Μια διήμερη εκδρομή στο Ακρωτήρι «Λευκάτας» πριν 83 χρόνια
Του Ομίλου Φιλοπροόδων Νέων Λευκάδος
Στην τοπική εφημερίδα «ΕΡΓΑΤΑΓΡΟΤΙΚΗ ΛΕΥΚΑΣ», στο φύλλο της Κυριακής 6 Μαΐου 1934, αναγγέλλεται από τον «Όμιλο Φιλοπροόδων Νέων Λευκάδος 1933» η διοργάνωση δύο εκδρομών: «Το Διοικητικόν Συμβούλιον των Φιλοπροόδων Νέων Λευκάδος απεφάσισεν την οργάνωσιν δύο νέων εκδρομών μίαν ημερησίαν εις Νικόπολιν Πρεβέζης την 20ην Μαΐου και ετέραν διήμερον περί τα τέλη προσεχούς Ιουνίου εις Ακρωτήριον Λευκάτα (Κάβος της Κυράς). Και εις τας δύο αυτάς εκδρομάς θα γίνουν διαλέξεις σχετικαί με την ιστορίαν του τόπου».
Η διοργάνωση εκδρομών ακόμη και σε κοντινές περιοχές, που σήμερα η μετάβαση είναι σχετικά εύκολη, συνηθίζονταν και ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα την εποχή εκείνη. Η ανακοίνωση έκλεινε ως εξής: «Οι φίλοι των εκδρομών και του Ομίλου ας έχωσι τούτο υπ΄ όψει των ίνα δηλώσουν εγκαίρως συμμετοχή λόγω της προβλεπομένης αθρόας συμμετοχής και του περιορισμένου αριθμού των εκδρομών».
Η εκδρομή πραγματοποιήθηκε τελικά δια θαλάσσης με ένα πετρελαιοκίνητο και με τη συμμετοχή 45 νεαρών, μελών του ομίλου αλλά και άλλων συνεκδρομέων που δεν ήταν μέλη στον όμιλο. Στην ίδια εφημερίδα υπάρχει τον Ιούλιο του 1934, σε δύο συνέχειες, περιγραφή της εκδρομής με τίτλο: «Εντυπώσεις από μία εκδρομή. Μορφωτική-Ψυχαγωγική του Ομίλου Φιλοπροόδων Νέων Λευκάδος» και υπογραφή Τ.Ζ., που ίσως παραπέμπει στον Αντώνη Τζεβελέκη.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει μεταξύ άλλων το γεγονός ότι στον Φάρο έμεναν την εποχή εκείνη περισσότεροι του ενός φαροφύλακες και ότι το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στην Νηρά ήταν ακόμη ζωντανό και είχε μάλιστα τη δυνατότητα να φιλοξενήσει τόσα άτομα.
Αντιγράφουμε, διατηρώντας την αρχική ορθογραφία:
«Ύστερα από ένα ταξείδι άνετο, απολαυστικό τεσσάρων ωρών φθάνομε εις το ακρωτήριο του Λευκάτα. Η αποβίβασις γίνεται ωραία και τακτικά με τη συνοδό βάρκα «μπομπόσκο» υπό την αδιάπτωτο ευθυμία και συνεχή καλαμπούρια των εκδρομέων.
Μετά πεντάλεπτον ανάβασιν βρισκόμαστε πάνω στον Φάρο, όπου με έκστασι απολαμβάνομε το αλησμόνητο θέαμα που απλώνεται μπροστά μας απ΄ εκεί ψηλά. Οι άνδρες της αγγαρίας (δέκα πέντε παιδιά καλά, πρόθυμα, εργατικά του Ομίλου) μεταφέρουν μ΄ ευχαρήστηση τις κόφες, τις κουβέρτες, τις σαιζ-λογκ και άλλα απαραίτητα εφόδια των ξένων συνεκδρομέων μη μελών του ομίλου.
Αφού κατατοπιζόμαστε και κάθε μία παρέα εγκαθίσταται, στη πλατιά και άνετη αυλή του Φάρου, άρχισε η διάλεξις του κ. Αντωνίου Τζεβελέκη. Με συντομία και σε γλώσσα απλή ο ομιλητής αναφέρει τα της ζωής της μεγάλης Ποιήτριας καθώς και ότι σχετικό με την παράδοση.
