Πρόγραμμα εκδηλώσεων της ΕΠ Ηπ.-Κέρκ.-Λευκ. του ΚΚΕ για τη δράση του ΔΣΕ στη Μουργκάνα

ΤΟΜΕΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΛΕΥΚΑΔΑΣ

Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ

Πρόγραμμα Εκδηλώσεων
για τη δράση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στη Μουργκάνα
της Επιτροπής Περιοχής Ηπείρου-Κέρκυρας-Λευκάδας

11:00 π.μ.
Συνάντηση των Οργανώσεων στο χωριό Τσαμαντάς της Μουργκάνας. Θα γίνει ιστορικός περίπατος και μουσικοαφηγηματικό δρώμενο.

18:00 μ.μ.
Συγκέντρωση στους Φιλιάτες.

19:30 μ.μ.
Πορεία στην Ηγουμενίτσα.

20:30 μ.μ.
Κεντρική εκδήλωση στη πλατεία Δημαρχείου Ηγουμενίτσας με ομιλητή τον Κώστα Αβραμόπουλο, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Θα ακολουθήσει γλέντι

Μουργκάνα, ο «Μικρός Γράμμος»

Ο ορεινός όγκος της Μουργκάνας, βρίσκεται στη Δυτική Ήπειρο, στο νομό Θεσπρωτίας, με ψηλότερο σημείο τα 1806μ. Το έδαφος άγονο και τραχύ, με απότομες βουνοπλαγιές και κλίσεις, βαθιές χαράδρες, ιδανικό για την ανάπτυξη του ανταρτοπόλεμου στην περιοχή που ευνοήθηκε επιπλέον από την παντελή έλλειψη οδικού δικτύου, πράγμα που δυσκόλευε τη μετακίνηση των τακτικών στρατιωτικών μονάδων για την καταδίωξη των μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ.

Λείψανα πολυβολείου του ΔΣΕ στη Μουργκάνα (Πηγή)

Η δυτική πλευρά του βουνού ακουμπάει στα σύνορα με την Αλβανία, παρέχοντας έτσι στον ΔΣΕ πρόσθετα πλεονεκτήματα όπως την κάλυψη των μετόπισθέν του, τη δυνατότητα επικοινωνίας με τη χώρα αυτή για διακομιδή τραυματιών κ.λπ.

Στα τέλη του 1947, ολόκληρη η οροσειρά της Μουργκάνας και τα γύρω χωριά είχαν καταληφθεί από τις δυνάμεις του ΔΣΕ.

Στη Μουργκάνα, οι δυνάμεις του ΔΣΕ, ανέπτυξαν την τακτική της «ενεργητικής άμυνας» που αφορούσε σε βαθιές διεισδύσεις στα μετόπισθεν του αστικού στρατού (ΑΣ).

Παράλληλα με την αμυντική οργάνωση της Μουργκάνας και το στρατιωτικό σκέλος της δράσης του, ο ΔΣΕ φρόντισε από την πρώτη στιγμή της παρουσίας του στην περιοχή, να αναπτύξει μια πρωτοπόρα για την εποχή οργάνωση της ζωής στα χωριά.

(Πηγή)

Με τη δραστήρια συμμετοχή των κατοίκων σε πάνω από 30 χωριά, αναπτύχθηκε η Λαϊκή Εξουσία. Με την κατάλληλη διαφώτιση και καθοδήγηση, τόσο των δικών του δυνάμεων όσο και των κατοίκων της περιοχής, δημιουργήθηκαν ισχυροί δεσμοί ανάμεσα στον ΔΣΕ και τους κατοίκους. Από λαϊκά δικαστήρια μέχρι και σχολείο, το οποίο λειτούργησε στο χωριό Λιάς. Σε όλους τους λαογέννητους θεσμούς ιδιαίτερη ήταν η συμμετοχή των γυναικών, αγροτισσών κλπ που βγήκαν για πρώτη φορα από το σπίτι τους και συμμετείχαν στην οργάνωση και τη διοίκηση της κοινωνικής ζωής.

Στην περιοχή της Μουργκάνας ο ΔΣΕ, στη βάση της κατεύθυνσης του Αρχηγείου Ηπείρου, ανέπτυξε σε όλα τα χωριά, πλούσια και πρωτόγνωρη αγροτική παραγωγή με σπόρους και μέσα που διέθετε, οργανώνοντας τα μετόπισθεν, θέτοντας σε λειτουργία πολλά συνεργεία βοηθητικών υπηρεσιών στα οποία συμμετείχε άμαχος πληθυσμός των χωριών, δίνοντας τεράστια βοήθεια στην πολεμική προσπάθεια των μαχητών του ΔΣΕ. Τα συνεργεία αυτά αποτελούσαν οργανικά τμήματα της Επιμελητείας του Αρχηγείου, μιας οργανωμένης υπηρεσίας εφοδιασμού, που έπαιξε σημαντικό ρόλο σε όλη τη διάρκεια των επιχειρήσεων. Με την επωνυμία «Επιμελητεία του Αντάρτη», έγινε διάσημη σε πανελλήνια κλίμακα κατά τον τρίχρονο αγώνα του ΔΣΕ.

Στις 25 Φλεβάρη 1948, εκδηλώνεται η πρώτη μεγάλη επιχείρηση του αστικού στρατού με την κωδική ονομασία «Πέργαμος» και στις 30 Μάρτη 1948, εξαπολύεται η δεύτερη επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Ιέραξ». Και οι δύο αυτές προσπάθειες έληξαν με νίκη του ΔΣΕ. Η τρίτη και τελευταία επιχείρηση του αστικού στρατού πραγματοποιήθηκε στις 28 Αυγούστου 1948 με την ονομασία «Ταύρος» και έληξε στις 16 Σεπτέμβρη 1948.

Η 8η Μεραρχία του ΔΣΕ στη Μουργκάνα, δίνοντας ηρωική μάχη όλες αυτές τις μέρες, αποφασίζει να φύγει πια από την περιοχή συγκροτημένα. Πραγματοποιώντας έναν έξοχο στρατιωτικά ελιγμό, στις 19 Σεπτέμβρη 1948 φτάνει στα Ζαγόρια με ελάχιστες απώλειες. Οι μαχητές και οι μαχήτριες του ΔΣΕ, με το 15ήμερο αυτόν αγώνα τους, συνέβαλαν αποφασιστικά στο να απασχολήσουν τις δυνάμεις του αστικού στρατού και να οδηγήσουν στην αποτυχία τους στο Βίτσι.

Η Μουργκάνα «έπεσε», αλλά το μεγαλείο του ΔΣΕ, χαράχτηκε για πάντα πάνω στους απότομους βράχους της!