Published On: Πε, Ιουλ 3rd, 2014

Ο εθνικός μας ύμνος από 500 χορωδούς στο Ηρώδειο

Με τη συμμετοχή της Χορωδίας του Μουσικοφιλολογικού Ομίλου Λευκάδας «Ορφέας»

Της ΕΥΑΝΝΑΣ ΒΕΝΑΡΔΟΥ

Πεντακόσιοι χορωδοί απ΄ όλα τα Επτάνησα θα βρεθούν στη σκηνή του Ηρωδείου την Παρασκευή 4 Ιουλίου, για να γιορτάσουν τα 150 χρόνια από την Ενωση της Επτανήσου με την Ελλάδα (21/5/1864).

Και θα ερμηνεύσουν, μεταξύ άλλων, τον «Υμνο εις την Ελευθερίαν» του Σολωμού και του Μάντζαρου – δίνοντάς μας έτσι μια σπάνια ευκαιρία να ακούσουμε επιτέλους ολοκληρωμένο τον εθνικό μας ύμνο (κι όχι μόνο τις πρώτες στροφές). Η εκδήλωση (9 μ.μ.) πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, και ο Γιώργος Λούκος, μαθαίνουμε, εξ αρχής αγκάλιασε θερμά την ιδέα. Την πρόταση κατέθεσαν τα επτανησιακά πολιτιστικά σωματεία της Αττικής, για να γιορτάσουν τη σημαντική αυτήν επέτειο με τον τρόπο που ξέρουν καλύτερα: τη μουσική.

Αυτήν τη συναυλία θα διευθύνει ο Ιάκωβος Κονιτόπουλος, Ζακύνθιος συνθέτης, εκπαιδευτικός και γενικός γραμματέας της Ενωσης Ελλήνων Μουσουργών, που αλωνίζει αυτόν τον καιρό το Ιόνιο. «Κάθε Σάββατο επισκέπτομαι κι από ένα νησί των Επτανήσων και διευθύνω τη χορωδία ή τις χορωδίες με τις οποίες συμμετέχει στη συναυλία», μας είπε κεφάτος. Εχουμε και λέμε: η Κέρκυρα συμμετέχει με 4 χορωδίες. Η Ζάκυνθος και η Κεφαλονιά με δύο (η καθεμία). Η Λευκάδα, τα Κύθηρα και οι Παξοί με μία. Η δε Ιθάκη θα «προσφέρει» τη σοπράνο της Ελένη Παναγιωτοπούλου – από τους σολίστ της βραδιάς. Χαράς το κουράγιο του Κονιτόπουλου, που όμως μοιάζει πανέτοιμος για την πρόκληση.

Τη μουσική παράσταση, που τιτλοφορείται «Νύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια!», και τους ηθοποιούς που συμμετέχουν (Μαρία Τσιμά, Μάξιμος Μουμούρης, Λεωνίδας-Δημήτρης Γεωργιάδης), σκηνοθετεί ο Ζακύνθιος Τώνης Λυκουρέσης – γνωστός δημιουργός («Σκλάβοι στα δεσμά τους») και τέως πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Οπως μάθαμε, δημιούργησε ειδικά για την περίσταση και ένα εικαστικό-διαδραστικό βίντεο. Στην παράσταση συμμετέχουν και σολίστες του Χοροθεάτρου Ηρος-Αγγελος, οι οποίοι, σε χορογραφία Πέτρου Γάλλια, θα μεταφέρουν στη σκηνή τον αγώνα για Ανεξαρτησία των επτά υπόδουλων τότε Ιόνιων νησιών.

Ο «Υμνος εις την Ελευθερίαν» (πρόκειται για την πρώτη εκδοχή που συνέθεσε ο Μάντζαρος, για ανδρική χορωδία και πιάνο) θα ακουστεί σε ενορχήστρωση Αλκη Μπαλτά για σολίστ, παιδική, ανδρική, γυναικεία και μεικτή χορωδία. Δηλαδή για όλων των ειδών τις φωνές που, μέσα από δεκατρείς χορωδίες, θα ενωθούν στη σκηνή του Ηρωδείου σε μια εξαιρετικά απαιτητική βραδιά στην οποία θα συμμετάσχουν η Συμφωνική Ορχήστρα αλλά και η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων. Τα μέλη των δύο αυτών συνόλων θα είναι και οι μόνοι μη Επτανήσιοι της βραδιάς.

«Ολοι οι υπόλοιποι (ηθοποιοί, χορωδοί, σολίστ, χορευτές, μαέστρος) είμαστε επτανησιακής καταγωγής. Και συμμετέχουμε εθελοντικά», μας είπε ο κ. Κονιτόπουλος. Θα συμμετάσχουν οι σολίστ: Ρόζα Πουλημένου (Κέρκυρα), Ελένη Παναγιωτοπούλου (Ιθάκη), Μαργαρίτα Συγγενιώτου (Κέρκυρα), Γιώργος Σαμαρτζής (Κέρκυρα – Αθήνα), Διονύσης Σούρμπης (Ζάκυνθος) και Πέτρος Καρύδης (Κέρκυρα).

Η ενορχήστρωση του εθνικού μας ύμνου από τον Μπαλτά πρωτοπαρουσιάστηκε το 1998 στην Κεφαλονιά, υπό τη διεύθυνση του ίδιου και του Αντώνη Κοντογεωργίου στη διεύθυνση των χορωδιών. Ημασταν κι εμείς εκεί τότε, και θυμόμαστε σαν χθες το αίσθημα συγκίνησης και ανάτασης που πλημμύρισε το κοινό.