Στις 10.30 παρατίθεται πλούσιο το δείπνο. Κυριαρχούν η αγγουροντοματοσαλάτα και οι απαραίτητοι κεφτέδες για την εκδρομή κάθε Λευκαδίτη! Μετά το δείπνο αρχίζουν τα εύθυμα τραγούδια «Ο μπάρμπα Γιάννης», «Μέσ΄ τον αφρό» και άλλα που δεν αργούν να γυρίσουν στο παθητικό τόννο. Οι κιθάρες εις το έργον τους. Συνοδεύουν πιστά και ρυθμικά τους παθητικούς σκοπούς των τροβαδούρων μας. «Ο βράχος στο βουνό», «Κάτω στον εύθυμο γιαλό» και άλλα παρελαύνουν οι καλτσονέτες. Τραγούδι και κιθάρες από παλιούς της Τέχνης υπηρέτες, μας χαρίζουν μια υπέροχη αρμονία, μια άφθαστη μελωδία, ύμνο πραγματικό στις αμέτρητες ομορφιές της Φύσεως.
Ο Φάρος μας φωτίζει πλούσια ενώ οι δυνατές, εντατικές του ακτίδες, δέσμες ολόκληρες από φως πάνε μακρυά μακρυά για να φωτίσουνε τα πλοία που φιλοξενεί το γαλανό μας Πέλαγο.
Ο Λευκάτας, περήφανος ίσως γιατί φιλοξενεί εκδρομείς περιοπής! απότομος μα εξαιρετικώς απόψε εύθυμος και γελαστός, με τους κάθετους άσπρους βράχους του, δροσίζεται από τα ανάλαφρα κυματάκια που στέλνη από μακρυά ο Μαΐστρος και που του φιλούνε ευλαβικά τα πόδια δοξάζοντάς τον συνάμα για το υπέροχο και άφθαστο μεγαλείο του.
Τα τραγούδια ακολουθεί ο χορός επάνω στη μεγάλη ταράτσα του Φάρου. Το φεγγάρι αρχίζει ν΄ ανατέλει χρυσίζοντας την ήσυχη απέραντη θάλασσα με τις πρώτες ωχρές του ακτίδες. Το γραμμόφωνο ακούραστο μας χαρίζει τους εύθυμους και πεταχτούς σκοπούς των φοξ, τους παθητικούς τόννους των ταγκό και κάποτε κάποτε τους τρελλούς ρυθμούς των βαλς. Οι νότες από το γραμμόφωνο όσο και αν είναι δυνατές πνίγονται μέσα στη μοναξιά της νύχτας που παρασήρονται τόσο εύκολα από το ελαφρό φύσιμα του αέρα!
2 η ώρα. Είναι πια αργά. Το στροβίλισμα, το λίκνισμα, και η ευθυμία του χορού είναι ώρα να πάψουν. Όλοι ετοιμαζόμαστε για ύπνο. Τα μάτια όλων μας κλούνε μ΄ ευκολία, για ν΄ ανοίξουν σε λιγάκι και να θαυμάσουν το μεγαλείο της ανατολής!
4.30. Το πρωί της Κυριακής. Βαθυά μεσ΄ τον ορίζοντα αρχίζουν να χρυσίζουν μερικά συννεφάκια. Σε λιγάκι ξεπροβαίνει κατάφωτος, λαμπερός, ο Ήλιος στο εκθαμβωτικό του άρμα. Μια προσευχή ψιθυρίζεται απ΄ όλα τα στόματα για το υπέροχο μεγαλείο! Τι κατωρθώνει αλήθεια το ακάματο του Δημιουργού χέρι!
Το πετρεκαιοκίνητο είνε κάτω και μας περιμένει. Κατεβαίνομε σιγά σιγά. Οι φαροφύλακες με λόγια γλυκά μα και με μία μικρή δόση πίκρας μας διερμηνεύουν τη λύπη τους που η συντροφιά μας στον Φάρο ήτανε τόσο σύντομη. Καλοί και φιλόξενοι, μας αποχαιρετάνε με συγκίνηση και μας παρακαλούνε να «επαναλάβωμε το πείραμα» γιατί γιαυτούς μια τέτοια επίσκεψη είναι η καλλίτερη ατραξιόν της ζωής. Το πετρελαιοκίνητο φεύγει και εις ένα τέταρτο είμαστε σε μια γραφική σπιάζα στους πρόποδας του Μοναστηριού.
Όλοι ζητάνε τη δροσιά. Άλλοι πάνε να την βρούνε πάνω στο Μοναστήρι κάτω από τα βαθύσκια, καταπράσινα δένδρα του και άλλοι κάτω στην αμμουδιά πέρνοντας όλοι ένα μπάνιο βουτάνε ακατάπαυστα από την κουπαστή της στα πεντακάθαρα νερά. Και εδώ η «μπομπόσκο» μας προσφέρει τας υπηρεσίας της. Οι ερασιτέχναι φωτογράφοι πέρνουν διάφορες φωτογραφίες με περίσεια προθυμία. Πυραμίδες, μπαλέττα, συμπλέγματα, ποικίλουν το αλησμόνητο μπάνιο.
