Τέντυ-Μπόϋς (Νόμος 4000 περί τεντυμποϋσμού)
*Το βίντεο είναι φτιαγμένο από αποκόμματα εφημερίδων και περιοδικών της εποχής. Η μουσική που ακούγεται είναι του Σταμάτη Σπανουδάκη. Από το κανάλι στο YouTube του χρήστη «ORFFEAS».
Σε μια πολύ αυστηρή για τους νέους εποχή, η ιστορία των «Τέντυ-Μπόϋς» στην Ελλάδα ξεκινάει από κάποια νεαρά παιδιά εύπορων οικογενειών στην Αθήνα, που επηρεασμένα από ένα νέο κύμα μόδας που είχε δημιουργηθεί από νέους του εξωτερικού, άρχισαν κι αυτά να προκαλούν διάφορες μικροζημιές και να πετάνε κόλλες, μελάνια και γιαούρτια.
Αυτό το νέο κύμα μόδας στην Ελλάδα τα περισσότερα παιδιά το είχαν πάρει για αστείο και κάποια άλλα αφορμή για να αντιδράσουν στην αυστηρότητα της εποχής.
Το θέμα «Τέντυ-Μπόϋς» τελικά πήρε τεράστιες διαστάσεις και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την ψήφιση του Νόμου 4000.
Ο Νόμος 4000 (περί τεντυμποϋσμού) άρχισε όμως με την πάροδο του χρόνου να στρέφεται κατά δικαίων και αδίκων και η λέξη «Τέντυ-Μπόϋς» να καταλήξει να γίνει στην Ελλάδα ο τρόμος και ο φόβος όλων.
Μέσα από την αυστηρότητα του κλίματος που είχε διαμορφωθεί πολλές φορές ένα στραβοπάτημα της νεαρής ηλικίας ή ένας έντονος διαπληκτισμός ή ακόμη και μια παρεξήγηση, μπορούσε να σε οδηγήσει να κατηγορηθείς για τεντυμποϋσμό.
Οι σκληρές συνέπειες που ακολουθούσαν ήταν η ταπεινωτική διαπόμπευση στους δρόμους, με χειροπέδες στα χέρια, σκισμένα τα ρεβέρ των πανταλονιών, εν… χρω (με ξυρισμένο το κεφάλι) και με την αυτοσχέδια ταμπέλα κρεμασμένη στον λαιμό του να γράφει: «ΕΙΜΕΘΑ ΤΕΝΤΥ ΜΠΟΫΣ». Το επόμενο στάδιο ήταν η Υπηρεσία Σήμανσης για φωτογραφίες και δαχτυλικά αποτυπώματα και μετά στιγματισμένος πια για όλη του την ζωή, κατέληγε στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Η ποινή δεν ήταν εξαγοράσιμη και την εκτίανε στην φυλακή μαζί με κακοποιούς, εγκληματίες και κλέφτες, και αν ο κατηγορούμενος ήταν ανήλικος, έμπαινε σε αναμορφωτικό άσυλο για απεριόριστο χρονικό διάστημα.
Αν και η δράση των λεγόμενων «Τέντυ-Μπόϋς¨» στην Ελλάδα ήταν σχετικά ήπια, αντιμετωπίστηκαν με ιδιαίτερη σκληρότητα ακόμη και από τους ίδιους τους γονείς που δεν χαρίστηκαν σε τίποτα στα παιδιά τους.
Παρά όμως την γενική κατακραυγή, αξίζει να σημειωθεί ότι υπήρξανε και πάρα πολλοί άνθρωποι που σταθήκανε αντίθετοι σε όλη αυτή την ταπεινωτική διαδικασία που την θεωρούσαν υπερβολική και απάνθρωπη.
