά συμμετέχουν.

Η επιχείριση, συνέχισε τις δραστηριότητές της ως τις μέρες μας, καθώς επίσης και την εκδοτική της παρουσία: Δημητρίου Ε. Σολδάτου, Χ(ε)ίλια δίστιχα, 2010, Μαθητικός Κόσμος (ολική ανατύπωση), 2010, Αριστοτέλους Βαλαωρίτου: Ο Ανδριάς του Γρηγορίου του Ε΄, 2011, Δημητρίου Ε. Σολδάτου: Σαν-τα Μαύρα, (συνέκδοση) 2011, Λευκάδα η αλισάχνη στα ίχνη της ζωής μας, Δημητρίου Ε. Σολδάτου, Καφέ Ρετρό, 2014 (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών), Δημητρίου Ε. Σολδάτου: Για γυναίκες που αγαπούν την ποίηση, 2015.

Τον Νοέμβριο του 2016 το βιβλιοπωλείο μεταφέρθηκε από τον κεντρικό πεζόδρομο της πόλης της Λευκάδας όπου βρισκόταν για ολόκληρες δεκαετίες και από την εποχή τουλάχιστον που το θυμόμαστε προσωπικά, στην οδό Ι. Βαλαωρίτου 3, δίπλα από το κατάστημα OTE-COSMOTE, απέναντι ακριβώς από το Γηροκομείο.

Εκεί έκλεισε ο κύκλος της 123ετούς αδιάλειπτης παρουσίας του με ένα αποχαιρετιστήριο στη βιτρίνα από τον σημερινό του ιδιοκτήτη Νικόλαο Τσιρίμπαση…