Το μεσημέρι όλοι είμαστε επάνω στη Μονή. Τρώμε καλά γιατί το ταξείδι, το μπάνιο και η εικοσάλεπτος οροιβασία, μας άνοιξαν την όρεξη σε βαθμό απίστευτο. Δίωρος ανάπαυσις εις τα φιλόξενα της Μονής κελλιά είναι αρκετά για να ξεκουραστούμε λιγάκι. Ο Σεβαστός ηγούμενος καθώς και όλο το προσωπικό του Ιερού Μοναστηριού αντάξιο στη μεγάλη του αποστολή. Ο ηγούμενος φυσιογνωμία εξαιρετική. Πραγματική προσωποποίησις φιλοξενίας και τελεία ενσάρκωσις της καλωσύνης και της αγαθότητος.
Στις 4 αρχίζει η κατάβασις. Το πετρελαιοκίνητο είναι έτοιμο για αναχώρηση. Φεύγομε… Πορεία κατ΄ ευθείαν για τη Βασιλική. Στην ωραία κωμόπολη φθάνομε στις 5 ακριβώς. Μερικές βόλτες στην παραλία, ένας περίπατος στον έξω της πόλεως δρόμο γαρνιρισμένο δεξιά κι΄ αριστερά απ΄ τα καταπράσινα αμπέλια, και ύστερα ένα αλησμόνητο δειλινό με ζεστό κοκορέτσι, καλοφτιασμένο, με άφθονο αλατοπίπερο, μυρωδικά και μπαχαρικά λογιόν, λογιόν, μας δικαιολογούν την εκεί παραμονή μας.
Στις 7 φεύγομε κατ΄ ευθείαν για Λευκάδα.
Ο Ήλιος κουρασμένος πια από τον ολημερινό του δρόμο, γέρνει και χάνεται σιγά, σιγά, πίσω από τα ψηλά του Αθανιού βουνά. Πάει ν΄ αναπαυθή για να ξαναρχίση αύριο τον αιώνιο δρόμο του… Τα κυματάκια λυκνίζουνε το ταχύ μας πετρελαιοκίνητο… Οι περισσότεροι αναπαύονται εις τις απειράριθμες σαιζ-λογκ που η οργανωτική της εκδρομής επιτροπή είχε τη πρόνοια να επιτάξη από τα φιλικά σπίτια του Ομίλου για την μεγαλείτερη άνεση των εκδρομέων.
Το αραχνοΰφαντο πένθιμο πέπλος της νύχτας αρχίζει να σκεπάζη τη φύση ολόκληρη. Τ΄ αστέρια χιλιάδες στολίδια στον ουράνιο θόλο, όσο προχωρεί η ώρα δείχνουν με καμάρι την ομορφιά τους, την αίγλη τους, ενώ συναγωνίζονται και ένα ένα χωριστά προσπαθεί να μας χαρίση περισσότερο φως στο σύνολο της αστροφεγγιάς.
Στις 10.30 μια επιτακτική του καπετάνιου διαταγή «ημιταχώς» μας ανησυχή. Βρισκόμαστε στο στενό του Αλεξάνδρου. Βαθειά μεσ΄ το σκοτάδι της νύχτας φαντάζει η ωραία μας πολιτεία. Στεφανομένη από απειράριθμα λαμπιόνια, γαρνιρισμένα από την γκιρλάντα του δρόμου του Κάστρου, μοιάζει με νύφη βουτηγμένη μεσ΄ στα στολίδια και τα πολύτιμα νυφικά της πετράδια. Δροσόλουστη, χαριτωμένη, γελαστή, δέχεται τα σαρανταπέντε της παιδιά που την είχανε απαρατήση για ένα Σαββατοκύριακο. Τι καλή όμως που είναι, δεν μνησικακεί καθόλου!… Δεν κρατάει κάκια και έχθρα όπως θα έκανε μια κακή Μάννα…
Α. Τ.»
(Δημοσιεύτηκε το 1933 σε δυο συνέχειες στην εφημερίδα «ΕΡΓΑΤΑΓΡΟΤΙΚΗ ΛΕΥΚΑΣ». Ο συντάκτης Α.Τ. ίσως είναι ο ίδιος ο Αντώνης Τζεβελέκης που έκανε τη διάλεξη στο Ακρωτήρι «Λευκάτας»).
Σημείωση: Οι φωτογραφίες είναι από πρόσφατη επίσκεψή μας στα μέρη αυτά που περιγράφονται και έχουν αλλάξει φυσικά πολλά από την εποχή εκείνη.