Ο Νόμος 4000 ψηφίστηκε το 1958 επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Καραμανλή με εισηγητή του νομοσχεδίου τον υπουργό δικαιοσύνης Κωνσταντίνο Καλλία και εφαρμόστηκε από τον υφυπουργό και αρμόδιο για θέματα ασφαλείας Ευάγγελο Καλαντζή. Καταργήθηκε το 1983 με προσωπική απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου.
Ο πρώτος Έλληνας που διαπομπεύτηκε με τον Νόμο 4000 ήταν ο Αντώνης Μαλανδρής γιατί στις 31-8-1958 παρέα με τον φίλο του Σωτήρη έριξαν γιαούρτι σε μια γυναίκα. Η υπόθεση τελικά δεν εκδικάστηκε γιατί η μήνυση αποσύρθηκε.
Η διαδικασία του τεντυμπο’ι’σμού , έφτασε – το περίεργο είναι πώς έφτασε- απ την πρωτεύουσα με καθυστέρηση στην επαρχία – έτσι γίνεται στην κοινωνική λειτουργία πάντα- και ασφαλώς και στην τότε Λευκάδα της δεκαετίας του 1970.
Και δεν είναι περίεργο ότι αυτή η διαδικασία πέρασε μέσω της εκπαιδευτικής διδαχής και κατεργασίας των μαθητών, μια και κάποιοι εκπαιδευτικοί ένοιωθαν την ανάγκη – βίτσιο ατομικό ίσως ή πλέγματα λυμφατικότηταςτων- ως αμύντορες της κοινωνικής τάξης, προσπαθούσαν να καταπολεμήσουν τον τεντυμπο’ι’σμό , αφού πρώτα όμως πρώτα το παραγάγουν ως τέτοιον.!!!
Η μηχανιστική ήταν η παρακάτω: Στην πρω’ι’νή προσέλευση των μαθητών , έκλειναν το πορτόνι του εκπαιδευτηρίου, παρουσία μάλιστα του επικεφαλής του εκπαιδευτηρίου- γυμνασιάρχη τον λέγαν τότε- και δεν άφηναν το μσθητή να εισέλθει αν πρώτα δεν πήγαινε για κούρεμα στα κουρεία της πόλης.Δημιουργούσαν έτσι ex ante τον μηχανισμό ( ελέω εκπαιδευτικής εξουσίας) ώστε ex post ( απολογιστικά) να παραχθεί το φαινόμενο του προς αντιμετώπιση απ τους ίδιους που το δημιουργούσαν, τεντυμπο’ι’σμού και απειθαρχίας. Και για τούτο αυτοί- οι εκπαιδευτικοί- ήταν υποχρεωμένοι να το αντιμετωπίσουν.!!!!
Και βέβαια επειδή η ποιο διαδεδεμόνη έκφανση του τεντυμπο’ι’σμού είχε να κάνει με το κούρεμα των κεφαλιών των νέων ( δηλαδή ιστορίες με τρίχες), για τούτο και μέσω του επιβαλομένου εκπαιδευτικά κουρέματος των μαθητών , εγκαινιάζετο η εμφάνιση δήθεν του τεντυμπο’ι’σμού στα σχολεία.!!!!΄Τον οποίο τεντυμπο’ι’σμό ως αυτοκλητοι τιμωροί και κοινωνικά ευαίσθητα ενεργούντες εκπαιδευτικοί, καλούνταν να αντιμετωπίσουν.!!!!!!!
Η κατάσταση γενικευόνταν και το σχέδιο της απαγόρευσης εισόδου στο πορτόνι του εκπαιδευτηρίου, περιελάμβανε και τους μαθητές εκείνους που τύχαινε να είναι κουρεμένοι ακόμα και χαμηλά ως εκ της συνήθειας των ή λόγω της μη ασχολείας των με τις τρίχες. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση ο μαθητής βρισκόνταν μπροστά στο ερώτημα απ τον αμύντορα ΄πορτονάτο εκπαιδευτικό, » γιατί εσύ είσαι κουρεμένος??» και εκεί ο μαθητής – γυμνασιόποαις ένοιωθε τον προβληματισμό, .. γιατί γίνεται ολο αυτό το σκηνικό.???