Ομως τη βραδιά της 4η Ιουλίου δεν θα ακουστεί μόνο ο εθνικός μας ύμνος. «Η εκδήλωση», εξηγεί ο Ι. Κονιτόπουλος, «θα ξεκινήσει με την εισαγωγή από την όπερα «Maria Antonietta» του Π. Καρρέρ που «ξέθαψε» ο Βύρων Φιδετζής από τη λήθη του χρόνου». Το έργο, μέχρι να το ανακαλύψει ο γνωστός μαέστρος, είχε παιχτεί μόνο μία φορά, το 1884, στο θέατρο «Φώσκολος» της Ζακύνθου.

Το δεύτερο έργο που θα παιχτεί είναι ένα ιντερμέτζο από την όπερα «Φρόσω» του εμπνευστή του ελληνικού μελοδράματος Διονυσίου Λαυράγκα, το οποίο πρόσφερε στον Ιάκωβο Κονιτόπουλο ο ομποΐστας και μουσικολόγος Γιάννης Τσελίκας.

Τέλος, θα παρουσιαστεί ένα δραματικό απόσπασμα από την Γ΄ Πράξη της όπερας του Σπύρου Σαμάρα «Storia d΄ amore» που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. «Το ανέσυρε κι αυτό από τη λήθη του χρόνου ο Βύρων Φιδετζής, που βρήκε την παρτιτούρα σε ένα παλαιοπωλείο του Μονάχου. Το δε spartito του έργου (οι φωνές συνοδεία πιάνου) το ανακάλυψε στην Ιταλία ο μουσικοκριτικός και συνθέτης Γιώργος Λεωτσάκος».

Ιάκωβος Κονιτόπουλος

Για όσους δεν το γνωρίζουν, να πούμε πως τα Επτάνησα δημιούργησαν την πρώτη εθνικού χαρακτήρα μουσική σχολή στον ελλαδικό χώρο με «πατριάρχη» τον Μάντζαρο (19ος αιώνας). Και πως για πρώτη φορά στον «Υμνο εις την Ελευθερίαν», ο Μάντζαρος χρησιμοποιεί εμφανώς ρυθμούς που ανάγονται στη δημοτική μουσική μας παράδοση, γεφυρώνοντας τη μουσική της Επτανήσου με αυτήν του κυρίως ελληνικού κορμού.

Οπως μας θυμίζει ο Ι. Κονιτόπουλος «στον 20ό αιώνα, τα Επτάνησα δημιούργησαν μια νέα επτανησιακή σχολή με σπουδαίες μουσικές φυσιογνωμίες. Οι συνθέτες αυτοί μπορεί να κινήθηκαν στις αρχές μιας ελληνικής μουσικής ταυτότητας, όμως η μουσική της πατρίδας τους ήταν το αέναο γενεσιουργό κύτταρο της δημιουργίας τους: Λαμπελέτ, Βάρβογλης, Ξένος, Λαυράγκας και πολλοί άλλοι».

Τώνης Λυκουρέσης

Και σήμερα όμως, η μουσική αυτή παράδοση συνεχίζεται ακάθεκτη μέσα από ένα μακρύ κατάλογο Επτανήσιων δημιουργών (συνθέτες, σολίστες, μαέστροι): Π. Βεντούρας, Σπ. Μάζης, Δ. Μπουκουβάλας, Σπ. Δεληγιαννόπουλος, Π. Βελιανίτης… Ναι, η μουσική ανθεί και σήμερα στα Επτάνησα.

Στη συναυλία συμμετέχουν οι χορωδίες:

Χορωδία Δήμου Αθηναίων, Διεύθυνση χορωδίας Σταύρος Μπερής
Χορωδία Κερκύρας (παιδική και ανδρική), Διεύθυνση χορωδίας Χριστίνα Καλλιαρίδου
Χορωδία Δήμου Κερκυραίων «San Giacomo», Διεύθυνση χορωδίας Αντώνιος Ιβάνοφ
Δημοτική Χορωδία Κέρκυρας «Δημόδοκος», Διεύθυνση χορωδίας Δήμητρα Καλογεροπούλου
Μικτή Χορωδία Ενωσης Απανταχού Παξίων «Αγ. Χαράλαμπος», Διεύθυνση χορωδίας Αιμίλιος Γιαννακόπουλος
Χορωδία Μουσικοφιλολογικού Ομίλου Λευκάδας «Ορφέας», Διεύθυνση χορωδίας Κώστας Τσίντζας
Γυναικεία Χορωδία Δήμου Κεφαλονιάς, Διεύθυνση χορωδίας Αγγελος Μουρελάτος
Ανδρική Χορωδία Ζακύνθου «Η Φανερωμένη», Διεύθυνση χορωδίας Κώστας Μεϊντάνης
Τραγουδιστάδες τση Ζάκυθος, Διεύθυνση χορωδίας Μιχάλης Τσαούσης
Μικτή Χορωδία Κυθήρων «Κεύθος», Διεύθυνση χορωδίας Τίμος Λιγνός
Παιδική Χορωδία Σπύρου Λάμπρου, Διεύθυνση χορωδίας Σπύρος Λάμπρου
Χορωδία συλλόγου Φαρακλάδων Κεφαλονιάς «Η Εύγερος», Διεύθυνση χορωδίας Χριστίνα Ρόκκου