Στόχος της όλης αυτής εξόχως παιδευτικής διαδικασίας των τριχών!!!, ήταν η ενίσχυση της εξουσίας των εκπαιδευτικών, μέσα στην κοινωνική τότε οργάνωση μιας επαρχιακής μικρής πόλης – την δεκαετία του 1970- και ιδιαίτερα τα χρόνια της μεταπολιτεύσεως που γίνονταν βήματα πιότερης συλλογικής και ατομικής ελευθερίας στην κοινωνική οργάνωση. Και αυτή η μεταπολιτευτική τότε δημοκρατικότερη προοδευτικά κοινωνική οργάνωση, σχετικά με τα μεταπολεμικά κοινωνικά ισχύοντα ως τότε, αποσπόυσε ποσότητες και ποιότητες ( δηλαδή σωρευμένες ποσότητες) από κάθε λογής ως τότε δομημένο χώρο και κλάδο κοινωνικών συμφερόντων. Και τέτοιος χώρος ήταν και ο χώρος της ως τότε εκπαίδευσης και των συμφερόντων των όσων ασκούσαν μέσω της δημοσίας εκπαίδευσης την διεργασία της μάθησης στους μαθητές.
Έτσι λοιπόν η ανάγκη να προστατευτούν εξ ιδίων τα ποσοτικά δεδομένα και συμφέροντα των ομάδων που ορίζονταν με τον όρων εκπαιδευτικοί ή καθηγητές, εφευρίσκετο απ τους εκπαιδευτικούς ακόμα και ετεροχρονισμένα οποιαδήποτε μέθοδος ( ακόμα και η ασχολία με τις τρίχες και τα κουρεμένα κεφάλια των μαθητών), αρκεί να προστατευόνταν οι ποσότητες που το επάγγελμα διακονούσε. Ταυτόχρονα αυτές οι ποσότητες – πλασσάρονταν ως ποιότητες της εκπαίδευσης δήθεν απ την ίδια ομάδα συμφερόντων( αυτή των εκπαιδευτικών) και μέσω του κανόνα του ποιότητας που εκπροσωπεί κάθε σώρευση ποσοτήτων.Και αυτόν το κανόνα διατηρούσαν δήθεν ως αποκλειστικότητα γνώσης αυτοί οι ίδιοι- οι εκπαιδευτικοί- ή τον επέβαλαν μέσω της εξουσίας που εκπροσωπούσε η ανάγκη μιας ως τότε στρατηγικής επιλογής της χώρας, για την εξάλειψη του μεταπολεμικού αναλφαβητισμού.
Πρώτα η μάσα η ηθική μετά . Και αυτό δεν μπορούσε να εκλείπει ως συμπεριφορική μανιέρα απ την ομάδα εκπαιδευτικών μιας μικρής τότε και ακόμα πόλης -της Λευκάδας- τα χρόνια της δεκαετίας του 1970 και ιδιαίτερα τα αμέσως χρόνια μετά την μεταπολίτευση.
Το περίεργο βέβαια είναι πώς όλο αυτό το κατασκεύασμα εθεωρείτο εκπαιδευτική διαδικασία απ τους ίδιους αυτούς τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι δεν μπορούσαν να κατανοήσουν την διαφορά μεταξύ της μεταφοράς γνώσης ( transfers) και του ναρκισσισμού. Και το χειρότερο είναι οι ίδιοι – αυτοί οι ναρκισισταί εκπαιδευτικοί- εθεωρούσαν ότι δεν τα εισέπραταν αυτά οι μαθηταί.!!!!
Για τα πραγματικά περιστατικά κάποιου εκπαιδευτηρίου στην πόλη της Λευκάδας τα εν λόγω χρόνια, υπάρχουν ίσως και οι γραπτές αλλά και οι μαρτυρίες των μαθητών.